مفهوم توصیفی یا تمثیلی بودن نشانههای ظهور چیست؟ (پرسش)
مفهوم توصیفی یا تمثیلی بودن نشانههای ظهور چیست؟ | |
---|---|
موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
مدخل اصلی | مهدویت |
مفهوم توصیفی یا تمثیلی بودن نشانههای ظهور چیست؟ یکی از پرسشهای مرتبط به بحث مهدویت است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارتهای دیگری از این پرسش
پاسخ نخست
- حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «درسنامه مهدویت» در اینباره گفته است:
- «این پرسش مطرح است که: آیا هریک از نشانهها به طور حتم در جهان بیرون تحقق خواهد یافت و آیا روایات به توصیف آنها پرداخته یا اینکه آنچه گفته شده، تمثیلی است که مصداق بیرونی ندارد و رمزی است که میتواند واقعیتهای مورد نظر حکایت گری کند. بر این اساس دو دیدگاه در این زمینه قابل بررسی است:
- توصیفی بودن نشانهها: صاحبان دیدگاه نخست، به ظاهر روایات استناد میکنند که حمل آنها بر تمثیلی بودن، امری غیر قابل قبول است و افزون بر آن دیگر به هیچ یک از روایات در موضوعات دیگر نیز نمیتوان حکم قطعی داد؛ مگر اینکه در موردی قرائن و شواهد لازم بر تمثیلی بودن وجود داشته باشد[۱]. افزون بر آن اینکه روایات مربوط به روشنی به جزئیترین امور اشاره کرده است؛ در حالی که در تمثیل نیازی به ورود در این امور جزئی دیده نمیشود. بنابراین تمثیلی بودن خلاف ذهنیت عرفی مخاطبان است، یعنی آنان چیزی جز ظاهر این سخنان درک نمیکنند و اگر مقصود غیر از ظاهر این سخنان بود، میبایست به گونهای به آن اشاره میشد.
- تمثیلی بودن نشانهها: در دیدگاه دوم، نشانهها به تناسب چگونگی، تمثیلی از یک واقعیت متفاوت دانسته شده است. به طور مثال عدهای از سفیانی به عنوان تمثیل برای یک جریان فکری انحرافی یاد کردهاند که در هنگام ظهور به دست هر کسی ممکن است شکل بگیرد و همان گونه که در صدر اسلام، ابوسفیان تمام حقیقت دشمنی برابر پیامبر(ص) بود، این جریان نیز تمام حقیقت دشمنی در برابر آخرین حجت الهی خواهد بود[۲]. یا از دجال به عنوان نمادی از فریبکاران و رهبران مادی ستمگر در دنیای ماشینی یاد شده است[۳]. آنچه در نقد این دیدگاه در ابتدا به چشم میخورد این است که اگر باب چنین ادعایی گشوده شود، به همه مباحث سرایت کرده، دیگر در هیچ موردی قابل مهار نخواهد بود. حتی گفته میشود ظهور مهدی(ع) تمثیلی است از ظهور حقیقت و حاکمیت صالحان! و البته این خود نوعی از تفسیر به رأی است که در اسلام به شدت از آن نهی شده است. افزون بر آن، پیشتر نیز گفته شد این برداشت، خلاف ظاهر روایات و ذهنیت مخاطبان است»[۴].
پرسشهای وابسته
منبعشناسی جامع مهدویت
پانویس
- ↑ سید محمد تقی موسوی اصفهانی، مکیال المکارم، ج۱، ص ۴۵۱.
- ↑ نک: سید محمد صدر، تاریخ مابعدالظهور، ص۱۷۳؛ علی اصغر رضوانی، موعود شناسی و پاسخ به شبهات، ص۵۳۰؛ اسماعیل اسماعیلی، "بررسی نشانههای ظهور"، چشم به راه مهدی (ع)، ص۲۹۰.
- ↑ نک: ناصر مکارم شیرازی، حکومت جهانی مهدی (ع)، ص۱۷۸.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص ۱۱۱ - ۱۱۲.