شرح زیارت جامعه کبیره ۴ (کتاب)
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
شرح زیارت جامعه کبیره (یا: تفسیر قرآن ناطق) کتابی است که با زبان فارسی به توضیح و تفسیر این زیارت می‌پردازد. این کتاب اثر محمد محمدی ری‌شهری است و انتشارات مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث نشر آن را به عهده داشته است.[۱]
| شرح زیارت جامعهٔ کبیره | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| ترجمهٔ کتاب | (یا: تفسیر قرآن ناطق) |
| نویسنده | محمد محمدی ری‌شهری |
| موضوع | زیارت جامعه کبیره، امامت و ولایت |
| مذهب | [[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]] |
| ناشر | [[:رده:انتشارات مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث|انتشارات مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث]][[رده:انتشارات مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث]] |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۹۳، ش |
| شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۴۹۳-۵۱۴-۵ |
| شماره ملی | ۱۵۳۱۹۳۱ |
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «مطالب این کتاب برگرفته از قریب به ۱۲۰ سخنرانی محمد محمدی ری‌شهری در شرح زیارت جامعهٔ کبیره است که در سال ۱۳۸۱ و ۱۳۸۲ در شبکهٔ قرآن سیما تولید و پخش شده و نرم‌افزار آن در سال ۱۳۸۵ با نام «شرح مجموعه گل» منتشر شده است. استناد فراوان به قرآن و احادیث اسلامی، استفاده از حکایات و خاطره‌های آموزنده، بیان نظرات دیگر شارحان این زیارت و نقد و بررسی آن و بهره بردن از بیانی ساده و روان، از جمله ویژگی‌های این کتاب است. در این اثر، زیارت جامعه به یکصد و ده بخش تقسیم شده است و در آغاز هر بخش، واژه‌هایی که نیاز به توضیح دارند، با بهره‌گیری از منابع معتبر لغت، واژه‌شناسی شده‌اند».[۲]
فهرست کتاب
- پیشگفتار؛
- درآمد؛
- متن کامل زیارت جامعه کبیرهٔ با سند متصل از نگارنده تا امام هادی (ع)؛
- السّلام علیکم یا أهل بیت النّبوّة؛
- و موضع الرّسالة؛
- و مختلف الملائکة؛
- و مهبط الوحی؛
- و معدن الرّحمة؛
- و خزّان العلم؛
- و منتهی الحلم؛
- و أصول الکرم؛
- و قادة الأمم؛
- و أولیاء النّعم؛
- و عناصر الأبرار؛
- و دعائم الأخیار؛
- و ساسة العباد؛
- و أرکان البلاد؛
- و أبواب الإیمان؛
- و أمناء الرّحمن؛
- و سلالة النّبیّین و صفوة المرسلین و عترة خیرة ربّ العالمین؛
- و رحمة الله و برکاته؛
- السّلام علی أئمّة الهدی؛
- و مصابیح الدّجی؛
- و أعلام التّقی؛
- و ذوی النّهی و أولی الحجی؛
- و کهف الوری؛
- و ورثة الأنبیاء و المثل الأعلی؛
- و الدّعوة الحسنی و حجج الله علی أهل الدّنیا و الآخرة و الأولی و رحمة الله و برکاته؛
- السّلام علی محآلّ معرفة الله و مساکن برکة الله و معادن حکمة الله؛
- و حفظة سرّ الله و حملة کتاب الله و أوصیآء نبی الله و ذرّیّة رسول الله صلّی الله علیه و آله و رحمة الله و برکاته؛
- السّلام علی الدّعاة إلی الله و الأدلّاء علی مرضات الله و المستقرّین فی أمر الله؛
- و التّامّین فی محبّة الله؛
- و المخلصین فی توحید الله؛
- و المظهرین لأمر الله و نهیه و عباده المکرمین الّذین لا یسبقونه بالقول و هم بأمره یعملون و رحمة الله و برکاته؛
- السّلام علی الأئمّة الدّعاة و القادة الهداة و السّادة الولاة؛
- و الذّادة الحماة و أهل الذّکر؛
- و أولی الأمر و بقیّة الله و خیرته؛
- و حزبه و عیبة علمه و حجّته؛
- و صراطه و نوره و برهانه و رحمة الله و برکاته؛
- أشهد أن لا إله إلّا الله وحده لا شریک له؛
- کما شهد الله لنفسه و شهدت له ملائکته و أولوا العلم من خلقه لا إله إلّا هو العزیز الحکیم؛
- و أشهد أنّ محمّدا عبده المنتجب و رسوله المرتضی أرسله بالهدی و دین الحقّ لیظهره علی الدّین کلّه و لو کره المشرکون؛
و أشهد أنّکم الأئمّة الرّاشدون؛
- المهدیّون؛
- المعصومون؛
- المکرّمون؛
- المقرّبون؛
- المتّقون الصّادقون المصطفون؛
- المطیعون لله؛
- القوّامون بأمره؛
- العاملون بإرادته؛
- الفآئزون بکرامته؛
- اصطفاکم بعلمه و ارتضاکم لغیبه و اختارکم لسرّه؛
- و اجتباکم بقدرته و أعزّکم بهداه؛
- و خصّکم ببرهانه؛
- و انتجبکم لنوره؛
- و أیّدکم بروحه؛
- و رضیکم خلفآء فی أرضه و حججا علی بریّته و أنصارا لدینه و حفظة لسرّه و خزنة لعلمه و مستودعا لحکمته و تراجمة لوحیه و أرکانا لتوحیده و شهدآء علی خلقه و أعلاما لعباده عصمکم الله من الزّلل و آمنکم من الفتن و طهّرکم من الدّنس و أذهب عنکم الرّجس و طهّرکم تطهیرا؛
- فعظّمتم جلاله و أکبرتم شأنه و مجّدتم کرمه و أدمتم ذکره و وکّدتم میثاقه و أحکمتم عقد طاعته و نصحتم له فی السّرّ و العلانیة و دعوتم إلی سبیله بالحکمة و الموعظة الحسنة؛
- و بذلتم أنفسکم فی مرضاته و صبرتم علی ما أصابکم فی جنبه؛
- و أقمتم الصّلوة و آتیتم الزّکوة و أمرتم بالمعروف و نهیتم عن المنکر و جاهدتم فی الله حقّ جهاده؛
- حتّی أعلنتم دعوته و بیّنتم فرآئضه و أقمتم حدوده و نشرتم شرایع أحکامه و سننتم سنّته؛
- و صرتم فی ذلک منه إلی الرّضا؛
- و سلّمتم له القضآء؛
- و صدّقتم من رسله من مضی؛
- فالرّاغب عنکم مارق و اللّازم لکم لاحق و المقصّر فی حقّکم زاهق؛
- و الحقّ معکم و فیکم و منکم و إلیکم و أنتم أهله و معدنه؛
- و میراث النّبوّة عندکم و إیاب الخلق إلیکم و حسابهم علیکم؛
- و فصل الخطاب عندکم؛
- و آیات الله لدیکم؛
- و عزآئمه فیکم و نوره و برهانه عندکم؛
- و أمره إلیکم؛
- من والاکم فقد والی الله و من عاداکم فقد عادی الله؛
- و من أحبّکم فقد أحبّ الله و من أبغضکم فقد أبغض الله؛
- و من اعتصم بکم فقد اعتصم بالله؛
- أنتم الصّراط الأقوم؛
- و شهداء دار الفناء؛
- و شفعاء دار البقاء؛
- و الرّحمة الموصولة و الآیة المخزونة؛
- و الأمانة المحفوظة؛
- و الباب المبتلی به النّاس من أتاکم نجی و من لم یأتکم هلک؛
- إلی الله تدعون و علیه تدلّون و به تؤمنون و له تسلّمون و بأمره تعملون و إلی سبیله ترشدون و بقوله تحکمون؛
- سعد من والاکم و هلک من عاداکم؛
- و خاب من جحدکم و ضلّ من فارقکم و فاز من تمسّک بکم؛
- و أمن من لجأ إلیکم و سلم من صدّقکم؛
- و هدی من اعتصم بکم من اتّبعکم فالجنّة مأواه و من خالفکم فالنّار مثواه و من جحدکم کافر؛
- و من حاربکم مشرک؛
- و من ردّ علیکم فی أسفل درک من الجحیم؛
- أشهد أنّ هذا سابق لکم فیما مضی و جار لکم فیما بقی؛
- و أنّ أرواحکم و نورکم و طینتکم واحدة؛
- طابت و طهرت بعضها من بعض؛
- خلقکم الله أنوارا فجعلکم بعرشه محدقین؛
- حتّی منّ علینا بکم؛
- فجعلکم فی بیوت أذن الله أن ترفع و یذکر فیها اسمه؛
- و جعل صلواتنا علیکم و ما خصّنا به من ولایتکم طیبا لخلقنا و طهارة لأنفسنا و تزکیة لنا و کفّارة لذنوبنا؛
- فکنّا عنده مسلّمین بفضلکم؛
- و معروفین بتصدیقنا إیّاکم؛
- فبلغ الله بکم أشرف محلّ المکرّمین و أعلی منازل المقرّبین و أرفع درجات المرسلین حیث لا یلحقه لاحق و لا یفوقه فآئق و لا یسبقه سابق و لا یطمع فی إدراکه طامع؛
- حتّی لا یبقی ملک مقرّب و لا نبیّ مرسل و لا صدّیق و لا شهید و لا عالم و لا جاهل؛
- و لا دنیّ و لا فاضل و لا مؤمن صالح و لا فاجر طالح؛
- و لا جبّار عنید و لا شیطان مرید و لا خلق فیما بین ذلک شهید؛
- إلّا عرّفهم جلالة أمرکم و عظم خطرکم؛
- و کبر شأنکم؛
- و تمام نورکم و صدق مقاعدکم؛
- و ثبات مقامکم؛
- و شرف محلّکم؛
- و منزلتکم عنده و کرامتکم علیه و خاصّتکم لدیه و قرب منزلتکم منه؛
- بأبی أنتم و أمّی و أهلی و مالی و أسرتی؛
- أشهد الله و أشهدکم أنّی مؤمن بکم و بما آمنتم به کافر بعدوّکم و بما کفرتم به؛
- مستبصر بشأنکم و بضلالة من خالفکم موال لکم و لأولیآئکم مبغض لأعدآئکم و معاد لهم؛
- سلم لمن سالمکم و حرب لمن حاربکم؛
- محقّق لما حقّقتم مبطل لما أبطلتم مطیع لکم عارف بحقّکم مقرّ بفضلکم محتمل لعلمکم؛
- محتجب بذمّتکم؛
- معترف بکم؛
- مؤمن بإیابکم مصدّق برجعتکم؛
- منتظر لأمرکم مرتقب لدولتکم؛
- آخذ بقولکم؛
- عامل بأمرکم؛
- مستجیر بکم؛
- زآئر لکم لائذ عآئذ بقبورکم مستشفع إلی الله عزّ و جلّ بکم؛
- و متقرّب بکم إلیه؛
- و مقدّمکم أمام طلبتی و حوائجی و إرادتی فی کلّ احوالی و أموری؛
- مؤمن بسرّکم و علانیتکم و شاهدکم و غائبکم و أوّلکم و آخرکم؛
- و مفوّض فی ذلک کلّه إلیکم و مسلّم فیه معکم؛
- و قلبی لکم مسلّم؛
- و رأیی لکم تبع؛
- و نصرتی لکم معدّة؛
- حتّی یحیی الله تعالی دینه بکم و یردّکم فی أیّامه و یظهرکم لعدله و یمکّنکم فی أرضه؛
- فمعکم معکم لا مع غیرکم؛
- آمنت بکم و تولّیت آخرکم بما تولّیت به أوّلکم؛
- و برئت إلی الله عزّ و جلّ من أعدائکم و من الجبت والطّاغوت و الشّیاطین؛
- فثبّتنی الله أبدا ما حییت علی موالاتکم و محبّتکم و دینکم و وفّقنی لطاعتکم؛
- و رزقنی شفاعتکم؛
- و جعلنی من خیار موالیکم التّابعین لما دعوتم إلیه؛
- و جعلنی ممّن یقتصّ آثارکم و یسلک سبیلکم و یهتدی بهداکم و یحشر فی زمرتکم؛
- بأبی أنتم و أمّی و نفسی و أهلی و مالی من أراد الله بدأ بکم؛
- و من وحّده قبل عنکم؛
- و من قصده توجّه بکم؛
- موالیّ لا أحصی ثنائکم و لا أبلغ من المدح کنهکم و من الوصف قدرکم؛
- و أنتم نور الأخیار و هداة الأبرار و حجج الجبّار؛
- بکم فتح الله و بکم یختم و بکم ینزّل الغیث و بکم یمسک السّمآء أن تقع علی الأرض إلّا بإذنه؛
- و بکم ینفّس الهمّ و یکشف الضرّ؛
- و عندکم ما نزلت به رسله؛
- و هبطت به ملائکته؛
- و إلی جدّکم بعث الرّوح الأمین؛
- آتاکم الله ما لم یؤت أحدا من العالمین؛
- طأطأ کلّ شریف لشرفکم؛
- و بخع کلّ متکبّر لطاعتکم و خضع کلّ جبّار لفضلکم؛
- و ذلّ کلّ شیء لکم؛
- و أشرقت الأرض بنورکم و فاز الفائزون بولایتکم بکم یسلک إلی الرّضوان و علی من جحد ولایتکم غضب الرّحمن؛
- بأبی أنتم و أمّی و نفسی و أهلی و مالی ذکرکم فی الذّاکرین؛
- و أسمآؤکم فی الأسماء و أجسادکم فی الأجساد و أرواحکم فی الأرواح و أنفسکم فی النّفوس؛
- و آثارکم فی الآثار و قبورکم فی القبور؛
- فما أحلی أسمآئکم؛
- و أکرم أنفسکم؛
- و أعظم شأنکم و أجلّ خطرکم؛
- و أوفی عهدکم و أصدق وعدکم؛
- کلامکم نور؛
- و أمرکم رشد؛
- و وصیّتکم التّقوی؛
- و فعلکم الخیر؛
- و عادتکم الإحسان؛
- و سجیّتکم الکرم؛
- و شأنکم الحق و الصّدق و الرّفق؛
- و قولکم حکم و حتم؛
- و رأیکم علم و حلم و حزم؛
- إن ذکر الخیر کنتم أوّله و أصله و فرعه و معدنه و مأواه و منتهاه؛
- بأبی أنتم و أمّی و نفسی کیف أصف حسن ثنائکم؛
- و أحصی جمیل بلائکم؛
- و بکم أخرجنا الله من الذّل و فرّج عنّا غمرات الکروب؛
- و أنقذنا من شفا جرف الهلکات و من النّار؛
- بأبی أنتم و أمّی و نفسی بموالاتکم علّمنا الله معالم دیننا؛
- و أصلح ما کان فسد من دنیانا؛
- و بموالاتکم تمّت الکلمة؛
- و عظمت النّعمة؛
- و ائتلفت الفرقة؛
- و بموالاتکم تقبل الطّاعة المفترضة؛
- و لکم المودّة الواجبة؛
- و الدّرجات الرّفیعة؛
- و المقام المحمود؛
- و المکان المعلوم عند الله عزّ و جلّ؛
- و الجاه العظیم و الشّان الکبیر؛
- و الشّفاعة المقبولة؛
- ربّنا آمنّا بما أنزلت و اتّبعنا الرّسول فاکتبنا مع الشّاهدین؛
- ربّنا لا تزغ قلوبنا بعد إذ هدیتنا و هب لنا من لدنک رحمة إنّک أنت الوهّاب؛
- سبحان ربّنا إن کان وعد ربّنا لمفعولا؛
- یا ولیّ الله إنّ بینی و بین الله عزّ و جلّ ذنوبا لا یأتی علیها إلّا رضاکم؛
- فبحقّ من ائتمنکم علی سرّه و استرعاکم أمر خلقه و قرن طاعتکم بطاعته؛
- لمّا استوهبتم ذنوبی و کنتم شفعائی؛
- فإنّی لکم مطیع؛
- من أطاعکم فقد أطاع الله و من عصاکم فقد عصی الله و من أحبّکم فقد أحبّ الله و من أبغضکم فقد أبغض الله؛
- الّلهمّ إنّی لو وجدت شفعاء أقرب إلیک من محمّد و أهل بیته الأخیار الأئمّة الأبرار؛
- لجعلتهم شفعائی؛
- فبحقّهم الّذی أوجبت لهم علیک؛
- أسئلک أن تدخلنی فی جملة العارفین بهم و بحقّهم؛
- و فی زمرة المرحومین بشفاعتهم؛
- إنّک أرحم الرّاحمین؛
- و صلّی الله علی محمّد و آله الطّاهرین؛
- و سلّم تسلیما کثیرا؛
- وحسبنا الله و نعم الوکیل؛
- فهرست.[۳]
دربارهٔ پدیدآورنده
آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری (متولد ۱۳۲۵ ش، شهر ری)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: علی مشکینی، محمد فاضل لنکرانی، سید محمد باقر طباطبایی سلطانی، محمد علی اراکی، حسین وحید خراسانی، جواد تبریزی، سید محمد رضا گلپایگانی و مرتضی حائری به اتمام رساند. تولیت آستان حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)، نمایندگی مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری (دوره پنجم)، عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام، نمایندگی ولی فقیه و سرپرستی حجاج ایرانی، ریاست مؤسسهٔ علمی فرهنگی دارالحدیث، ریاست دانشگاه قرآن و حدیث و ریاست پژوهشگاه قرآن و حدیث از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر انجام فعالیت‌های علمی و اجرایی به تألیف آثار فراوان با موضوعات دینی و اعتقادی اهتمام ورزیده است. «دانشنامهٔ عقاید اسلامی»، «دانشنامهٔ احادیث پزشکی»، «خیر و برکت از نگاه قرآن و حدیث»، «شناختنامهٔ نماز بر پایهٔ قرآن و حدیث»، «اهل بیت در قرآن و حدیث»، «حکمت‌نامهٔ پيامبر اعظم(ص)»، «سیرهٔ پیامبر خاتم (ص)»، «دانشنامهٔ امیرالمؤمنین بر پایهٔ قرآن، حدیث و تاریخ»، «سيری در سيرهٔ حکومتی امام علی(ع)»، «سیاست‌نامهٔ امام علی(ع)»، «فلسفه وحی و نبوت»، «حکمت‌نامهٔ امام حسین(ع)»، «فرهنگ‌نامهٔ مرثيه‌سرايی و عزاداری حضرت سيدالشهدا(ع)»، «حکمت‌نامهٔ رضوی» و «دانشنامهٔ امام مهدی(ع)» برخی از این آثار است.[۴]