بررسی تربیت اخلاقی از منظر امام صادق (مقاله)
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
بررسی تربیت اخلاقی از منظر امام صادق(ع) (مبانی، اصول، روش‌های تربیتی) عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی روش‌هاى تربیتى از دیدگاه امام صادق(ع) می‌پردازد. این مقالهٔ ۱۵ صفحه‌ای به قلم محسن فرمهینی فراهانی و محمد حسن میرزامحمدی و علی امیر سالاری نگاشته شده و در دو‌ماهنامه دانشور رفتار (شماره ۳۹، اسفند ۱۳۸۸) انتشار یافته است.[۱]
| بررسی تربیت اخلاقی از منظرامام صادق(ع) | |
|---|---|
| (مبانی، اصول، روش‌های تربیتی) | |
 | |
| رتبه علمی | علمی پژوهشی |
| زبان | فارسی |
| نویسندگان | محسن فرمهینی فراهانیمحمد حسن میرزامحمدیعلی امیر سالاری |
| موضوع | تربیت، سیره تربیتی، تربیت اخلاقی، سیره اخلاقی |
| مذهب | شیعه |
| منتشر شده در | دو‌ماهنامه دانشور رفتار |
| وابسته به | دانشگاه شاهد |
| محل نشر | تهران، ایران |
| تاریخ نشر | اسفند ۱۳۸۸ |
| شماره | ۳۹ |
| ناشر الکترونیک | پایگاه مجلات تخصصی نور |
چکیدهٔ مقاله
- نویسندگان در ابتدای چکیدۀ مقاله خود می‌نویسند: «در پژوهش حاضر با روش تحلیل اسنادی، مبانی، اصول و روش‌های تربیت اخلاقی از دیدگاه امام صادق(ع) مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری، کلیه منابع دست اول آثار مربوط و منتسب به امام صادق(ع) و منابع دست دوم از منابع غنی اسلامی و احادیث و روایات و اقوال منقول از امام صادق(ع) است که در نشریات و سایت‌های اینترنتی و پژوهش‌ها و تحقیقات مرتبط با موضوع تحقیق موجود می‌باشد و نمونه‌گیری به شیوه هدفمند انجام شده و بر این اساس از منابع فوق‌الذکر استفاده گردیده است».
- نویسندگان در رابطه با نتیجۀ مقاله می‌نویسند: «ابزار پژوهش نیز فیش‌برداری بوده و یافته‌های حاصل از پژوهش مورد تحلیل قرارگرفته است که عمده‌ترین یافته‌ها عبارت‌اند از:
- ۱) مبنای تربیت از منظر امام صادق(ع) شامل شش مبنای، خداجویی و بندگی خدا، عقلانیت و اندیشه‌ورزی، کرامت، ضعف، هدایت‌پذیری انسان، جذبه حسن و احسان است.
- ۲) مبنای خداجویی و بندگی خدا شامل اصل تقوی و زهد و مبنای عقلانیت و اندیشه ورزی شامل اصول اعتدال و تذکر و مبنای کرامت شامل اصل عزت و مبنای ضعف شامل اصول سعه‌صدر، مسامحت و مبنای هدایت‌پذیری انسان شامل اصول تبلیغ و ارشاد و تعلیم و مبنای جذبه حسن و احسان شامل اصول فضل، تواضع و آراستگی است.
- ۳) در مجموع شش مبنا و یازده اصل یادشده دارای بیست و نه روش تربیتی می‌باشد که همگی به منابع فوق‌الذکر و منتسب به امام صادق(ع) مستند شده است.». [۱]
فهرست مقاله
- چکیده؛
- مقدمه؛
- روش‌پژوهش؛
- یافته‌های پژوهش؛
- مبنای اول: خداجویی و بندگی خدا؛
- اصل تقوی و زهد؛
- روش مراقبه ومحاسبه نفقس؛
- روش مجاهده و تحمیل بر نفس؛
- روش پرهیز از معاصی؛
- مبنای دوم: عقلانیت و اندیشه‌ورزی؛
- روش اعتدال بیم و امید؛
- روش میانه‌روی در کارها و عبادات؛
- اصل تذکر؛
- روش امر به معروف و نهی از منهر؛
- روش یادآوری نعمت‌ها؛
- روش انذار و تبشیر؛
- روش عبرت آموزی؛
- مبنای سوم: کرامت؛
- اصل عزت؛
- روش دوری از ذلت و سبک شماری خویش؛
- روش تکریم شخصیت؛
- روش عیب‌یابی پوشی؛
- مبنای چهارم: ضعف؛
- اصل سعه‌صدر؛
- روش صبر؛
- اصل مسامحت؛
- روش مرحله‌ای کردن تکالیف؛
- روش تجدید نظر در تکالیف؛
- روش انعاطف‌پذیری؛
- روش استدارج؛
- مبنای پنجم: هدایت‌پذیری انسان؛
- روش موعظه؛
- اصل تبلیغ و ارشاد؛
- روش مناظره و مباحثه؛
- اصل تعلیم؛
- روش توأم کردن علم با عمل؛
- روش ایجاد عادت مطلوب؛
- روش الکویی؛
- مبنای ششم: جذبه حسن و احسان؛
- اصل فضل؛
- روش عطا و بخشش؛
- روش توبه؛
- اصل تواضع؛
- روش مهرورزی؛
- روش خوش خلقی و خوش سلوکی؛
- روش اعتراف به تقصیر؛
- اصل آراستگی؛
- روس آراستن ظاهر؛
- روش تزئین کلام؛
- خلاصه و نتیجه‌گیری؛
- منابع.[۱]
درباره پدیدآورندگان
-
علی امیر سالاری (پدیدآورنده)
-
محمد حسن میرزامحمدی (پدیدآورنده)
-
محسن فرمهینی فراهانی (پدیدآورنده)
- دکتر محسن فرمهینی فراهانی (متولد ۱۳۴۳ تفرش). دارای مدرک دکتری در رشته علوم تربیتی، فلسفه تعلیم و تربیت از دانشگاه تهران می‌باشد. عضو هیئت علمی و معاون فرهنگی و عضو شواری اطلاع‌رسانی و معاون فرهنگی و عضو شورای تحصیلات تکمیلی و دبیر کمیسیون موارد خاص و رابط دانشگاه با وزارتخانه علوم تحقیقات و فناوری و سرپرست دفتر نظارت و ارزشیابی دانشگاه شاهد، عضو کمیته پژوهشی مؤسسه آموزشی از راه دور آموزش و پرورش، معاون آموزشی دانشکده علوم انسانی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در دانشگاه‌های کشور، به تألیف مقالات و کتب علمی و دینی پرداخته است. «فرهنگ واژگان و اصطلاحات علوم تربیتی»، «مهارت‌های مطالعه و موفقیت تحصیلی»، «آموزش تیزهوشان»، «تربیت جنسی»، «تربیت شهروندی»، «فرهنگ توصیفی علوم تربیتی»، «هنر و تعلیم و تربیت»، «روش‌ها و فنون تدریس»، «تربیت در نهج‌البلاغه» و «فلسفه و تعلیم و تربیت» برخی از آثار اوست.[۲]
- دکتر محمد حسن میرزامحمدی (متولد ۱۳۵۰). دارای مدرک دکتری در رشته علوم تربیتی، فلسفه تعلیم و تربیت از دانشگاه تهران می‌باشد. مدرس دانشگاه جامع علمی کاربردی، عضو هیئت علمی و معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه شاهد، عضویت در هیئت تحریریه مجلات علمی فلصنامه انجمن فلسفه تعلیم و تربیت ایران و فلصنامه دستاوردهای پژوهشی در فلسفه تعلیم و تربیت، مدیر کل دفتر گسترش آموزش عالی مهارتی و مدیر کل دفتر نظارت و ارزیابی دانشگاه جامع علمی کاربردی، سرپرست گروه الهیات دانشکده علوم انسانی دانشگاه شاهد از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در دانشگاه‌های کشور، به تألیف مقالات و کتب علمی و دینی پرداخته است. «فارابی و تعلیم و تربیت»، «جهانی شدن و اصطلاحات آموزشی»، «فلسفه تربیتی فارابی»، «نگاهی نو به آموزش بزرگسالان»، «مقدمه‌ای بر روش‌شناسی پژوهش تطبیقی در فلسفه تعلیم و تربیت» برخی از آثار اوست.
- در مورد علی امیر سالاری اطلاعاتی در دست نیست.