فطحیه در کلام اسلامی

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث فطحیه است. "فطحیه" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل فطحیه (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

پیروان عبدالله افطح، فرزند امام صادق (ع) فطحیه نام دارند و او را مهدی موعود می‌دانند. پس از شهادت امام صادق (ع) گروهی از شیعیان از آن رو که عبدالله افطح فرزند ارشد امام صادق (ع) بود و دعوی امامت کرد، بدو گرویدند^[۱]. "عبدالله افطح" چون سر یا دو پایش پهن بود، از این‌رو او را افطح و پیروانش را "افطحیه" یا "فطحیه" می‌نامند^[۲]. فطحیه به حدیثی از امام صادق (ع) تمسک جستند که بنابر آن، امام باید فرزند ارشد امام پیشین باشد^[۳].

فطحیه معتقد بودند چون امام از دنیا می‌رود، امام بعدی او را غسل می‌دهد و بر او نماز می‌گزارد و او را در قبر می‌نهد و انگشتری‌اش را به وراثت می‌برد^[۴].^[۵]

فرقه فطحیه به دلایل متعدد بقا نیافت و پس از مدتی از میان رفت؛ از جمله آنکه:

به اعتقادات عبدالله، کژی‌ها و ناراستی‌هایی راه یافته بود. او به باورهای حشویه و مرجئه گرایش داشت و امام صادق (ع) نیز از این امر آگاه بود^[۶].
عبدالله از دانشِ بایسته امامت بی‌نصیب بود و از این رو، روایتی درباره حلال و حرام از او روایت نکرده‌اند. چون پیروانش چیزی از او می‌پرسیدند، درمی‌ماند و پاسخ نمی‌داد^[۷].
عبدالله پس از پدر، بیش از هفتاد روز زنده نماند. او فرزند ذکوری نیز نداشت. این عوامل موجب گشت تا برخی شیعیان از همان آغاز، امامت او را برنتابند و نپذیرند. برخی دیگر از شیعیان نیز پس از مرگ عبدالله از عقیده خویش برگشتند و به امامت حضرت موسی بن جعفر (ع) گرویدند^[۸].^[۹]