ابوحاتم مزنی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
ابوحاتم مزنی
تصویر کهنی از مدینه
نام کاملابوحاتم مزنی
جنسیتمرد
از قبیلهبنی‌مازن
از اصحابپیامبر خاتم

مقدمه

ابن اثیر[۱] وی را مدنی و ابن حجر[۲] به طور مطلق او را حجازی دانسته است[۳]، نام او و پدرش دانسته نیست. دولابی[۴] و بخاری[۵] نام وی را در شمار صحابه‌ای آورده‌اند که به کنیه مشهورند. سیره‌نویسان و محدثان دیگری نیز[۶] وی را از صحابه و راوی حدیث پیامبر (ص) دانسته‌اند. روایت او را عبدالله بن هرمز از سعید و محمد، پسران عبید نقل کرده است[۷].

روایت ابو حاتم این است که پیامبر (ص) فرمود: هرگاه از دین و خلق و خوی شخصی رضایت داشتید، با او ازدواج کنید؛ در غیر این صورت، فتنه و فساد گسترش خواهد یافت[۸]. ابوداوود حدیث ابوحاتم را «مرسل» دانسته که به معنای تابعی بودن ابوحاتم است[۹]. با این حال، انتساب این حدیث به ابوحاتم، شهرت بیشتری دارد؛ چنان‌که منابع روایی بسیاری بدان اشاره کرده‌اند. ترمذی[۱۰] پس از ذکر حدیث ابوحاتم می‌گوید: برای او حدیثی جز حدیث یاد شده نمی‌شناسد. ابن حجر[۱۱] پس از یادآوری این مطلب که ابن حبان[۱۲] ابن سکن، و ترمذی[۱۳] او را صحابی دانسته‌اند، سخن ابن قانع، دایر بر اینکه نام ابوحاتم، عقیل بن مقرن است را توهم دانسته است[۱۴]. ضمن آنکه مشهور، کنیه عقیل بن مقرن را ابوحکیم و ابوعمرو ضبط کرده‌اند نه ابوحاتم[۱۵][۱۶]

منابع

پانویس

  1. ابن اثیر، ج۵، ص۱۶۵.
  2. ابن حجر، ج۷، ص۶۸.
  3. مزی، ج۳۳، ص۲۱۴.
  4. دولابی، ج۱، ص۴۶.
  5. بخاری، ج۵، ص۲۲۲.
  6. ابن حبان، ج۳، ص۴۵۶؛ ترمذی، ج۲، ص۲۷۴؛ بیهقی، ج۷، ص۸۲.
  7. دولابی، ج۱، ص۴۶؛ ابن معین، ج۱، ص۳۷؛ بخاری، ج۵، ص۲۲۲.
  8. طبرانی، ج۲۲، ص۲۹۹؛ ترمذی، ج۲، ص۲۷۴؛ بیهقی، ج۷، ص۸۲؛ ابن ابی عاصم، ج۲، ص۳۵۱.
  9. مزی، ج۳۳، ص۲۱۴؛ ابن حجر، ج۷، ص۶۸.
  10. ترمذی، ج۲، ص۲۷۴.
  11. ابن حجر، ج۷، ص۷۰.
  12. ابن حبان، ص۲۷۳.
  13. ترمذی، ج۲، ص۲۷۴.
  14. ر. ک: ابن حجر، تهذیب، ج۲، ص۵۵.
  15. ابن سعد، ج۶، ص۱۹؛ ابن عبدالبر، ج۳، ص۱۸۸.
  16. سامانی، سید محمود، مقاله «ابوحاتم مزنی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۲۲۸.