امیة بن سعد قرشی

مقدمه

به گفته ابوزکریا بن منده ^[۱] وی جد سلیمان بن کثیر^[۲] و در شمار هفتاد نفری بود که در بیعت شجره با رسول خدا (ص) بیعت کرد و روایتی نیز از او درباره عاریه نقل شده است. برخی منابع به دلایل گوناگون، از جمله نادرستی تعداد ذکر شده در این نقل درباره شمار بیعت کنندگان در شجره و شرکت نداشتن هیچ یک از قریشیان در این بیعت و اینکه این روایت نیز از امیه قرشی نیست، این سخن را نپذیرفته‌اند^[۳].

ذهبی^[۴] نیز وی را ناشناخته دانسته است. ابن حجر^[۵] مشابه توضیحات یاد شده را ذیل نام امیه بن اسعد آورده و او را به عنوان جد سلیمان بن کثیر معرفی کرده است، اما به قریشی بودن أمیه اشاره نکرده، او را خزاعی می‌داند. به نظر وی، دو اشتباه صورت گرفته است یکی از جانب محمد بن حمدویه که وی را در تاریخ مرو با عنوان «أمیة بن سعد» آورده است.

به نظر ابن حجر ^[۶]، اشتباه دیگر این است که ابوزکریا بن منده روایتی مربوط به عاریه را، که از امیة بن صفوان بن امیه بوده، از أمیة بن سعد پنداشته است. براساس این روایت، رسول خدا (ص) در جنگ حنین از صفوان بن أمیة بن خلف، سلاح به عاریه گرفت و هنگامی که صفوان از چگونگی این عاریه پرسید، آن حضرت آن را عاریه مضمونه دانست^[۷]. در همه این منابع، روایت عاریه از صفوان جمحی است. به نظر ابن اثیر^[۸] أمیة بن سعد با این نسب شناخته شده نیست و معلوم نیست نام او از کجا آمده است. چنان که ابن اثیر^[۹]، پس از نقل این روایت از قول ابن منده از آمیه قرشی، به نقد آن پرداخته، آن را از صفوان بن أمیة بن خلف جمحی دانسته است. با توجه به آنکه ابن حجر^[۱۰]، به شرکت أمیة بن سعد قرشی در بیعت شجره اشاره نکرده است، و نیز با توجه به اشتباهاتی که ذکر شد باید مصداق «أمیة بن سعد قرشی» و «أمیة بن اسعد خزاعی» را که ابن حجر در دو جا مطرح کرده، یکی دانست.^[۱۱]

منابع

خانجانی، قاسم، مقاله «امیة بن سعد قرشی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲

پانویس

↑ م ۵۱۱ و مؤلف ذیل معرفة الصحابه.
↑ از نقبای هفت گانه بنی عباس، ر. ک: ابن حجر، ج۱، ص۲۶۴.
↑ ابن اثیر، ج۱، ص۲۸۰ و ۲۸۱؛ مغلطای، ج۱، ص۸۷ و ۸۸.
↑ ذهبی، ج۱، ص۲۹.
↑ ابن حجر، ج۱، ص۲۶۴.
↑ ابن حجر، ج۱، ص۳۸۷.
↑ یعقوبی، ج۲، ص۶۲؛ طبری، ج۲، ص۳۴۶؛ مسعودی، ص۲۳۴؛ احمد بن حنبل، ج۴، ص۲۲۲؛ ابو داوود، ج۲، ص۱۵۶؛ ابن حزم، ج۹، ص۱۷۳؛ شامی، ج۹، ص۱۵.
↑ ابن اثیر، ج۱، ص۲۸۱.
↑ ابن اثیر، ج۱، ص۲۸۰.
↑ ابن حجر، ج۱، ص۳۸۷.
↑ خانجانی، قاسم، مقاله «امیة بن سعد قرشی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص:۱۲۹.

[1] م ۵۱۱ و مؤلف ذیل معرفة الصحابه.

[2] از نقبای هفت گانه بنی عباس، ر. ک: ابن حجر، ج۱، ص۲۶۴.

[3] ابن اثیر، ج۱، ص۲۸۰ و ۲۸۱؛ مغلطای، ج۱، ص۸۷ و ۸۸.

[4] ذهبی، ج۱، ص۲۹.

[5] ابن حجر، ج۱، ص۲۶۴.

[6] ابن حجر، ج۱، ص۳۸۷.

[7] یعقوبی، ج۲، ص۶۲؛ طبری، ج۲، ص۳۴۶؛ مسعودی، ص۲۳۴؛ احمد بن حنبل، ج۴، ص۲۲۲؛ ابو داوود، ج۲، ص۱۵۶؛ ابن حزم، ج۹، ص۱۷۳؛ شامی، ج۹، ص۱۵.

[8] ابن اثیر، ج۱، ص۲۸۱.

[9] ابن اثیر، ج۱، ص۲۸۰.

[10] ابن حجر، ج۱، ص۳۸۷.

[11] خانجانی، قاسم، مقاله «امیة بن سعد قرشی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص:۱۲۹.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]