رابطه شب قدر و امام مهدی چیست؟ (پرسش)
| رابطه شب قدر و امام مهدی چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل اصلی | مهدویت |
رابطه شب قدر و امام مهدی(ع) چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
- چه ارتباطی بین شب قدر و امام عصر وجود دارد؟
پاسخ نخست
- آقای ابوالفضل هدایتی فخرداود در کتاب «مهدویت در منظر امام خمینی»؛ در این‌باره گفته است:
- «قرآن سری است بین حق و ولی الله اعظم که رسول خداست، به تبع او نازل می‌شود تا می‌رسد به این جایی که به صورت حروف و کتاب در می‌آید که ما هم از آن استفاده ناقص می‌کنیم. و اگر سر "لیلة القدر" و سر "نزول ملائکه" در شب‌های قدر- که الآن هم برای ولی الله اعظم حضرت صاحب (ع) این معنا امتداد دارد- سر این‌ها را ما بدانیم، همه مشکلات ما آسان می‌شود[۱].
- همان‌طور که امام خمینی خاطرنشان ساخته، میان خداوند و ولایت الهی معصومان، به ویژه پیامبر اسلام، اسراری نهفته وجود دارد که گاه پرتوی از حقایق آن آشکار می‌گردد. قرآن کریم- برترین و ماندگارترین اعجاز آفرینش- جلوه بارز آن اسرار است. نزول تدریجی آیات که در حد و مرز تفهیم به انسان‌ها و در قالب حروف مأنوس صورت گرفته است، بستر هدایت آنان را گشوده است.
- افزون بر این همه، باید از شب قدر و راز آن سخن گفت، چنان‌که از سوره مبارکه قدر برمی‌آید، هر سال در این شب بزرگ، فرشتگان به زمین فرود می‌آیند و سرنوشت انسان و جهان رقم می‌خورد: ﴿﴿لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ * تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن كُلِّ أَمْرٍ﴾﴾[۲]؛ شب قدر از هزار ماه بهتر است، در آن شب فرشتگان و روح [جبرئیل] به اذن خدا، همه فرمان‌ها و سرنوشت‌ها را فرود می‌آورند.
- امام خمینی از استمرار لیلة القدر در دوران غیبت کبرا و نزول ملائکه بر قلب مطهر حضرت صاحب (ع) سخن رانده است و آگاهی از اسرار الهی را سبب آسانی در زندگی و انجام مسئولیت‌ها می‌شمارد: "[اگر] سر این [حقیقت] ها را ما بدانیم، همه مشکلات ما آسان می‌شود".
- اما چگونه می‌توان به راز لیلة القدر و استمرار آن در آخر زمان و همچنین نزول هر ساله فرشتگان بر مهدی موعود در شب مبارک قدر پی برد؟ پرسش دیگری که طرح می‌شود آن است که: لیلة القدر و علم و معرفت به حقیقت آن، چگونه انسان‌ها را از دشواری و تنگنای حیات فردی و جمعی در می‌آورد و آن‌ها را به سوی آسانی و راحتی رهنمون می‌گردد؟ در پاسخ به پرسش نخست باید گفت که فلسفه استمرار لیلة القدر و نزول فرشتگان در ماه رمضان هر سال، با فلسفه مهدویت پیوند خورده است. اگر این باور قرآنی در ذهن و قلب ما شکل گرفته است که ولایت مهدی موعود، در امتداد ولایت ائمه اطهار (ع) و پیامبر اسلام است و تا رستاخیز ادامه دارد، آیا می‌توان فرودگاهی الهی برای ملائکه به جز قلب حجت واپسین حق سراغ گرفت؟ بدین‌سان همراهی دو حقیقت الهی در شب قدر را باید پذیرفت؛ حقیقت نزول فوج فوج فرشتگان در هر سال برای رقم زدن سرنوشت جهان و انسان، و حقیقت حضور خاتم اوصیای پیامبر اسلام در آخر زمان به منظور اقامه قسط و عدل در زمین. برخی حدیث ثقلین را نادیده انگاشته و یا تمسک به ثقل اصغر عترت را در حد ارادت به خاندان پیامبر تلقی کرده‌اند. حال آن‌که در کشف معنای لیلة القدر، می‌توان از این سخن رسول اکرم (ص) مدد جست. اگر دو یادگار پیامبر، قرآن کریم [ثقل اکبر] و خاندان پیامبر [ثقل اصغر] در نزد مسلمانان در علم و عمل گرامی شمرده می‌شد، به آسانی معمای لیلة القدر آشکار می‌گشت. امام خمینی بر این باور است که اگر "سر این‌ها [نزول ملائکه در شب‌های قدر بر ولی الله اعظم (ع)] را ما بدانیم، همه مشکلات ما آسان می‌شود".
- در پاسخ به پرسش دیگر یا چند و چون آسان‌سازی مشکلات جامعه مسلمانان در آخر زمان، می‌توان بدین مقوله پرداخت که دانستن رازهای "لیلة القدر" یا "لیالی قدر"، در واقع آشنا شدن با روند ناگسستنی امامت ابراهیمی است. امتی که به حقیقت امامت و ضرورت آن در آخر زمان گرایش اعتقادی یا عملی ندارد، چگونه می‌تواند خود را از سرگردانی و تفرقه و هجوم فتنه‌ها برهاند؟ ایمان به لیلة القدر، و التزام عملی به تکالیف فردی و جمعی خویش در برابر امامت مهدی موعود، تنها راه رهایی مسلمانان است. بی‌تردید بنیانگذار جمهوری اسلامی، با این رازها آشنا گشت که توانست فریاد بازگشت به اسلام و کرامت انسان را سر دهد و آن را به ثمر نشاند.
- در حدیثی از امام صادق (ع) شب قدر هم پایه قرآن کریم شمرده شده است. یعنی اگر در هر سال از حیات بشر و جهان، لیلة القدری وجود نداشته باشد، قرآنی نیز وجود ندارد. آیا بیان این نکته، یادآور منزلت عترت پیامبر در دریافت حقایق هستی و تقدیر امور انسان و جهان به دست اوصیای پیامبر اسلام نیست؟
- شخصی از حضرت صادق (ع) می‌پرسد: "آیا این شب قدر، فقط در روزگاران گذشته [مثلا روزگار حیات پیامبر (ص)] بوده است [و اکنون دیگر نیست]، یا این‌که شب قدر در هر سال هست؟ امام جعفر صادق (ع) می‌فرماید: «لو رفعت لیلة القدر، لرفع القرآن»[۳]؛ اگر شب قدر را بردارند، قرآن را نیز برمی‌دارند.
- به منظور درک فزون‌تر لیلة القدر و مقام مهدی موعود در پیوند با آن، باید گفتگوی حضرت علی و فرزندش امام حسین (ع) را شنید و در معنای آن- که یادآور همراهی وصایت پیامبر با کلام خداوند در استمرار فیض‌رسانی حق در آخر زمان است- اندیشید: هنگامی، حضرت علی (ع) سوره "انا انزلناه" را می‌خواند و فرزندانش، حسن و حسین در نزد او بودند، حسین (ع) به پدر عرض کرد: ای پدر! وقتی تو این سوره را می‌خوانی، شیرینی و حلاوت دیگری از آن حس می‌شود. حضرت علی (ع) فرمود: ای پسر پیامبر و فرزند من! من از این سوره چیزی می‌دانم که تو [اکنون] نمی‌دانی. چون این سوره فرود آمد، جد تو پیامبر (ص) مرا خواست. وقتی نزد او رفتم، سوره را خواند. آن‌گاه دست خویش به روی شانه راست من نهاد و فرمود: ای برادر و وصی من، و ای ولی امت من پس از من، و ای جنگنده بی‌امان با دشمنان من... این سوره پس از من، از آن توست، و پس از تو، از آن دو فرزند تو است. جبرئیل- که در میان فرشتگان، او برادر من است- حوادث یک سال امت مرا [در شب قدر] به من خبر می‌دهد. پس از من این اخبار را به تو خواهد داد، و این سوره در قلب تو و در قلب اوصیای تو همواره نوری تابناک خواهد افشاند، تا به هنگام طلوع سپیده‌دمان ظهور قائم[۴]»[۵].
پاسخ‌های دیگر
با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:
| ۱. حجت الاسلام و المسلمین قرائتی؛ |
|---|
|
| ۲. حجت الاسلام و المسلمین رحیمی؛ |
|---|
|
| ۳. آقای تونه‌ای (پژوهشگر معارف مهدویت)؛ |
|---|
|
پرسش‌های وابسته
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ صحیفه امام، ج ۱۹، ص ۲۸۵.
- ↑ سوره قدر: آیه ۳- ۴.
- ↑ تفسیر نور الثقلین، ج ۵، ص ۶۳۱.
- ↑ تفسیر البرهان، ج ۴، ص ۴۸۷.
- ↑ هدایتی فخرداود، ابوالفضل، مهدویت در منظر امام خمینی، ص:۲۱-۲۵.
- ↑ کافی، ج۱، ص۲۴۹.
- ↑ بگو: هر که دشمن جبرئیل است (آگاه باشد که) بی‌گمان او، آن (قرآن) را بر دلت با اذن خداوند فرو فرستاده است در حالی که آنچه را پیش از آن بوده است راست می‌شمارد و رهنمود و نویدی برای مؤمنان است؛ سوره بقره، آیه: ۹۷.
- ↑ فرشتگان و روح (الامین) در آن، با اذن پروردگارشان برای هر کاری فرود می‌آیند؛ سوره قدر، آیه: ۴.
- ↑ کلینی، کافی، ج۱، ص۲۴۹.
- ↑ قرائتی، محسن، جهت‌نما، ص ۹۹ - ۱۰۰.
- ↑ رحیمی، عباس، امید فردا، ص:۶۷.
- ↑ کافی، کتاب الحجة، باب فی شأن انا انزلناه.
- ↑ مفاتیح الجنان، زیارت امام حسین (ع) در شب‌های قدر.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۳.
- ↑ نجم الثاقب، باب یازدهم.
- ↑ مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص:۵۵۵.