ابوحجاج اسلمی
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
نام و نسب وی، حجاج بن مالک بن عمیر بن ابی اسید اسلمی است که نام پدرش عمرو نیز گفته شده است [۱]. وی از اسلم، تیره‌ای از خزاعه است؛ هر چند بنواسلم در سخنان رسول خدا(ص) با عنوان فرزندان اسماعیل یاد شده‌اند[۲]. ابن عبدالبر [۳]، ابن اثیر[۴]، ذهبی[۵] و ابن حجر[۶] نام درست پدر وی را مالک می‌دانند. افزون بر کنیه ابوحجاج، ابودرد نیز بدو گفته شده است[۷]. ابن سعد[۸] او را از صحابه پیش از فتح مکه دانسته و ابن حجر[۹] هم او را صحابی می‌داند. ابن حجر[۱۰] این مطلب، که ذهبی وی را ذیل عنوان حجاج بن عمرو، آورده، نپذیرفته و می‌گوید صحابه نگاران پیشین، شرح حال او را ذیل عنوان حجاج بن مالک. نه حجاج بن عمرو - آورده‌اند. اما ذهبی در تجرید[۱۱] او را در هر دو عنوان آورده و عنوان حجاج بن مالک را درست دانسته است. وی که از اهل مدینه بود، با اهل صفه همنشینی داشت و شب‌ها را با آنان می‌گذراند[۱۲]. سپس در روستای عرج[۱۳] ساکن شد[۱۴].
دو فرزند وی، عروه و حجاج از او روایت می‌کنند[۱۵]. عروة بن زبیر نیز به واسطه فرزند وی حجاج، حدیث وی را روایت کرده است[۱۶]. تنها حدیث باقی مانده از او، درباره حق مرضعه و اکرام وی است. وی از رسول خدا(ص) پرسید: چه چیزی مرا از حق و ذمه دایه‌ای که به من شیر داده بیرون می‌آورد؟ آن حضرت فرمود: بخشیدن برده یا کنیز[۱۷].
هم نامی او با حجاج بن عمرو بن غزیه مازنی، موجب پدید آمدن اشتباهاتی شده است. ابن سعد[۱۸] به اشتباه، حدیثی را که راوی آن حجاج مازنی است، به حجاج اسلمی مورد نظر نسبت داده است[۱۹].[۲۰]
جستارهای وابسته
- عروه بن ابوحجاج اسلمی (فرزند)
- حجاج بن ابوحجاج اسلمی (فرزند)
منابع
پانویس
- ↑ ابن حجر، ج۲، ص۳۱.
- ↑ ابن حجر، فتح الباری، ج۶، ص۳۹۳.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۱، ص۳۸۸.
- ↑ ابن اثیر، ج۱، ص۶۹۵.
- ↑ ذهبی، ج۱، ص۱۲۲.
- ↑ ابن حجر، ج۲، ص۱۷۳.
- ↑ طبرانی، ج۳، ص۲۲۳ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۳۱.
- ↑ ابن سعد، ج۴، ص۲۳۸.
- ↑ ابن حجر، ج۷، ص۷۳.
- ↑ ابن حجر، ج۲، ص۱۷۳.
- ↑ تجرید، ج۱، ص۱۲۲.
- ↑ حاکم نیشابوری، ج۳، ص۱۸.
- ↑ از نواحی طائف؛ یاقوت حموی، ج۴، ص۹۸.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۱، ص۳۸۸؛ ذهبی، ج۱، ص۱۲۲؛ ابن اثیر، ج۱، ص۶۹۵.
- ↑ ابن حجر، ج۲، ص۳۱.
- ↑ ابن سعد، ج۴، ص۲۳۸؛ بخاری، ج۲، ص۳۷۱؛ ابونعیم، ج۲، ص۷۳۰؛ مزی، ج۵، ص۴۵۰.
- ↑ ابن سعد، ج۴، ص۲۳۸؛ بخاری، ج۲، ص۳۷۱؛ طبرانی، ج۳، ص۲۲۳؛ احمد بن حنبل، ج۳، ص۴۵۰؛ نسائی، ج۶، ص۱۰۸؛ ابونعیم، ج۲، ص۷۳۰.
- ↑ ابن سعد، ج۴، ص۲۳۸.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۵؛ ابن اثیر، ج۶، ص۶۷.
- ↑ محمدی، رمضان، مقاله «ابوحجاج اسلمی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۲۳۷.