تمیم بن حاتم در تراجم و رجال

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

تمیم بن حاتم
اطلاعات فردی
مذهب	شیعه
صحابی	امام علی
اطلاعات حدیثی
مشایخ	امام علی
راویان از او	ابوبکر حضرمی
تعداد روایات	۱

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث تمیم بن حاتم است. "تمیم بن حاتم" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

تمیم بن حاتم در تاریخ اسلامی | تمیم بن حاتم در تراجم و رجال

مقدمه

• تمیم فرزند حاتم از کسانی است که از امیرالمؤمنین(ع) نقل حدیث کرده است، و در تاریخ شرح بیشتری از او نیامده است، اما این نقل حدیث حکایت از نزدیکی و تقرب او به امیرالمؤمنین(ع) دارد. متن حدیث بدین شرح است: کلینی از صالح از محمد بن سنان از ابن مسکان از ابی بکر حضرمیه از تمیم بن حاتم نقل می‌کند که تمیم بن حاتم گفت: ما با امیرالمؤمنین(ع) عازم بصره بودیم و در منزلی پیاده شدیم که ناگهان زمین به لرزه درآمد و مضطرب شد. حضرت دست مبارکش را بر زمین زد و خطاب به زمین فرمود: "تو را چه می‌شود سکون و آرامش پیدا کن؟" سپس رو به ما کرد و فرمود: "این زمین لرزه‌ای که شد اگر همان زلزله‌ای می‌بود که خدای عزوجل در کتاب عزیزش یاد کرده از من اجابت می‌کرد و ساکت می‌شد، ولکن این آن زلزله نیست". و به اشاره حضرت زمین ساکت شد و آرام گرفت.

نام و نسب

• برخی از دانشمندان رجال احتمال داده اند او همان تمیم بن حذیم ناجی باشد.

طبقه راوی

جرح و تعدیل شیعه

• زنجانی: «المظنون اتحاده مع تميم بن حذيم الناجي مع كون المراد من قول الشيخ "في رجاله شهد معه" الحضور معه في غزواته كما هو الظاهر لا الشهادة»، «الرجل معدود عندي في الحسان».
• خویی: مجهول
• مامقانی: مجهول

مشایخ در روایت

• امام علی

روایت‌کنندگان از او

• ابو بکر حضرمی

منابع رجال و تراجم شیعه

نام وی در منابع ذیل آمده است:

• أعيان الشيعة: ج۳، ص۶۳۹.
• تعليقة الوحيد: ص۷۳، وفيه: «لعلّه تميم خدلم».
• تنقيح المقال: ج۱، ص۱۸۶، ر۱۴۵۰.
• جامع الرواة: ج۱، ص۱۳۲.
• الجامع في الرجال: ۱ / ۳۳۶.
• مستدركات علم الرجال: ج۲، ص۷۳، ر۲۲۹۶.
• معجم رجال الحديث: ج۳، ص۳۷۹، ر۱۹۱۹.
• الموسوعة الرجاليّة: ج۴، ص۸۲.

اختیار معرفة الرجال (محمد بن حسن طوسی)

الرجال (محمد بن حسن طوسی)

الفهرست (محمد بن حسن طوسی)

فهرست اسماء مصنفی الشیعة (احمد بن علی نجاشی)

فهرست اسماء علماء الشیعه و مصنفیهم (منتجب‌الدین رازی)

خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال (علامه حلی)

الرجال (ابن‌داوود حلی)

مجمع الرجال (عنایت‌الله قهپایی)

منهج المقال (محمد بن علی استرآبادی)

• في الروضة : عن أبي بكر الحضرمي عنه قال : كنّا مع أمير المؤمنين عليه‌السلام فاضطربت الأرض ، فوجأها بيده ثمّ قال لها : «اسكني مالَكِ»، ثمّ التَفَتَ إلينا فقال: «أما إنّها لو كانت الّتي قال الله عزَّوجلَّ لأجابتني، ولكنّها ليست بتلك».

جامع الرواة (محمد بن علی اردبیلی)

نقد الرجال (مصطفی بن حسین تفرشی)

تنقیح المقال (عبدالله مامقانی)

معجم رجال الحدیث (سید ابوالقاسم خوئی)

الجامع فی الرجال (موسی عباسی زنجانی)

قاموس الرجال (محمد تقی شوشتری)

جستارهای وابسته

• تمیم بن حذیم ناجی

منابع

• ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: