رفاعة بن قیس
- اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
رفاعة بن قیس از بزرگان یهود و از دشمنان پیامبر بود. بلاذری وی را از بنی‌نضیر و ابن اسحاق از بنی‌قینقاع دانسته است.[۱] اطلاعات بیشتری از وی در دست نیست. در منابع تفسیری به وی اشاره شده است. بنا بر روایت تفسیری ابن عباس، پس از تغییر قبله در سال دوم هجری از بیت‌المقدس به مکه، تنی از بزرگان یهود از جمله رفاعة بن قیس نزد پیامبر آمده و از وی بازخواست کردند که چگونه از بیت‌المقدس روی گردانده، حال آنکه مدعی آیین ابراهیم است. اینان سپس از پیامبر خواستند به قبله پیشین خود بازگردد تا بدو ایمان آورده و از پیروان او شوند. درخواست آنان در آیه ﴿سَيَقُولُ السُّفَهَاءُ مِنَ النَّاسِ مَا وَلَّاهُمْ عَنْ قِبْلَتِهِمُ الَّتِي كَانُوا عَلَيْهَا قُلْ لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ﴾[۲] آمده و آنان، سفیه خوانده شده‌اند. در پی این درخواست، آیه ﴿وَلَئِنْ أَتَيْتَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ بِكُلِّ آيَةٍ مَا تَبِعُوا قِبْلَتَكَ وَمَا أَنْتَ بِتَابِعٍ قِبْلَتَهُمْ وَمَا بَعْضُهُمْ بِتَابِعٍ قِبْلَةَ بَعْضٍ وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُمْ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّكَ إِذًا لَمِنَ الظَّالِمِينَ﴾[۳] نازل شد و از پیامبر خواست به هیچ روی به خواسته‌های آنان توجه نکند وگرنه از ستمگران خواهد بود [۴] در این آیه گفته شده که نه پیامبر تابع قبله آنان خواهد بود و نه آنان تابع قبله پیامبر.[۵]
پرسش‌های وابسته
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ انساب الاشراف، ج ۱، ص ۲۸۳ - ۲۸۴؛ السیرة النبویه، ج ۱، ص ۵۱۴.
- ↑ «به زودی کم‌خردان از مردم خواهند گفت: چه چیز آنان را از قبله‌ای که بر آن بودند بازگردانید؟ بگو: خاور و باختر از آن خداوند است، هر که را بخواهد به راهی راست رهنمون خواهد شد» سوره بقره، آیه ۱۴۲.
- ↑ «و اگر برای اهل کتاب هر نشانه‌ای بیاوری از قبله تو پیروی نخواهند کرد و تو هم پیرو قبله آنان نخواهی بود و آنها نیز پیرو قبله یکدیگر نخواهند بود؛ و اگر تو پس از (وحی و) دانشی که به تو رسیده است، از خواست آنان پیروی کنی، در آن صورت بی‌گمان از ستمکارانی» سوره بقره، آیه ۱۴۵.
- ↑ جامع‌البیان، ج ۲، ص ۱۶؛ الدرالمنثور، ج ۱، ص ۱۴۲.
- ↑ اکبری کارمزدی، محمد، مقاله «رفاعة بن قیس»، دائرة المعارف قرآن کریم، ج۱۴.