گستره علم امام از دیدگاه آیات و روایات (پایان‌نامه)
| گستره علم امام(ع) از دیدگاه آیات و روایات | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| پژوهشگر | محمد حسین نصیری (ایران) |
| استاد راهنما | علی نصیری (ایران) |
| موضوع | علم، قلمرو علم |
| مذهب | شیعه |
| سال دفاع | ۱۳۹۲ |
| وبگاه معرف | پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایران داک) |
علم امام(ع) از دیدگاه آیات و روایات پایان‌نامه‌ای است که با بررسی روایات و آیات به موضوع علم امام (ع) می‌پردازد. این پایان‌نامه توسط آقای محمد حسین نصیری نگاشته و در دانشگاه معارف اسلامی دفاع شده است. استاد راهنمای این پایان‌نامه آقای علی نصیری و استاد مشاور آن آقای محمد علی مجد فقیهی است.[۱]
چکیده پایان‌نامه
- پژوهشگر این پایان‌نامه در ابتدای چکیده خود می‌گوید: «از امامت و ولایت اهل بیت(ع) به عنوان مهم‌ترین رکن اسلام یاد شده است. از نظر شیعه، امامت مقامی است الهی که در طول رسالت از جایگاه مهمی برخوردار است. از نگاه متکلمان شیعه امام حداقل دارای سه مقام والاست: (١): مقام علمی؛ (٢): مقام معنوی؛ (٣): مقام سیاسی. با صرف نظر از دو مقام معنوی و سیاسی، در‌باره مقام علمی و دامنه علم امام(ع) اختلافاتی میان متکلمان و محدثان شیعه وجود دارد. گروهی آن را محدود به حوزه دین شناخت می‌دانند و گروهی دامنه آن را تا علوم غیبی و فراطبیعی گسترده می‌انگارند».
- پژوهشگر این پایان‌نامه می‌افزاید: «رساله حاضر در صدد اثبات این نکته است که گستره علم امام(ع) علوم و امور غیبی را در بر می‌گیرد. بدین منظور پس از تبیین مفاهیم کلیدی، ماهیت و منشأ علم امام(ع) مورد بررسی قرار گرفت و آشکار شد که امام دانش خود را از آبشخور پیامبران پیشین، پیامبر اسلام(ص) و مقام تحدیث بهره دارد و بخشی از علم امام(ع) از نوع لدنی، مستفاد و اشائی است. سپس دیدگاه صاحب‌نظران شیعه مورد بررسی قرار گرفت و اثبات شد که قریب به اتفاق اندیشوران شیعه شمول علم امام(ع) نسبت به امور غیبی را مورد تأکید قرار داده‌اند. در ادامه رساله اهم آیات که از آنها شمول علم امام(ع) نسبت به علوم و امور غیبی است، در دو بخش آیات ناظر به امکان و آیات ناظر به تحقق شمول علم امام(ع) نسبت به امور و علوم غیبی، مورد بحث و بررسی قرار گرفت. و روایات ناظر به شمول علم امام(ع) نسبت به امور و علوم غیبی برگرفته از سه کتاب روایی؛ یعنی کافی، بصائر الدرجات و نهج البلاغه مورد بحث و بررسی قرار گرفت و در کنار آنها برخی از ادله عقلی برای اثبات مدعا برشمرده شد[۱].
فهرست پایان‌نامه
- مقدمه.
فصل اول: کلیات
- تعریف مسأله؛
- ضرورت و جایگاه مسأله؛
- پیشینه تحقیق؛
- پرسش اصلی و فرعی تحقیق؛
- فرضیه تحقیق؛
- مفهوم‌شناسی واژه گستره؛
- مفهوم‌شناسی واژه علم؛
- مفهوم‌شناسی لغوی؛
- مفهوم‌شناسی اصطلاحی؛
- مفهوم‌شناسی واژه امام و امامت؛
- مفهوم‌شناسی لغوی؛
- مفهوم‌شناسی اصطلاحی؛
- مفهوم‌شناسی واژه غیب؛
- مفهوشناسی لغوی؛
- مفهوم غیب در قرآن؛
- اقسام امور غیبی؛
- مفهوم‌شناسی واژه دین؛
- مفهوم‌شناسی لغوی؛
- معنای اصطلاحی دین؛
- تعاریف اندیشمندان مسلمان؛
- تعاریف اندیشمندان غیر مسلمان از مفهوم دین؛
- نقد و بررسی آراء در زمینه تعریف دین؛
- تعریف پیشنهادی از مفهوم دین؛
- مفهوم‌شناسی علوم دینی؛
- علم غیر مخالف با دین؛
- علم موافق با دین؛
- علم به دست آمده از راه منابع دینی؛
- علم با نگاه الهی؛
فصل دوم منشأ و ماهیت علم امام
گفتار اول: منشأ علوم اهل بیت(ع)
- دانش پیامبران پیشین؛
- دانش پیامبر اسلام(ص)؛
- مقام تحدیث؛
گفتار دوم: ماهیت علم امام
فصل سوم گستره دانش امام از نگاه اندیشوران شیعه
- دیدگاه شیخ مفید در باره گستره علم امام؛
- دیدگاه سید مرتضی در باره گستره علم امام؛
- روش‌های دهگانه علامه مظفر برای اثبات برخورداری امام از علم حضوری؛
- روش اول: سودآورتر بودن علم حضوری؛
- روش دوم: کامل تر بودن علم حضوری؛
- روش سوم: هماهنگی علم حضوری با نعمت الهی؛
- روش چهارم: هماهنگی علم حضوری با قدرت کامل‌تر خداوند؛
- روش پنجم: همراهی علم حضوری با لطف الهی؛
- روش ششم: برتری علم حضوری نسبت به علم اشائی؛
- روش هفتم: علم حضوری زمینه ساز تجلی بیشتر صفات خداوند در امام؛
- روش هشتم: علم حضوری زمینه دلالت بهتر اهل بیت(ع) به خداوند؛
- روش نهم: دور بودن صاحب علم حضوری از فریب خوردن؛
- روش دهم: علم حضوری مقتضای مقام شهادت بر اعمال مردم؛
- دیدگاه سایر اندیشمندان شیعه در باره گستره علم امام؛
- نتیجه بررسی دیدگاه اندیشوران شیعه در باره گستردگی علم امام؛
فصل چهارم گستره علم امام از منظر آیات قرآن
- آیات دال بر امکان آگاهی پیامبران و اوصیاء الهی از غیب؛
- تفسیر آیه ﴿إِلَّا مَنْ ارْتَضَي مِنْ رَسُولٍ﴾ در تفاسیر شیعه؛
- تفسیر آیه ﴿إِلَّا مَنْ ارْتَضَي مِنْ رَسُولٍ﴾ در تفاسیر اهل سنت؛
- آیات دال بر تحقق آگاهی پیامبران از علوم غیبی؛
- آگاهی حضرت خضر نبی(ع) از غیب؛
- آگاهی حضرت عیسی(ع) از غیب؛
- آگاهی رسول اکرم(ص) از غیب؛
- بررسی آیه ﴿وَمَنْ عِندَهُ عِلْمُ الْكِتَابِ﴾ از منظر مفسران فریقین؛
- حضرت امیر(ع) مصداق ﴿وَمَنْ عِندَهُ عِلْمُ الْكِتَابِ﴾؛
- تمام مؤمنان مصداق ﴿وَمَنْ عِندَهُ عِلْمُ الْكِتَابِ﴾؛
- خداوند مصداق ﴿وَمَنْ عِندَهُ عِلْمُ الْكِتَابِ﴾؛
- عبد الله بن سلام مصداق ﴿وَمَنْ عِندَهُ عِلْمُ الْكِتَابِ﴾؛
- عالمان اهل کتاب مصداق ﴿وَمَنْ عِندَهُ عِلْمُ الْكِتَابِ﴾؛
- نتیجه‌گیری بررسی آیات؛
- پاسخ به یک شبهه؛
- راه‌های جمع میان دو دسته از آیات از نگاه تفسیر نمونه؛
- آگاهی اولیاء الهی از غیب با تعلیم الهی؛
- آگاهی اولیاء الهی از برخی از مصادیق علم غیب؛
- آگاهی اولیاء الهی از علوم غیبی در لوح محو و اثبات؛
- علم شأنی اولیاء الهی از امور غیبی؛
- کتمان آگاهی اولیاء الهی از علوم غیبی؛
فصل پنجم گستره علم امام از منظر روایات
- گستره علم امام در روایات کافی؛
- گستره علم امام در کتاب بصائر الدرجات؛
- گستره علم امام در نهج البلاغه؛
. دلایل عقلی گستره دانش امام؛
- برهان لطف؛
- برهان حکمت؛
- گستردگی علم امام لازمه جهانی بودن اسلام؛
- گستردگی علم امام لازمه هدایت باطنی؛
نتیجه پژوهش در گستره علم امام از دیدگاه آیات و روایات؛
- نمایه؛
- فهرست منابع.
دربارهٔ پدیدآورندگان
| محمد حسین نصیری (پژوهشگر) |
|---|
 |
| علی نصیری (استاد راهنما) |
|---|
 |
| محمد علی مجد فقیهی (استاد مشاور) |
|---|
استخراج مقاله از پایان‌نامه
در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.
چاپ پایان‌نامه به صورت کتاب
در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ وبگاه پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایران داک)
- ↑ مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت با پدیدآورنده
- ↑ پایگاه اندیشوران حوزه