اهل در لغت
این مدخل زیرشاخهٔ بحث اهل است. اهل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: اهل در لغت - اهل در فقه سیاسی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
واژه «اهل» در لغت به شایسته، سزاوار[۱] و مستوجب[۲] معنا شده و در عرف نیز در همین معنا ظهور دارد...، ولی وقتی به شیء یا شخصی اضافه شود که غالباً نیز چنین است، به مناسبت مضاف الیه معنای دیگری از آن فهمیده می‌شود. جمعی کلمه «اهل بیت» را به ساکنان خانه معنا کرده‌اند[۳]. فیومی پس از معنی کردن «الاهل» به «اهل بیت» گفته است: اصل در آن، خویشی است[۴]. راغب نیز از کاربرد مجازی «اهل بیت» شخص، در مورد کسانی که با وی پیوند نسبی دارند، سخن گفته است[۵]؛ بنابراین می‌توان گفت «اهل بیت» در لغت به هر شخصی که ساکن خانه است، یعنی زن و فرزندان اطلاق می‌شود و به معنای خویشاوندان او نیز به کار می‌رود. در عرف نیز به همین معناست.
اما در مورد پیامبر خدا(ص) چون بیت آن حضرت محل نزول وحی و بیت نبوت نیز بوده، کلمه اهل بیت در مورد ایشان دو کاربرد پیدا می‌کند. گاهی اهل بیت پیامبر گفته می‌شود و از بیت، محل سکونت آن حضرت اراده می‌شود...؛ در این صورت کلمه اهل بیت در مورد آن حضرت نیز به همان معنایی است که در مورد دیگران به کار می‌رود؛ یعنی به معنای خانواده یا به معنای مطلق خویشاوندان آن حضرت می‌باشد؛ ولی گاهی اهل بیت پیامبر با لحاظ ویژگی محل نزول وحی و بیت نبوت است، در این صورت به معنای ساکنان خانه، خانواده یا مطلق خویشاوندان آن حضرت نیست، بلکه منظور افرادی است که از نظر علمی و عملی و صفات انسانی، شایسته بیت آن حضرت می‌باشند...[۶].[۷]
منابع
پانویس
- ↑ ر.ک: ابراهیم انیس، المعجم الوسیط، ص۳۱.
- ↑ ابن سیده، المحکم، ج۴، ص۲۵۶.
- ↑ فراهیدی، العین، ج۴، ص۸۹؛ ابن منظور، لسان العرب، ج۱، ص۲۵۳.
- ↑ فیومی، المصباح المنیر، ص۳۳.
- ↑ راغب، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۵.
- ↑ بابایی، مکاتب تفسیری، ج۱، ص۶۷ - ۶۸.
- ↑ نجارزادگان، فتح‌الله، بررسی تطبیقی تفسیر آیات ولایت، ص ۳.