بحث:آیا مادر حضرت موسی علم غیب داشت؟ (پرسش)

آقای دکتر فرخ‌زاد و خانم دکتر محمودی

۹. آقای دکتر فرخ‌زاد و خانم دکتر محمودی؛

رستمی آقای دکتر ملک محمد فرخ‌زاد و خانم دکتر پگاه محمودی در مقاله «تبیینی از چیستی فرا آگاهی در فرآیند وحی» در این‌باره گفته‌‌اند: «الهام عبارت است از در دل افکندن، در دل خطور کردن و یا دریافت اندیشه یا خبر و یا حقیقتی به صورت مرموز و نهانی، بدون استفاده از ابزارها و فرایندهای متعارف مادی است. (طباطبایی، ۱۴۱۴ ه.ق، ص۷۱۸) (...) قرآن کریم، در داستان حضرت موسی نیز به صراحت نکته‌ای را متذکر می شود که قابل انطباق بر پدیده ی آینده بینی در قالب بإلهام است. بر اساس آیات وحی، پس از تولد موسی نگرانی و دلهره ی شدیدی از گرفتار آمدن وی در دست فرعونیان و قتل او، در دل مادرش پدید آمد. به دنبال این نگرانی، خداوند به وسیله ی نوعى القاء رازناک (( الهام )) راه برون رفتی را پیش روی او گشود و وی را از آینده ی فرزندش موسی با خبر ساخت. و أوحينا إلى أم موسى أن أرضعيه فإذا خفت عليه فألقيه في اليم و لا تخافي و لاتحزني انا رادوه إليك وجاعلوه من المرسلين (( قصص /۷ )) ما به مادر موسی الهام کردیم که او را شیر ده و هنگامی که بر او ترسیدی، وی را در دریا بیفکن، و نترس و غمگین مباش او را به تو باز می گردانیم و او را از رسولان قرار می دهیم. واژه ی وحی در آیه ی بالا، به معنی وحی اصطلاحی که بر پیامبران نازل می شده، نیست؛ بلکه به معنی الهام و تفهیم مرموزی است که خداوند به دلهای پاک بندگان صالحش القا می کند. با همین تفهیم مرموز، مادر موسی نه فقط راهی برای حفاظت از جان فرزندش به دست آورد که پیشاپیش از بازگشت موسی به دامان خویش و رسالت آینده ی وی نیز آگاه شد. حوادث بعدی به صورت کامل، درستی و حقیقت این آگاهی مرموز را مکشوف ساخت».

گزیده‌های پاسخ‌ها

•   سبحانی: الهام به مادر حضرت موسی(ع) چیزی جز آگاهی از غیب نیست.  
•   مصباح یزدی: در برخی موارد، در مورد غیر انبیاء نیز تعبیر وحی بکار رفته و مفاد آن اینست که علمی از غیر راه عادی، حاصل شده است. مانند مادر حضرت موسی(ع). و علم منحصر به طرق عادی نیست، و راه غیر عادی، منحصر به انبیاء نیز نیست. و این وحی شامل الهام هم می‌شود.  
•   غرویان: مسئله وحی در رابطه با افرادی غیر از انبیاء نیز مطرح شده است و این خود حاکی از امکان علم غیب در حق این گونه افراد است مانند مادر حضرت موسی(ع).  
•   رضایی اصفهانی: قرآن گاهی بخشی از علم غیب را به پیامبران و حتی غیر پیامبران نسبت می‌دهد مانند مادر حضرت موسی(ع).  
•   هاشمی: علم غیب دانستن مادر حضرت موسی(ع).  
•   شاکر: قرآن دلالت دارد، مادر موسی(ع) از طریق غیب به آینده فرزندش آگاه شد.  
•   نصیری: الهام موهبت و رهنمونی است الهی که همه بندگان به میزان صفای باطن یا مصالحی دیگر از آن بهره دارند و اختصاص به افرادی خاص ندارد مانند الهام به مادر حضرت موسی(ع).  
•   خوش‌باور: بعد از توضیحاتی در مورد الهام و تقسیم آن می‌گوید: الهام حقیقی با سبب از راه تزکیه و تصفیه نفس به دست می‌آید. الهام غیر حقیقی و بدون سبب، برای افرادی که استعداد خاصی دارند، به مقتضای ویژگی‌های خاص نژادی و جغرافیایی حاصل می‌شود مانند الهام به مادر حضرت موسی(ع).  
•   سیده رابیل: زندگانی اولیاء الله حکایت از تحقق علم غیب برای غیر انبیاء نیز دارد. مانند مادر حضرت موسی(ع).  
•   پژوهشگران وبگاه پرسمان: مطابق آیات به مادر حضرت موسی(ع) الهام شده است.  
•   پژوهشگران پایگاه تخصصی مرسلون: در منطق قرآن کریم علم غیب برای برخی از افراد که حتی واجد مقام امامت نیز نیستند مطرح شده است مانند مادر حضرت موسی(ع).