آیا مادر حضرت موسی علم غیب داشت؟ (پرسش)
آیا مادر حضرت موسی (ع) علم غیب داشت؟ یکی از سؤالهای مصداقی پرسشی تحت عنوان «چه کسی غیر از خدا عالم به غیب است؟» است. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم غیب مراجعه شود.
آیا مادر حضرت موسی علم غیب داشت؟ | |
---|---|
موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ علم غیب |
مدخل اصلی | علم غیب |
پاسخ نخست
آیتالله جعفر سبحانی در کتابهای «آگاهی سوم یا علم غیب» و «منشور جاوید» در این باره گفته است:
- «مادر موسی نگران سرنوشت فرزند دلبند خود بود که ناگهان به او الهام شد او را در میان جعبهای بگذارد و آن را به روی آبهای نیل روانه سازد در سرنوشت او نیندیشد زیرا ﴿إِنَّا رَادُّوهُ إِلَيْكِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلِينَ﴾[۱]»[۲].
- «﴿وَأَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّ مُوسَى أَنْ أَرْضِعِيهِ فَإِذَا خِفْتِ عَلَيْهِ فَأَلْقِيهِ فِي الْيَمِّ وَلا تَخَافِي وَلا تَحْزَنِي إِنَّا رَادُّوهُ إِلَيْكِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلِينَ﴾.[۳] از این آیه برمیآید که مادر موسی از آینده او و از اینکه خدا او را حفظ میکند و به مادر برمیگرداند آگاه شد که این جز آگاهی از غیب نیست»[۴].
پاسخها و دیدگاههای متفرقه
۱. آیتالله مصباح یزدی؛ |
---|
آیتالله محمد تقی مصباح یزدی در کتابهای «آموزش عقاید»، «معارف قرآن» و «انسانشناسی» در اینباره گفته است:
به مادر موسی (ع): ﴿وَأَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّ مُوسَى أَنْ أَرْضِعِيهِ فَإِذَا خِفْتِ عَلَيْهِ فَأَلْقِيهِ فِي الْيَمِّ وَلا تَخَافِي وَلا تَحْزَنِي إِنَّا رَادُّوهُ إِلَيْكِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلِينَ﴾[۵] مادر موسی، از طریق همین وحی از آینده فرزندش خبرهایی بهدست آورد. و در مورد حضرت مریم (س) میفرماید: ﴿إِذْ قالَتِ الْمَلائِكَةُ يا مَرْيَمُ إِنَّ اللهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَة مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ﴾ [۶] این علم نیز، عادی نیست. و این هر دو بانوی بلند مرتبه و بزرگوار، پیامبر نبودهاند. پس علم منحصر به طرق عادی نیست، و راه غیر عادی، منحصر به انبیاء نیز نیست. نکته دیگر اینکه: وحی در اینجا، غیر از وحی ویژه انبیاست. وحی در استعمال قرآنی، شامل الهام نیز میشود یعنی ادراکی غیر عادی که از سوی خدای متعال به کسی اعطا میگردد»[۷].
|
۲. حجج الاسلام و المسلمین غرویان، میرباقری و غلامی؛ |
---|
حجج الاسلام و المسلمین محسن غرویان، سید محمد حسین میرباقری و محمد رضا غلامی در کتاب «بحثی مبسوط در آموزش عقاید» در اینباره گفتهاند:
«با نظر در آیات قرآن کریم میبینیم که مسئله وحی در رابطه با افرادی غیر از انبیاء نیز مطرح شده است و این خود حاکی از امکان علم غیب در حق این گونه افراد است. به عنوان نمونه در مورد مادر حضرت موسی آمده است: ﴿وَأَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّ مُوسَى أَنْ أَرْضِعِيهِ فَإِذَا خِفْتِ عَلَيْهِ فَأَلْقِيهِ فِي الْيَمِّ وَلا تَخَافِي وَلا تَحْزَنِي إِنَّا رَادُّوهُ إِلَيْكِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلِينَ﴾[۲۳]ما به مادر حضرت موسی وحی کردیم که فرزندت را شیر ده و هرگاه که بر جان او ترسیدی، او را به دریا بیانداز»[۲۴].
|
۳. حجت الاسلام و المسلمین رضایی اصفهانی؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد علی رضایی اصفهانی در کتاب «تفسیر قرآن مهر» در اینباره گفته است:
قرآن مسئله علم غیب را دو گونه بیان کرده است: گاهی علم غیب را مخصوص خدا میداند، همان طور که در این آیه آمده است؛ و گاهی بخشی از علم غیب را به پیامبران و حتی غیر پیامبران نسبت میدهد؛ همان طور که در مورد مادر موسی (ع) میخوانیم که به او وحی شد و برخی اخبار غیبی در اختیار او گذاشته شد»[۲۵]. |
۴. حجت الاسلام و المسلمین هاشمی؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید علی هاشمی در پایاننامه دکتری خود «قلمرو علم امام از دیدگاه آیات روایات و اصحاب ائمه» در اینباره گفته است:
«آگاهی مادر حضرت موسی (ع) نیز از بازگشت نوزادش به او و پیامبری او از خبرهای غیبی خداوند به ایشان است»[۲۶].
|
۵. حجت الاسلام و المسلمین شاکر؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد تقی شاکر در پایاننامه کارشناسی ارشد خود با عنوان «منابع علم امام در قرآن و روایات» در اینباره گفته است:
«آیه﴿وَأَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّ مُوسَى أَنْ أَرْضِعِيهِ فَإِذَا خِفْتِ عَلَيْهِ فَأَلْقِيهِ فِي الْيَمِّ وَلا تَخَافِي وَلا تَحْزَنِي إِنَّا رَادُّوهُ إِلَيْكِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلِينَ﴾[۲۷] دلالت دارد، مادر موسی از طریق غیب به آینده فرزندش آگاه شد»[۲۸].
|
۶. حجت الاسلام و المسلمین نصیری؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین محمد حسین نصیری در پایاننامه کارشناسیارشد خود با عنوان «گستره علم امام از دیدگاه آیات و روایات» در اینباره گفته است:
«الهام موهبت و رهنمونی است الهی که همه بندگان به میزان صفای باطن یا مصالحی دیگر از آن بهره دارند و اختصاص به افرادی خاص ندارد. چنان که خداوند در قرآن به صراحت از الهام به مادر موسی (ع) یاد کرده است. در حالی که تحدیث مقامی است خاص که تنها شماری محدود از بندگان صالح خداوند همچون اوصیا و ائمه (ع) از آن بهره دارند»[۲۹].
|
۷. حجت الاسلام و المسلمین خوشباور؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین داوود خوشباور، در پایاننامه کارشناسی ارشد خود با عنوان «علم غیب از دیدگاه فریقین» در اینباره گفته است:
«گاهی برخی حقایق و امور پنهان از حس بر ضمیر "قلب" القاء میگردد، ناگهان فضای روح آنچنان روشن که یقین پیدا میکند که آنچه را دریافت نموده است صحیح و پا برجاست. الهام در لغت به معنای القای مطلبی در نفس و جان است. بنا بر برخی تفاسیر الهام دارای معنای عام و خاص است. معنای خاص الهام ویژه اولیاء و اوصیاست که گاهی با واسطه و گاهی بدون واسطه میباشد. الهام با واسطه توسط صدایی که از شخص خارج میگردد و آنگاه شنیده و معنای مقصود از آن فهمیده میشود، صورت میپذیرد. این حالت، مانند رؤیا، در حالات اولیه انبیاء رخ میدهد و اهل حق آن را وحی خفی به شمار میآورند. اما الهام بدون واسطه عبارت است از القای معانی و حقایق در قلوب اولیاء از عالم غیب که ممکن است به صورت دفعی و ناگهانی باشد و ممکن است به تدریج صورت پذیرد. معنای عام الهام نیز گاهی با سبب و گاهی بدون سبب و نیز گاهی حقیقی و گاهی غیر حقیقی است. الهام حقیقی با سبب از راه تزکیه و تصفیه نفس به دست میآید. الهام غیرحقیقی و بدون سبب، برای افرادی که استعداد خاصی دارند، به مقتضای ویژگیهای خاص نژادی و جغرافیایی حاصل میشود مانند براهمه، کشیشان و راهبان. قرآن کریم نمونهای از آن را نقل میکند ﴿وَأَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّ مُوسَى أَنْ أَرْضِعِيهِ﴾ [۳۰] به مادر موسی (ع) الهام کردیم که به کودک خود شیر بده، و یا در جای دیگر مادر موسی (ع) دلواپس و نگران سرنوشت فرزند دلبند خود است که ناگهان به او الهام میشود او را در میان جعبهای بگذارد و آن را به روی آبهای نیل روانه کند و در سرنوشت او فکری نکند زیرا خداوند متعال میفرماید ﴿إِنَّا رَادُّوهُ إِلَيْكِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلِينَ﴾ [۳۱] همانا ما آن را برمیگردانیم بهسوی تو و قرار میدهیم او را موسی (ع) از مرسلین و انبیاء الهی کسانی که برگزیدگان خداوند که دارای روح پاک و بیآلایشی هستند و از تقوا و پرهیزگاری سهم والایی دارند، گاهی مشمول چنین الطاف الهی میشوند. اینها طرق و راههایی است که پیامبران و پیشوایان معصوم (ع) و بندگان متقی و پرهیزگار را از امور پنهان از حس آگاه میسازد»[۳۲].
|
۸. آقای دکتر فرخزاد و خانم دکتر محمودی؛ |
---|
آقای دکتر ملک محمد فرخزاد و خانم دکتر پگاه محمودی در مقاله «تبیینی از چیستی فرا آگاهی در فرآیند وحی» در اینباره گفتهاند:
«الهام عبارت است از دردلافکندن، در دل خطور کردن و یا دریافت اندیشه یا خبر و یا حقیقتی به صورت مرموز و نهانی، بدون استفاده از ابزارها و فرایندهای متعارف مادی است[۳۳] (...) قرآن کریم، در داستان حضرت موسی (ع) نیز به صراحت نکتهای را متذکر میشود که قابل انطباق بر پدیده آیندهبینی در قالب به الهام است. بر اساس آیات وحی، پس از تولد موسی نگرانی و دلهره شدیدی از گرفتار آمدن وی در دست فرعونیان و قتل او، در دل مادرش پدید آمد. به دنبال این نگرانی، خداوند به وسیله نوعى القا رازناک الهام راه برونرفتی را پیش روی او گشود و وی را از آینده ی فرزندش موسی با خبر ساخت. ﴿وَأَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّ مُوسَى أَنْ أَرْضِعِيهِ فَإِذَا خِفْتِ عَلَيْهِ فَأَلْقِيهِ فِي الْيَمِّ وَلا تَخَافِي وَلا تَحْزَنِي إِنَّا رَادُّوهُ إِلَيْكِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلِينَ﴾[۳۴] واژه وحی در آیه بالا، به معنی وحی اصطلاحی که بر پیامبران نازل میشده، نیست؛ بلکه به معنی الهام و تفهیم مرموزی است که خداوند به دلهای پاک بندگان صالحش القا میکند. با همین تفهیم مرموز، مادر موسی نه فقط راهی برای حفاظت از جان فرزندش به دست آورد که پیشاپیش از بازگشت موسی به دامان خویش و رسالت آینده وی نیز آگاه شد. حوادث بعدی به صورت کامل، درستی و حقیقت این آگاهی مرموز را مکشوف ساخت»[۳۵].
|
۹. خانم رابیل (پژوهشگر جامعة المصطفی العالمیة)؛ |
---|
خانم سیده رابیل در مقاله «جستاری در مسئله علم غیب» اینباره گفته است:
«زندگانی اولیاء الله حکایت از تحقق علم غیب برای غیر انبیاء نیز دارد. اگر حتی حکایتهای نقل شده در این باره را نیز نپذیریم، قرآن کریم به عنوان کلام تحریف نشده خداوند، دلالت بر مدعای ما دارد، چرا که حضرت مریم، مادر حضرت موسی (ع) و یا آصف بن برخیا هیچکدام از انبیاء الهی نبودند، اما خداوند حکیم آنها را در مواردی آگاه به غیب کرده است. ﴿وَأَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّ مُوسَى أَنْ أَرْضِعِيهِ فَإِذَا خِفْتِ عَلَيْهِ فَأَلْقِيهِ فِي الْيَمِّ وَلا تَخَافِي وَلا تَحْزَنِي إِنَّا رَادُّوهُ إِلَيْكِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلِينَ﴾[۳۶] مطابق با این آیه میتوان گفت که اولا وحی در این آیه همان الهام است که یکی از طرق دست یابی به غیب است؛ ثانیا افزون بر آن، بازگشت حضرت موسی (ع) به دامان مادر، به مادر موسی اطلاع داده شد؛ ثالثا اینکه حضرت موسی در آینده به مقام رسالت میرسد، نیز خبر دیگری بود که به مادر آن حضرت داده شد»[۳۷].
|
۱۰. پژوهشگران وبگاه پرسمان؛ |
---|
پژوهشگران وبگاه پرسمان، در پاسخ به این پرسش آوردهاند:
«مادر حضرت موسی (ع) نوزادش را به دستور خداوند به دریا انداخت و از راه وحی و الهام میدانست که فرزندش به او برمیگردد و سرانجام به پیامبری میرسد ﴿وَأَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّ مُوسَى أَنْ أَرْضِعِيهِ فَإِذَا خِفْتِ عَلَيْهِ فَأَلْقِيهِ فِي الْيَمِّ وَلا تَخَافِي وَلا تَحْزَنِي إِنَّا رَادُّوهُ إِلَيْكِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ الْمُرْسَلِينَ﴾[۳۸][۳۹].
|
۱۱. پژوهشگران پایگاه تخصصی مرسلون. |
---|
پژوهشگران پایگاه تخصصی مرسلون، در پاسخ به این پرسش آوردهاند:
«در منطق قرآن کریم علم غیب برای برخی از افراد که حتی واجد مقام امامت نیز نیستند مطرح شده است؛ چگونه است که علم غیب در ایشان غلو نیست و با منطق قرآن ناسازگاری ندارد اما علم غیب در خصوص امام که مقامی حتی برتر از انبیا دارد غلو و زیادهگوئی محسوب میشود؟! برخی از این افراد (...): مادر حضرت موسی (ع) است. خداوند از راه وحی و الهام مادر موسی را نسبت به سرنوشت آینده فرزندش با خبر کرد»[۴۰].
|
پرسشهای مصداقی همطراز
پرسشهای وابسته
- آیا در میان مخلوقات فقط انسان عالم به غیب میشود؟ (پرسش)
- آیا انسان آگاه از غیب باید عصمت داشته باشد؟ (پرسش)
- چه کسی غیر از خدا عالم به غیب است؟ (پرسش)
- آیا همه پیامبران علم غیب داشتهاند؟ (پرسش)
- آیا همه امامان علم غیب داشتهاند؟ (پرسش)
- آیا امام معصوم عالم به غیب است؟ (پرسش)
- آیا غیر از پیامبران و امامان انسانی عالم به غیب میشود؟ (پرسش)
- آیا غیر از پیامبران و امامان انسانی توان پیشگویی را دارد؟ (پرسش)
- تفاوت علم غیب خدا و معصوم چیست؟ (پرسش)
- آیا از راه غیر مشروع میتوان به علم غیب دست یافت؟ (پرسش)
- با توجه به عقیده بداء آیا بهرهمندی انسان از علم غیب به معنای برتری مخلوق بر خالق نیست؟ (پرسش)
- آیا شیطان و فرشتگان میتوانند به افکار ما آگاهی داشته باشند؟ (پرسش)
- آیا اطلاع از سرنوشت به نفع انسان ها است یا به ضرر آنها؟ (پرسش)
پانویس
- ↑ سوره قصص، آیه٧.
- ↑ آگاهی سوم یا علم غیب، ص٣٣-٣٨.
- ↑ «و به مادر موسی وحی کردیم که او را شیر بده پس چون بر او بیمناک شدی او را به دریا انداز و نترس و محزون مباش که ما او را به تو برمیگردانیم و او را از پیامبران قرار میدهیم».
- ↑ آگاهی سوم یا علم غیب، ص۸۵ -۱۰۸
- ↑ و ما به مادر موسی وحی کردیم که فرزندت را شیر بده، پس وقتی که ترسیدی او را در دریا بینداز و نترس و غمگین نباش، چرا که ما او را به تو برگردانیده و او را از مرسلین قرار خواهیم داد.
- ↑ در آن هنگام كه فرشتگان گفتند: اى مريم، خداوند مژده مىدهد تو را به كلمهاى از خويش كه نام وى مسيح، عيسى پسر مريم است؛ سوره آل عمران، آیه: ۴۵.
- ↑ معارف قرآن، ج۱، ص ۳۹۵.
- ↑ بیگمان این چیزی شگرف است!؛ سوره هود، آیه: ۱۱.
- ↑ و همسرش فریادکنان پیش آمد و به چهره خود کوفت و گفت من پیرزنی سترونم!؛ سوره ذاریات، آیه: ۲۹.
- ↑ گفت: پروردگارا! در حالی که سالمندی در من پیش رفته و همسرم نازا است، چگونه مرا فرزندی میتواند بود؟ فرمود: چنین است، خداوند هرچه را بخواهد به انجام میرساند؛ سوره آلعمران، آیه: ۴۰.
- ↑ و من از وارثان پس از خویش در هراسم و زنم نازاست؛ بنابراین از نزد خویش به من وارثی ببخش! * گفت: پروردگارا! چگونه مرا پسری تواند بود در حالی که زنم نازاست و خود نیز از پیری به فرتوتی رسیدهام؛ سوره مریم، آیه: ۵ و ۸.
- ↑ گفت: پروردگارا! در حالی که سالمندی در من پیش رفته و همسرم نازا است، چگونه مرا فرزندی میتواند بود؟ فرمود: چنین است، خداوند هرچه را بخواهد به انجام میرساند؛ سوره آلعمران، آیه: ۴۰.
- ↑ بیگمان ما زمین و هر که را بر آن است به ارث میبریم و "همگان" به سوی ما بازگردانده میشوند؛ سوره مریم، آیه: ۴۰.
- ↑ گفت: پروردگارا! چگونه مرا پسری تواند بود در حالی که زنم نازاست و خود نیز از پیری به فرتوتی رسیدهام؛ سوره مریم، آیه: ۸.
- ↑ آن هنگام که به مادرت آنچه "بایست" وحی میشد وحی کردیم؛ سوره طه، آیه: ۳۸.
- ↑ و به مادر موسی الهام کردیم که به او شیر بده و اگر بر "جان" او ترسیدی او را "در صندوقی بنه و" به دریا فکن و مهراس و اندوهگین مباش! ما او را به تو باز میگردانیم و او را از پیامبران خواهیم کرد؛ سوره قصص، آیه: ۷.
- ↑ پس خداوند آن "دختر" را به نیکی پذیرفت و به نیکی "پروراند و" برآورد و زکریّا را سرپرست او کرد و هرگاه زکریا در محراب "عبادت" نزد وی میرفت کنار او، رزقی مییافت و میپرسید: ای مریم! این از کجا برای تو آمده است؟ و او میگفت: از نزد خداوند؛ "آری" خداوند به هر که بخواهد بیحساب "و شمار" روزی میدهد؛ سوره آلعمران، آیه: ۳۷.
- ↑ و آنگاه فرشتگان گفتند: ای مریم! خداوند تو را برگزید و پاکیزه داشت و بر زنان جهان برتری داد * و به پیامبری به سوی بنی اسرائیل "میفرستد، تا بگوید" که من برای شما نشانهای از پروردگارتان آوردهام؛ من برای شما از گل، "انداموارهای" به گونه پرنده میسازم و در آن میدمم، به اذن خداوند پرندهای خواهد شد و به اذن خداوند نابینای مادرزاد و پیس را شفا خواهم داد و به اذن خداوند مردگان را زنده خواهم کرد و شما را از آنچه میخورید یا در خانه میانبارید آگاه خواهم ساخت، این نشانهای برای شماست اگر مؤمن باشید؛ سوره آلعمران، آیه: ۴۲ و ۴۹.
- ↑ و از چشم آنان پنهان شد و ما روح خود را به سوی او فرو فرستادیم که چون انسانی باندام، بر او پدیدار گشت * گفت: چنین است؛ پروردگارت میفرماید که آن "کار" بر من آسان است و "بر آنیم" تا او را نشانهای برای مردم و رحمتی از سوی خویش گردانیم و این کاری انجام شدنی است؛ سوره مریم، آیه: ۱۷ و ۲۱.
- ↑ پس او را از فرو دست وی ندا داد که: غمگین مباش، خداوند از بن "پای" تو جویباری روان کرده است * پس "از این خرما" بخور و "از آب آن جویبار" بنوش و دیده "به فرزند" روشن دار و اگر از مردم کسی را دیدی بگو برای "خداوند" بخشنده روزهای نذر کردهام و امروز به هیچ روی با کسی سخن نمیگویم؛ سوره مریم، آیه: ۲۴ و ۲۶.
- ↑ "نوزاد" گفت: بیگمان من بنده خداوندم، به من کتاب "آسمانی" داده و مرا پیامبر کرده است * و بر من روزی که زاده شدم و روزی که درگذرم و روزی که زنده برانگیخته گردم درود باد؛ سوره مریم، آیه: ۳۰ و ۳۳.
- ↑ انسانشناسی، ص۴۰۶.
- ↑ سوره قصص، آیه ٧.
- ↑ بحثی مبسوط در آموزش عقائد، ج٢، ص٢٨
- ↑ تفسیر قرآن مهر؛ ج۹، ص۳۳۶ و ۳۳۷.
- ↑ قلمرو علم امام از دیدگاه آیات روایات و اصحاب ائمه.
- ↑ «و به مادر موسی الهام کردیم که به او شیر بده و اگر بر (جان) او ترسیدی او را (در صندوقی بنه و) به دریا فکن و مهراس و اندوهگین مباش! ما او را به تو باز میگردانیم و او را از پیامبران خواهیم کرد»؛ سوره قصص، آیه ۷.
- ↑ محمد تقی شاکر، منابع علم امام در قرآن و روایات، ص۱۲۸.
- ↑ گستره علم امام از دیدگاه آیات و روایات.
- ↑ و به مادر موسی الهام کردیم که به او شیر بده؛ سوره قصص، آیه: ۷.
- ↑ ما او را به تو باز میگردانیم و او را از پیامبران خواهیم کرد؛ سوره قصص، آیه: ۷.
- ↑ علم غیب از دیدگاه فریقین؛ ص ۷
- ↑ طباطبایی، المیزان، ص۷۱۸.
- ↑ و به مادر موسی الهام کردیم که به او شیر بده و اگر بر (جان) او ترسیدی او را (در صندوقی بنه و) به دریا فکن و مهراس و اندوهگین مباش! ما او را به تو باز میگردانیم و او را از پیامبران خواهیم کرد؛ سوره قصص، آیه ۷.
- ↑ تبیینی از چیستی فرا آگاهی در فرآیند وحی، فصلنامه پژوهشهای اعتقادی کلامی (شماره ۱۸، تابستان ۱۳۹۴)، صفحه ۱۴۴.
- ↑ «و ما به مادر موسی وحی کردیم که فرزندت را شیر بده، پس وقتی که ترسیدی او را در دریا بینداز و نترس و غمگین نباش، چرا که ما او را به تو برگردانیده و او را از مرسلین قرار خواهیم داد» سوره قصص، آیه ۷.
- ↑ جستاری در مسئله علم غیب، منتشر شده در نشریه الکترونیکی قرآنپژوهی
- ↑ و به مادر موسی الهام کردیم که به او شیر بده و اگر بر (جان) او ترسیدی او را (در صندوقی بنه و) به دریا فکن و مهراس و اندوهگین مباش! ما او را به تو باز میگردانیم و او را از پیامبران خواهیم کرد؛ سوره قصص، آیه: ۷.
- ↑ وبگاه پرسمان
- ↑ پایگاه تخصصی مرسلون