ابومعمر فهری
مقدمه
او شخصی هوش‌مند، صاحب نظر و پرحافظه بود؛ ازاین‌رو مردم می‌پنداشتند که دو قلب دارد و وی را ذوالقلبین می‌خواندند. خود نیز باور داشت [۱] و می‌گفت: در سینه‌ام دو قلب است که با آن دو، بیش از آن‌چه محمد با قلب خویش می‌اندیشد، می‌اندیشم.[۲] در جنگ بدر پس از شکست مشرکان، او نیز در حالی که کفشی به پا و کفشی در دست داشت، می‌گریخت. به او گفتند: ای ابومعمر! چرا این‌گونه گریزانی؟! پاسخ داد: متوجه نشدم چه‌می‌کنم؛ پنداشتم هر دو را به پا کرده‌ام. گفتند: اگر با دو دل دریافت می‌کردی، این حالت بر تو پوشیده نمی‌ماند. با این واقعه، پندار مردم بر طرف شد و دریافتند که او فقط یک قلب دارد.[۳] برخی از مفسران، شأن نزول بخشی از آیه ﴿مَا جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِنْ قَلْبَيْنِ فِي جَوْفِهِ وَمَا جَعَلَ أَزْوَاجَكُمُ اللَّائِي تُظَاهِرُونَ مِنْهُنَّ أُمَّهَاتِكُمْ وَمَا جَعَلَ أَدْعِيَاءَكُمْ أَبْنَاءَكُمْ ذَلِكُمْ قَوْلُكُمْ بِأَفْوَاهِكُمْ وَاللَّهُ يَقُولُ الْحَقَّ وَهُوَ يَهْدِي السَّبِيلَ﴾[۴] را ابومعمّر دانسته‌اند [۵] که خداوند در آن آیه، وجود دو قلب در درون انسان را نفی کرده‌است.
بعضی ابومعمر را از صحابه دانسته‌اند؛[۶] بیش از آن‌چه بیان شد، اطلاعی از او در دست نیست.[۷]
منابع
پانویس
- ↑ روض الجنان، ج۱۵، ص۳۴۳.
- ↑ کشف‌الاسرار، ج۸، ص۴.
- ↑ مجمع‌البیان، ج۷، ص۵۲۶.
- ↑ «خداوند در درون هیچ کس دو دل ننهاده است؛ و آن همسرانتان را که «ظهار» می‌کنید مادران (راستین) شما و فرزند خواندگانتان را پسران (راستین) شما نکرده است؛ این تنها گفتار شما بر زبانتان است و خداوند است که حقّ می‌گوید و اوست که راه را نشان می‌دهد» سوره احزاب، آیه ۴.
- ↑ کشف‌الاسرار، ج۸، ص۴; روض‌الجنان، ج۱۵، ص۳۴۳، مجمع‌البیان، ج۷، ص۵۲۶.
- ↑ جمهرة انساب العرب، ص۱۶۱.
- ↑ فاطمی، سید حسن، مقاله «ابومُعَمَر فهری»، دائرة المعارف قرآن کریم، ج۲.