مهاجر
مهاجر از چند منظر متفاوت، بررسی میشود: مهاجر در قرآن - مهاجر در حدیث - مهاجر در فقه سیاسی - پرسشهای مرتبطمقدمه
هجرت کننده. اصل آن "هَجْر" به معنای قطع شدن[۱] یا ترک چیزی با وجود ارتباط با آن[۲].
لَقَدْ تَابَ اللَّهُ عَلَى النَّبِيِّ وَالْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنْصَارِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ الْعُسْرَةِ
[۳].
"مهاجر" در اصطلاح خاص به همراهان رسول (ص) در هجرت از مکه به مدینه یا اصحاب مکّی رسول اللّه (ص) اطلاق میشود. از آنجا که بسیاری از ذوی القربی و نزدیکان سببی و نسبی رسول خدا (ص) میان آنان بودند، فضیلت بسیاری از آنان در قرآن کریم ذکر شده است: إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أُولَئِكَ يَرْجُونَ رَحْمَتَ اللَّهِ[۴].
این گروه از اصحاب رسول خدا (ص) از نظر منزلت و موقعیت سیاسی و اجتماعی و قرابت با رسول خدا (ص)، در صدر گروههای صاحب قدرت و نفوذ در حکومت پیامبر (ص) قرار داشتند و نقش اساسی در انتخاب خلیفه بعد از رسول خدا (ص) ایفا کردند [۵]
مهاجر در فرهنگ مطهر
مهاجر کسی است که بتواند از سیئات، بدیها، پلیدیها، زشتیها و صفات بد جدا شود. هجرت یعنی جدا شدن از زشتیهایی که بر انسان احاطه پیدا کرده، آزاد کردن خود از پلیدیهای مادی و معنوی که بر انسان احاطه پیدا کرده است[۶].
مهاجرین اولین
گروهی از مسلمانهای صدر اسلام، مهاجرین اولین یا به تعبیر قرآن سَابِقُونَ الْأَوَّلُونَ[۷] نامیده میشوند. مهاجرین اولیه یعنی کسانی که قبل از آنکه پیغمبر اکرم به مدینه تشریف ببرند مسلمان شده بودند و آن وقتی که بنا شد پیغمبر اکرم خانه و دیار، مکه را رها کنند و بیایند به مدینه، اینها همه چیز خود را یعنی زن و زندگی و مال و ثروت و خویشاوندان و اقارب خویش را یکجا رها کردند و به دنبال ایده و عقیده و ایمان خودشان رفتند[۸].[۹]
منابع
پانویس
- ↑ ابنفارس، معجم مقاییس اللغة، ج۶، ص۳۴.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱۱، ص۲۴۰.
- ↑ «خداوند بر پیامبر و مهاجران و انصاری که از او هنگام دشواری پیروی کردند- پس از آنکه نزدیک بود دل گروهی از ایشان بگردد- بخشایش آورد سپس توبه آنان را پذیرفت که او نسبت به آنها مهربانی بخشاینده است» سوره توبه، آیه ۱۱۷.
- ↑ «بیگمان کسانی که ایمان آوردند و در راه خداوند هجرت و جهاد کردند، به بخشایش خداوند امید دارند و خداوند آمرزندهای بخشاینده است» سوره بقره، آیه ۲۱۸.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۴۹۴-۴۹۵.
- ↑ گفتارهای معنوی، ص۲۹۴.
- ↑ «نخستین پیشآهنگان» سوره توبه، آیه ۱۰۰.
- ↑ آشنایی با قرآن، ج۳، ص۱۸۸.
- ↑ زکریایی، محمد علی، فرهنگ مطهر، ص ۷۸۷.