بازنمایی علم غیب در نظام فلسفی مکتب متعالیه (مقاله)
بازنمایی علم غیب در نظام فلسفی مکتب متعالیه عنوان مقاله‌ای است که به بررسی علم غیب از منظر حکمت متعالیه می‌پردازد. این مقالهٔ ۱۸ صفحه‌ای به قلم محمد حسن نادم نگاشته شده و در فصلنامه اندیشه نوین دینی (شماره ۳۶، بهار ۱۳۹۳) منتشر گشته است.[۱]
| بازنمایی علم غیب | |
|---|---|
| در نظام فلسفی مکتب متعالیه | |
 | |
| رتبه علمی | علمی پژوهشی |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | محمد حسن نادم |
| موضوع | علم غیب، علم غیب امام |
| مذهب | شیعه |
| منتشر شده در | فصلنامه اندیشه نوین دینی |
| وابسته به | نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها |
| محل نشر | قم، ایران |
| تاریخ نشر | بهار ۱۳۹۳ |
| شماره | ۳۶ |
| ناشر الکترونیک | پرتال جامع علوم انسانی |
چکیده مقاله
- نویسنده در ابتدای چکیده مقاله می‌نویسد: «صدرالمتألهین شیرازی، معمار و طراح حکمت متعالیه، ازجمله فلاسفه ای است که بیش از دیگران به تبیین و تحلیل مفاهیم دینی اهتمام داشته است».
- نویسنده این مقاله بر این است که: «علم غیب از مفاهیم کلیدی در منظومه اعتقادی مسلمین است. ملاصدرا تنها فیلسوفی است که به این مسئله مهم نگاه ویژه نموده، با مبانی و استدلال های فیلسوفان گذشته و با تکیه بر اصول مستدل مکتب فلسفی خویش مانند اصالت وجود، حرکت جوهری، وجود ذهنی، اتحاد عاقل و معقول، قوس نزول و صعود استکمال نفس را کاویده، تبیین و تحلیلی فلسفی عرفانی متمایز از رویکردهای دیگر ارائه کرده است».
- وی هدف از مقاله را این‌گونه بیان می‌کند: «در این جستار برآنیم امکان بازیابی به عالم غیب و اطلاع از حقایق آن عالم را که از آن با نام علم غیب یاد می‌شود از نگاه این مکتب بررسی، تحلیل و وجوه امتیاز آن را با دیگر مکاتب فلسفی بنمایانیم».[۱]
فهرست مقاله
- طرح مسئله؛
- الف) اصول فلسفه متعالیه و ارتباط آنها با علم غیب؛
- اصالت وجود؛
- حرکت جوهری؛
- وجود ذهنی در فلسفه متعالیه؛
- اتحاد عاقل و معقول؛
- قوس نزول و صعود وجود انسان؛
- ب) نفوس فلکی از منظر فلسفه صدرایی؛
- ج) برهان ملاصدرا بر امکان اطلاع از غیب؛
- د) جمع‌بندی دیدگاه ملاصدرا در خصوص امکان اطلاع از غیب؛
- ه) تحلیل عرفانی-اشراقی ملاصدرا بر امکان اطلاع از غیب؛
- نتیجه؛
- منابع و مآخذ.
درباره پدیدآورنده
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد حسن نادم (متولد ۱۳۴۱ ش، شهرضا)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: ناصر مکارم شیرازی، محمد فاضل لنکرانی، محمد تقی مصباح یزدی، عبدالله جوادی آملی، سید محمود هاشمی شاهرودى و یحیی انصاری شیرازی پیگیری کرد. مسؤل دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشکده پزشکی شهرستان فسا و رییس دفتر فرهنگ دانشگاه آزاد اسلامی همان شهر، مدیریت آموزش مؤسسه امام خمینی، مدیر گروه آموزشی شیعه شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب، مدیر گروه پژوهشی دانشگاه ادیان و مذاهب از جمله فعالیت‌های وی است.[۲]
او علاوه بر تدریس در مرکز احیاء فرهنگ اهل‌البیت و علامه مجلسی اصفهان به تدریس در دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه ادیان نیز مشغول است و تا‌کنون چندین جلد کتاب و مقاله را به رشته تحریر درآورده است. «تطور تاریخی علم امام در اندیشه علمای امامیه»، «خاستگاه فرهنگی نهج‌البلاغه»، «علم غیب از نگاه عقل و وحی»، «معارف کلامی شیعه (کلیات امامت)»، «علم امام (مجموعه مقالات)»، «در آستانه نهج‌البلاغه»، «رویکرد فلسفی و عرفانی به علم امام»، «بازنمایی علم غیب از نگاه مكتب فلسفی اشراق» و «علم غیب پیامبر و امام از نگاه متکلمین و فلاسفه» برخی از این آثار است.[۲]