بررسی تطبیقی تفسیر آیات ولایت (کتاب)
بررسی تطبیقی تفسیر آیات ولایت در دیگاه فریقین، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی آیات مربوط به ولایت اهل بیت (ع) با توجه به منابع تفسیری شیعه و اهل سنت می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر فتح‌الله نجارزادگان است و انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]
| بررسی تطبیقی تفسیر آیات ولایت در دیگاه فریقین | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | فتح‌الله نجارزادگان |
| موضوع | تفسیر و تفسیر قرآن |
| مذهب | شیعه |
| ناشر | انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۸۸ ش |
| تعداد صفحه | ۲۵۴ |
| شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۷۷۸۸-۹۹-۱ |
| شماره ملی | ۱۶۳۷۰۶۱ |
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «کتاب حاضر رویکردی است تفسیری درباره آیات مربوط به ولایت اهل بیت (ع) با توجه به منابع تفسیری شیعه و اهل سنت. در این کتاب ضمن بررسی معناشناسی اصطلاح اهل بیت به طبقات آیات نازل شده پیرامون آنان پرداخته شده و حکمت عدم تصریح نام ائمه معصومین در قرآن بیان گردیده است.
در ادامه نگارنده به بررسی تطبیقی تفسیر آیات ولایت مانند آیه‌های ۵۵ و ۵۶ و ۶۷ و ۳ سوره مائده، آیه ۵۹ سوره نساء و آیه اکمال در منابع تفسیری شیعه و اهل سنت می‌پردازد و در فصولی جداگانه به تجزیه و تحلیل این آیات و اثبات ولایت و امامت ائمه اقدام میکند. وی وجوه مشترک و اختراق دیدگاه‌های تفسیری شیعه و اهل سنت را در این زمینه بیان کرده و دیدگاه‌های مفسران سنی را نقد میکند»[۱].
فهرست کتاب
- پیشگفتار: اصطلاح‌شناسی تفسیر تطبیقی و نگاهی به جایگاه آن
- فصل اول: کلیات
- معناشناسی اصطلاح اهل‌بیت (ع)
- طبقه‌بندی آیات درباره اهل‌بیت (ع) و تنقیح موضوع
- سیری کوتاه در پیشینه پژوهش
- حکمت عدم تصریح نام ائمه در قرآن
- آزمون امت، حکمت عدم تصریح
- فصل دوم: بررسی تطبیقی تفسیر آیات ولایت
- درآمد
- واژگان
- گفتار اول: بررسی دیدگاه شیعه
- مبانی دیدگاه شیعه
- تحلیل درون‌متنی از آیات ولایت
- تحلیل برون‌متنی (استناد به روایات)
- گفتار دوم: بررسی دیدگاه‌های اهل سنت
- گروه اول: پذیرش شأن نزول بدون الغای خصوصیت
- مبانی دیدگاه اول
- بررسی و نقد دیدگاه اول
- گروه دوم: پذیرش شأن نزول با الغای خصوصیت
- مبانی دیدگاه گروه دوم
- بررسی و نقد دیدگاه گروه دوم
- گروه سوم: انکار شأن نزول
- مبانی دیدگاه سوم
- بررسی و نقد دیدگاه سوم
- بررسی ماجرای عبادة بن صامت
- نقد ادعاهای ابن تیمیه
- گفتار سوم: بررسی و نقد مناقشه‌ها و تردیدها پیرامون دیدگاه شیعه
- دسته اول مناقشه‌ها
- دسته دوم مناقشه‌ها
- بررسی و نقد مناقشه‌های دسته اول
- بررسی و نقد مناقشه‌های دسته دوم
- نتیجه
- پژوهش
- فصل سوم: بررسی تطبیقی تفسیر آیه اولی الامر
- درآمد
- واژگان
- گفتار اول: بررسی دیدگاه شیعه
- تحلیل درون‌متنی از آیه
- تحلیل برون‌متنی (استناد به روایات)
- ۱. انحصار معنای اولی‌الامر به معصومان
- ٢. اولی‌الامر و اوصاف ویژه
- ۳. اولی‌الامر در ردیف خدا و پیامبر
- ۴. پیوند «اولی‌الامر» با اوصاف عترت
- ۵. اولی‌الامر مرجع حل اختلاف‌ها
- گفتار دوم: بررسی دیدگاه‌های اهل سنت
- اولی‌الامر در روایات اهل سنت
- دسته اول: امام علی و اهل بیت
- دسته دوم: فرماندهان منصوب
- دسته سوم: عالمان و فقیهان
- دسته چهارم: اصحاب پیامبر خدا
- دسته پنجم: ابوبکر و عمر و
- دسته ششم: امانتداران
- بررسی و ارزیابی احادیث اهل سنت
- بررسی و نقد دیدگاه فخر رازی (اولی الامر، اهل حل و عقد)
- گفتار سوم: بررسی و نقد مناقشه‌ها و تردیدها پیرامون دیدگاه شیعه
- یک) شرط معرفت و دست یافتن به اولی‌الامر
- دو) عدم تطبیق اولی‌الامر بر یک فرد
- سه) عدم تطبیق اولی‌الامر بر مفاد آیه
- نتیجه
- پژوهش
- فصل چهارم: بررسی تطبیقی تفسیر آیه عصمت (تبلیغ)
- درآمد
- واژگان
- گفتار اول: نقاط مشترک فریقین در تفسیر آیه
- یک) سوره مائده در زمره آخرین سوره‌های نازل شده
- دو) عدم ارتباط آیه تبلیغ با آیات قبل و بعد آن
- سه) اتفاق اهل‌بیت و صحابه در تعیین مورد نزول آیه
- چهار) تحلیل یکسان از شرط و جزا در آیه
- پنج) دل‌نگرانی و بیم رسول خدا از تبلیغ پیام آیه
- گفتار دوم: بررسی دیدگاه شیعه
- تحلیل درون‌متنی از آیه
- عدم ارتباط مفاد آیه با اهل کتاب
- تهدید از ناحیه کفار و مشرکان
- تهدید و خطر منافقان
- نهراسیدن رسول خدا از قتل
- تحلیل برون‌متنی (استناد به روایات)
- روایات در مصادر شیعی
- روایات در مصادر اهل سنت
- گفتار سوم: بررسی دیدگاه‌های اهل سنت
- نزول آیه درباره امام علی (ع)
- نزول آیه در مورد حراست پیامبر خدا (ص)
- مورد نزول درباره حکم رجم و قصاص
- نزول آیه درباره عیب‌جویی یهود
- احتمال‌های دیگر درباره نزول آیه
- گفتار چهارم: بررسی و نقد مناقشه‌ها و تردیدها پیرامون دیدگاه شیعه
- عدم اعتبار احادیث نزول آیه درباره امام علی (ع)
- نزول آیه پیش از حجة الوداع
- تردید در اصل اعلان ولایت در غدیر
- انکار دعای «اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ...» در ادامه اعلان ولایت
- تردید و مناقشه در معنای پیشوا برای «مولی»
- ادله اثبات معنای پیشوا برای «مولی»
- الف) ارتباط نزول آیه با ابلاغ ولایت امام علی (ع)
- ب) دل‌نگرانی پیامبر (ص) و ترس از تکذیب
- ج) پیوند غدیر با جریان بریده أسلمی
- د) واژه «ولی» به جای «مولی» در حدیث غدیر
- ﻫ) تعبیر «أَ لَسْتُ أَوْلَى بِكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ» در صدر اعلان ولایت
- و) پیوند جریان غدیر با حدیث ثقلین
- ز) ارتباط آیه عصمت با آیات ولایت و اولی‌الامر
- ح) پیوند آیه عصمت با آیه اکمال
- ط) تبریک برخی صحابه به امام علی (ع)
- ی) احتجاج امام علی (ع) به حدیث غدیر
- نتیجه
- پژوهش
- فصل پنجم: بررسی تطبیقی تفسیر آیه اکمال
- درآمد
- واژگان
- گفتار اول: نقاط مشترک فریقین در تفسیر آیه
- یک) سوره مائده در زمره آخرین سوره‌ها نازل شده
- دو) نزول آیه اکمال در حجJ الوداع
- سه) عدم ارتباط فقره ﴿الْيَوْمَ... دِينًا﴾ با اجزای آیه
- چهار) دلالت دو تعبیر ﴿الْيَوْمَ﴾ به یک روز مشخص
- پنج) همسانی در ذکر علت نزول آیه در روایات فریقین
- گفتار دوم: بررسی دیدگاه شیعه
- تحلیل درون‌متنی از آیه
- تحلیل برون‌متنی (استناد به روایات)
- گفتار سوم: بررسی دیدگاه‌های اهل سنت
- تعیین ﴿الْيَوْمَ﴾ در آیه اکمال
- تعیین رخداد
- تحلیل یأس کافران
- تبیین اکمال دین
- تبیین اتمام نعمت
- ارزیابی و نقد دیدگاه‌های اهل سنت
- گفتار چهارم: بررسی و نقد مناقشه‌ها و تردیدها پیرامون دیدگاه شیعه
- یک) تعارض احادیث ولایت با احادیث مقطوع
- دو) ضعف سند در احادیث ولایت
- سه) رکاکت و وضع در احادیث ولایت
- چهار) گزاره‌های باطل در حدیث ولایت
- پنج) تناقض در دیدگاه شیعه
- نتیجه
- پژوهش
- منابع و مآخذ
- نمایه‌ها
دربارهٔ پدیدآورنده
