آیا مادر حضرت مریم علم غیب داشت؟ (پرسش)

علامه طباطبایی

در حکایتى که خداى تعالى از کلام جازم مادر مریم کرده فهمیده مى شود که اعتقاد او اعتقادى خرافى ، و یا ناشى از پاره اى نشانه هاى حدسى ، که با تجربه و امثال آن به ذهن زنان مى رسد نبوده ، چون همه اینها ظن است ، نه علم و اعتقاد، و ظن کجا و اعتقاد حق کجا، از سوى دیگر کلام خدا عز و جل مشتمل بر باطل نیست ، و اگر هم در جائى باطلى را نام برده دنبالش ابطالش را هم آورده . همچنان که در آیه زیر علم به پسر یا دختر بودن حمل را بخود منحصر نموده و فرموده : (اللّه یعلم ما تحمل کل انثى و ما تغیض ‍ الارحام ، و ما تزداد)، و نیز درباره همین انحصار فرموده : (عنده علم الساعه ، و ینزل الغیث و یعلم ما فى الارحام ) علم به غیب دیگران را منتهى به وحى خود دانسته . و نیز فرموده : (عالم الغیب فلا یظهر على غیبه احدا، الا من ارتضى ). از مجموع این مطالب فهمیده مى شود: آگاهى مادر مریم از پسر بودن حملش حدسى نبود، چون خدا آنرا بطور جزم از وى حکایت کرده ، و این حکایت خود دلیل بر این است که اعتقاد وى بوجهى منتهى بوحى بوده ، و به همین جهت وقتى فهمید فرزندش دختر است ، از فرزند پسر مایوس نشد، و براى بار دوم با جزم و قطع عرضه داشت : (و انى اعیذها بک و ذریتها من الشیطان الرجیم ...) و در آن اثبات کرد که مریم داراى ذریه است ، با اینکه ظاهرا راهى به چنین علمى نداشته است .

ترجمه تفسیر المیزان ج03