ارتباط آیه امن یجیب به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
| ارتباط آیه امن یجیب به امام مهدی چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / غیبت امام مهدی / عصر غیبت کبری |
| مدخل اصلی | آثار انتظار |
| مدخل وابسته | ؟ |
ارتباط آیه امن یجیب به امام مهدی چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
پاسخ نخست
- آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است:
- «﴿﴿أَمَّن يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ وَيَجْعَلُكُمْ خُلَفَاء الأَرْضِ أَإِلَهٌ مَّعَ اللَّهِ قَلِيلا مَّا تَذَكَّرُونَ﴾﴾[۱]؛ کیست که درمانده را زمانی که او را بخواند اجابت کند، و گرفتاری را برطرف سازد و شما را جانشینان این زمین قرار دهد؟ آیا معبودی با خداست؟ چه کم پند می‌گیرید! خداوند متعال در این آیه و دو آیه قبل و بعد آن، پرسش‌هایی درباره بعضی واقعیت‌های جهان هستی مطرح کرده تا بدین‌وسیله از مردم اعتراف بگیرد که کسی نمی‌تواند در این کارها همراه با خدا باشد و شریک او معرفی شود. در آیه ٦٢ سؤال درباره این است که وقتی انسان همچون غریقی در امواج دریا غوطه‌ور است و هیچ پناهگاهی ندارد و از تمام اسباب قطع امید کرده است، در این حالت چه کسی است که اگر انسان او را صدا زند و از او یاری طلبد، جوابش می‌دهد و او را از گرفتاری نجات می‌دهد؟ آیا غیر از خدایی که خالق همه چیز و رازق همه مردم است و همه امور از مبدأ و معاد تحت قدرت اوست، کسی شایسته عبودیت است!؟ این آیه از راه رجوع به فطرت، ما را به خدایی رهنمون می‌سازد که انسان‌های درمانده و مضطر در صورتی که او را بخوانند و از او یاری طلبند، اجابت کرده و از گرفتاری می‌رهاند.
- و اما اضطرار حالتی درونی است و زمانی به وجود می‌آید که انسان هیچ وسیله و پناهگاهی برای حل مشکل خود ندارد و دستش از همه راه‌های طبیعی کوتاه شده است، در این حالت درونش او را به یک وسیله معنوی راهنمایی می‌کند و به وسیله آن امید نجات پیدا می‌کند. دل انسان در حالت اضطرار به‌گونه‌ای به خداوند متصل می‌شود و آدمی با تمامی وجودش خدا را می‌بیند و صدایش می‌زند. از ویژگی‌های انسان این است که هنگام گرفتاری به یاد خدا می‌افتد و در همه‌حال او را صدا می‌زند؛ گرچه ممکن است بعد از رفع مشکل دوباره خدا را فراموش کند.
- ﴿﴿وَإِذَا مَسَّ الإِنسَانَ الضُّرُّ دَعَانَا لِجَنبِهِ أَوْ قَاعِدًا أَوْ قَائِمًا فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُ ضُرَّهُ مَرَّ كَأَن لَّمْ يَدْعُنَا إِلَى ضُرٍّ مَّسَّهُ﴾﴾[۲]؛ از آیه محل بحث استفاده می‌شود که برای اجابت دعا تحقق دو شرط لازم است:
- انسان به حد اضطرار و درماندگی برسد. ﴿﴿أَمَّن يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ﴾﴾
- انسان از تمام اسباب مادی ناامید شود و با تمام وجود فقط خدا را بخواند. ﴿﴿إِذَا دَعَاهُ﴾﴾
- در این حالت انسان، ارتباط قوی و محکمی با خدا پیدا می‌کند و خداوند نیز دعای او را مستجاب می‌کند و گرفتاری را از او برطرف می‌کند ﴿﴿وَيَكْشِفُ السُّوءَ﴾﴾. پس اگر در جامعه‌ای ظلم و ستم فراگیر شود، مردمی که به ضعف کشیده شده‌اند یار و یاوری نداشته باشند تا آن‌ها را از این رنج و بلا نجات دهد، و تلاش و کوشش آن‌ها برای تغییر اوضاع اثر نداشته باشد، در این حالت اگر مردم با قطع همه واسطه‌ها، ارتباط کامل با خداوند پیدا کنند، آن وعده الهی -که همان تحقق خلافت در زمین برای مؤمنان صالح و مستضعفان روی زمین است- محقق خواهد شد.
- این بخش از آیه که می‌فرماید: ﴿﴿وَيَجْعَلُكُمْ خُلَفَاء الأَرْضِ﴾﴾ بیانگر خواسته مهمی است که مردم باید طالب آن باشند، و همین جمله قرینه‌ای است که یکی از مصادیق ﴿﴿السُّوءَ﴾﴾ چیره شدن ظالمان بر مستضعفانی است که پناهگاهی جز خدا ندارند. و لذا اگر در این حال مستضعفان، با اخلاص تمام خدا را بخوانند، وعده الهی محقق می‌شود و آن‌ها وارث زمین می‌گردند. از مصادیق بارز این آیه، مردمی هستند که با تحمل همه سختی‌ها و گرفتاری‌ها، زمینه حکومت جهانی حضرت مهدی (ع) را فراهم می‌کنند. در روایتی از پیامبر اکرم (ص) آمده است که: "سَيَكُونُ بَعْدِي خُلَفَاءُ، وَ مِنْ بَعْدِ الْخُلَفَاءِ أُمَرَاءُ، وَ مِنْ بَعْدِ الْأُمَرَاءِ مُلُوكٌ جَبَابِرَةٌ، ثُمَّ يَخْرُجُ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي يَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً"[۳]؛ بعد از من خلفایی می‌آیند، و پس از آن امیرانی می‌آیند، و بعد از آن پادشاهانی می‌آیند، و پس از آن جبارانی می‌آیند، سپس مردی از خاندان من قیام می‌کند و زمین را پر از عدل می‌کند همان‌طور که از ظلم پر شده بود.
- در روایت دیگری از امام صادق (ع) نیز چنین آمده است: به خدا سوگند گویا من به سوی قائم می‌نگرم در حالی که پشتش را به حجر الاسود زده و خدا را به حق خود می‌خواند... سپس فرمود: به خدا سوگند مضطر در کتاب خدا در آیه ﴿﴿أَمَّن يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ...﴾﴾ اوست[۴]. آری، انتظار فرج وقتی از حالت دعاهایی که فقط بر زبان جاری است خارج شود و همه به مرحله‌ای برسند که واقعاً منتظر قیام مهدی (ع) باشند و خود را برای آن روز آماده کنند و با تمام وجود از خداوند درخواست فرج کنند، دعای آن‌ها به اجابت می‌رسد[۵]»[۶].
پرسش‌های وابسته
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ سوره انعام، ۶۲.
- ↑ «و هنگامی که به انسان ناراحتی برسد، ما را در حالی که به پهلو خوابیده، یا نشسته و یا ایستاده است، می‌خواند. اما هنگامی که ناراحتی او را برطرف کردیم چنان می‌رود، مثل این‌که هرگز ما را برای حل مشکلی که به او رسیده، نخوانده است.» سوره یونس، ۱۲.
- ↑ کنز العمال، ج ۱۴، ص ۲۶۵.
- ↑ تفسیر نور الثقلین، ج ۴، ص ۹۴.
- ↑ نشریه موعود، شماره ۱۳، ص ۷۳.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص:۱۲۴-۱۲۶.