آیا سخن ابن تیمیه مبنی بر ساختگی بودن حدیث الدار درست است؟ (پرسش)

آیا سخن ابن تیمیه مبنی بر ساختگی بودن حدیث الدار درست است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث امامت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی امامت مراجعه شود.

آیا سخن ابن تیمیه مبنی بر ساختگی بودن حدیث الدار درست است؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ امامت
مدخل اصلی	امامت
تعداد پاسخ	۱ پاسخ

پاسخ نخست

علی ربانی گلپایگانی

حجت الاسلام و المسلمین علی ربانی گلپایگانی در کتاب «براهین و نصوص امامت» در این‌باره گفته‌ است:

«ابن‌تیمیه گفته است: «این حدیث از نظر حدیث‌شناسان کذب است و هیچ حدیث‌شناسی نیست، مگر اینکه می‌داند این حدیث، کذب و ساختگی است. بدین سبب هیچ‌یک از آنان، آن را در کتاب‌هایی که مرجع منقولات است، نقل نکرده است”.

سخن ابن‌تیمیه ناظر به کلام علامه حلی در منهاج الکرامة است که حدیث بدء الدعوة را به عنوان اولین حدیث نبوی دال بر امامت امیرالمؤمنین (ع) مطرح کرده است.

در نقل وی علاوه بر اخوت، وزارت، وصایت و وراثت که در احادیث پیشین آمده، عنوان «خَلِيفَتِي مِنْ بَعْدِي‌» نیز آمده است. این تعبیر در نقل‌های دیگر حدیث - که طبری، ابن ابی‌حاتم، ثعلبی و بغوی روایت کرده‌اند- آمده است، ولی ابن تیمیه سند آنها را ناتمام دانسته است.

اولاً: بر عدم نقل حدیث از ابو مریم کوفی اجماعی وجود ندارد، زیرا ابن عقده – چنان‌که در لسان المیزان آمده است- او را مدح کرده است. ابوحاتم رازی نیز گفته است: لیس بمتروک.

ثانیاً: حفاظ شش‌گانه (ابن اسحاق، ابن جریر، ابن ابی‌حاتم، ابن مردویه، ابونعیم و بیهقی) حدیث مزبور را از او نقل کرده، و هیچ‌یک از آنان حدیث را به این دلیل که ابومریم کوفی در سند آن است تضعیف نکرده است، بلکه در باب دلایل نبوت و خصایص نبوی به آن استناد کرده‌اند.

ثالثاً: مقتضای انصاف در نقد این بود که ابن تیمیه نقل‌های دیگر حدیث را - که با سند صحیح در مسند احمد بن حنبل و خصایص نسائی آمده است - بازگو کند، نه اینکه به گونه‌ای سخن بگوید که گویی حدیث بدء الدعوة از اساس، کذب و ساختگی است».