راه حل اختلاف در منجی جهانی چیست؟ (پرسش)
| راه حل اختلاف در منجی جهانی چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل اصلی | مهدویت |
راه حل اختلاف در منجی جهانی چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
پاسخ نخست
- آیت الله سید منذر حکیم در کتاب «پیشوایان هدایت» در اين باره گفته است:
- «اکنون که عوامل اختلاف در تعیین هویت مصلح جهانی روشن گردید می‌توان راه حل آن را شناخت و به صورت استدلالی به مصداق حقیقی این مصلح جهانی به صورت علمی، سالم و قانع کننده رسید. می‌توان مراحل این کار را به این صورت خلاصه نمود:
- جدا کردن روایات و بشاراتی که مخصوص به مصلح جهانی موعود در آخرالزمان است از روایات دیگری که در رابطه با انبیا و اوصیای معینی صادر شده‌اند. در این راه نباید چند نکته را از نظر دور داشت اولًا این که باید تنها به آنچه که متن و نص روایات و بشارات به آن دلالت می‌کند استناد نمود. نکته دیگر این که باید روایات را از مصادر و منابع اصلی آن دریافت کرد. نکته دیگر این که باید در راه تحلیل روایات و بشارات به اصول اولیه وظایف و مسئولیت‌های انبیا و اوصیا همچنین سیره تاریخی اثبات شده آنان و آنچه که مقتضای شناخت نقش ثابت و مأموریت عظیم موعود به عنوان یک مصلح جهانی می‌باشد استناد کرد.
- تعیین صفات و خصوصیاتی که نصوص و بشارات برای مصلح موعود ذکر نموده‌اند و جمع آوری آن‌ها و به دست آوردن صورت واضحی از شخصیت موعود جهانی بدون‌هیچگونه پیش فرض ذهنی چرا که اگر این کار با پیش فرض ذهنی برای مصداق این قضیه باشد صورتی که در ذهن ترسیم می‌شود متأثر از مصداق فرض شده قبلی خواهد بود.
- پس از تکمیل این تصویر انتزاعی که از آن صفات و خصایص گرفته شده است کار شناخت صفات و خصایص و حقایق تاریخی که به عنوان مصادیق مصلح جهانی موعود ذکر می‌شوند آغاز می‌شود. سپس یکایک آن مصداق‌ها را بر تصویری که نصوص و بشارات بر ما ساخته‌اند مقایسه می‌کنیم تصویری که طی دو مرحله سابق به دست ما رسیده است با این کار عدم تطابق مصادیق غیر حقیقی با آن تصویر آشکار شده و در نهایت مصداق حقیقی مصلح جهانی از آن میانه آشکار می‌شود.
- مهدی امامی و حل اختلاف: شکی نیست که همه بشارت‌های آسمانی که در کتاب‌های مقدس وارد شده است، چنان‌که بعداً نیز به آن اشاره خواهیم کرد، همگان را به مهدی منتظری که مورد اعتقاد مذهب اهل بیت (ع) می‌باشد هدایت می‌کند و تحقیقات متعددی که در متون این بشارت‌ها صورت گرفته این مطلب را به اثبات رسانده‌است[۱] پس شناخت عقیده اهل بیت (ع) درباره مهدی منتظر افق‌هایی وسیعتر را برای راهیابی به مصداق حقیقی مصلح جهانی که همه ادیان آسمانی به آمدنش بشارت داده‌اند می‌گشاید. البته مطابق با دلالت روایات و بشارات وارد در کتاب‌های مقدس حتی اگر این ایمان جدید از طریق باورهای پیروان ادیان سابق به دست بیاید.
- حال به عنوان نمونه تأثیر این آشنایی به نتیجه تحقیق قاضی جواد ساباطی که از دانشمندان قرن دوازدهم ه.ق می‌باشد اشاره می‌کنیم، چرا که او در اول امر دانشمندی مسیحی بوده و سپس اسلام را شناخته و در بدو مسلمانی به مذهب سنی که اولین مذهبی از میان فرق اسلامی بوده که او شناخته است در آمد، وی کتاب معروف "البراهین الساباطیه" را در رد مسیحیان و اثبات نسخ شریعت آنان تألیف نمود وی در این کتاب به متن آنچه در کتاب‌های مقدس آنان آمده است استناد کرد[۲].
- نظریه قاضی ساباطی: قاضی ساباطی یکی از بشارت‌هایی که در کتاب اشعیا از عهد قدیم از کتاب مقدس را وارد شده است را دستمایه قرار داده و سپس تفسیر یهود و نصارا از این بشارت را مورد کنکاش قرار داده و تأویلات یهود و نصارا از این بشارت را رد کرده است، تا این‌که به این نتیجه رسیده است که: "این بشارت نص صریحی درباره مهدی "رضی الله عنه" می‌باشد؛ آن جا که همه مسلمانان اجماع کرده‌اند که وی در هنگام قضاوت به مجرد شنیدن، ظاهر و یا بینه حکم نمی‌کند، بلکه وی تنها بر باطن قضایا حکم می‌نماید و این مسأله برای هیچ یک از انبیا و اولیا اتفاق نیفتاده است".
- سپس بعد از تحلیل روایت می‌گوید: "... مسلمانان درباره مهدی اختلاف کرده‌اند، اما اصحاب ما از اهل سنت و جماعت معتقدند: وی مردی از اولاد فاطمه (س) بوده اسم او محمد اسم پدرش عبدالله و اسم مادرش آمنه است.
- اما امامیه معتقدند: وی محمد بن حسن عسکری است که در سال ۲۵۵ ه.ق از کنیز امام حسن عسکری (ع) که نرجس نام داشته است در شهر سامرا و در زمان معتمد عباسی به دنیا آمده و ... سال غایب گشته است[۳] سپس ظاهر گشته و دوباره غیبت نموده است که این غیبت کبری می‌باشد و پس از آن دیگر تا زمانی که خداوند متعال بخواهد باز نمی‌گردد.
- و چون اعتقاد شیعه امامیه به آن چه در این سند تاریخی آمده است نزدیکتر می‌باشد و هدف من نیز قطع نظر از تعصب مذهبی دفاع از امت حضرت محمد (ص) می‌باشد به همین دلیل به تو می‌گویم که آنچه را امامیه به آن معتقد هستند با این نص تاریخی مطابقت دارد[۴].
- بدین ترتیب ملاحظه می‌کنیم که این دانشمند آگاه به دین مسیحی علیرغم این‌که در ابتدای گرایش به دین اسلام به مذهب شیعه گرایش نداشته است کاملًا به انطباق بشارت مورد بحث بر مهدی منتظر مطابق با اعتقادات مذهب اهل بیت (ع) تصریح نموده و در این عرصه رأی مذهب اهل بیت را بر رأی مذهبی که خود بدان منتسب بوده است ترجیح داده و بشارت کتاب اشعیا را با اعتقادات شیعه منطبق می‌داند.
- آن چه که این مرد دانشمند را به رهیافت به مصداق حقیقی مصلح جهانی رسانده است، شناخت رأی امامیه درباره مهدی منتظر (ع) است و بدون شناخت این عقیده شاید این دانشمند به آن مصداق واقعی که بشارات مذکور با آن منطبق می‌شود دست نمی‌یافت و در این صورت شاید تنها به رد عقاید مسیحیان درباره این بشارت اکتفا کرده و یا از پرداختن به این مسأله صرف نظر می‌نمود یا این‌که قسمت‌هایی از مدلول این بشارت را به تأویل می‌برد تا با رأی مذهبی که منتسب به آن بوده است درباره مهدی موعود منطبق گردد.
- همین مسأله در تحقیقات سایر دانشمندان اهل کتاب در رابطه با تحلیل این بشارات نیز دیده می‌شود. خصوصاً آنان که به دین اسلام در آمده و امکان شناخت اعتقاد مذهب اهل بیت (ع) برای آن‌ها فراهم گردید؛ آنان پس از شناخت اعتقاد مذهب اهل بیت (ع) در رابطه با مصلح جهانی به سادگی توانستند به کشف مصداق آن بشارات نایل آیند و انطباق شدید آنچه آنان در کتاب‌های دینی سابق خویش خوانده بودند با مهدی منتظری که امامیه به او اعتقاد دارند آنان را به تحقیق در باره این بشارت‌ها وا داشته است.
- نمونه دیگر این تحقیقات کار علامه محمد صادق فخر الاسلام است که خود مسیحی بوده، به دین اسلام و مذهب اهل بیت (ع) در آمده و کتاب دائرة المعارفی خود را به نام "انیس الاعلام" در رد یهودیان و مسیحیان تألیف کرده‌است[۵]. وی در این کتاب به تحلیل این بشارت‌ها پرداخته و آن‌ها را بر حضرت امام محمد مهدی (ع) تطبیق داده است.
- به همین صورت است کار علامه، محمد رضا رضایی که از دانشمندان یهودی بوده سپس از یهودیت روگردان شده و به دین اسلام در آمده و کتاب "منقول رضایی" را تألیف نموده است. وی نیز در این کتاب در باره موضوع این بشارت‌ها تحقیق کرده و همان نتیجه را گرفته است»[۶].
پرسش‌های وابسته
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ کتاب‌هایی چون: شیخ محمد صادقی، بشارات عهدین و ترجمه عربی آن به قلم خود مؤلف که به نام البشارات و المقارنات چاپ شده است و علی اکبر شعفی اصفهانی، بشارات صحف آسمانی به ظهور حضرت مهدی (ع) و محمد جواد مغنیه، المهدی المنتطر و العقل.
- ↑ میرزا حسن نوری، کشف الاستار، ۸۴، و بهتر از آن کتابی بزرگ در شش جلد با عنوان انیس الاعلام فی نصرة الاسلام تألیف دانشمند نصرانی ارمنی بزرگی که به دین اسلام و مذهب اهل بیت (ع) در آمده است می‌باشد. وی این کتاب را در پاسخ پیشنهاد دانشمندان اسلام در اواخر قرن دوازده و اوایل قرن سیزده قمری به زبان فارسی تألیف نموده و در همین کتاب از وی با عنوان شیخ محمد صادق فخرالاسلام ذکری به میان خواهد آمد. این لقب را دانشمندان اصفهان در آن روزگار به خاطر تقدیر از تلاش فراوان او در نوشتن مجلدات کتاب ارزشمند وی به او اعطا کرده‌اند.
- ↑ آن چه ثابت است این است که غیبت امام مهدی بعد از وفات پدرش (ع) ۶۹ سال به طول انجامیده است شاید ساباطی این قسمت از کتاب خود را سفید گذاشته تا مدت دقیق را به دست بیاورد سپس فراموش کرده که این قسمت را تکمیل نماید و کتاب به همین صورت منتشر گشته‌است.
- ↑ کشف الاستار، ۸۵، وی در این کتاب ذکر می‌کند که کتاب «البراهین الساباطیه» تا زمان تألیف کتاب کشف الاستار سی مرتبه تجدید چاپ شده است.
- ↑ بشارات عهدین، ۲۳۳، صاحب این کتاب گوید: عالم مذکور از دانشمندان متتبع و محققان مسیحی بوده است که پس از تحقیقات طولانی و عمیق به دین مبین اسلام در آمده و کتاب‌های بسیاری تالیف کرده است که یکی از آن‌ها کتاب مذکور در متن است که گفته می‌شود بهترین کتابی است که در رد یهودیان و مسیحیان نوشته شده است.
- ↑ حکیم، سید منذر، پیشوایان هدایت، ص ۳۳-۳۸.