ابوسیلان

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
ابوسیلان
تصویر قدیمی از مسجد کوفه
نام کاملعبدالله بن سیلان
جنسیتمرد
محل زندگیکوفه
از اصحابپیامبر خاتم

مقدمه

نام وی را به اختلاف عبدالله[۱]، جابر[۲]، عبد ربه[۳] و برخی نیز عیسی بن سیلان[۴] گفته‌اند. فیروزآبادی گفته است: جماعتی ابن سیلان نام دارند که از جمله آنان جابر بن سیلان، عیسی بن سیلان[۵] و عبدالله بن سیلان است[۶]. سپس گفته است جابر و عیسی در اصل نام یک نفر است که در شمار تابعین قرار دارند[۷]. در روایات نقل شده از ابن سیلان، نام او مشخص نشده و از این رو مبهم است. ابن ابی عاصم و بغوی گفته‌اند: نام کسی که از طریق قیس بن ابی حازم روایت نقل کرده، عبدالله بن سیلان است[۸]. قیس بن ابی حازم می‌گوید: ابن سیلان رسول خدا (ص) را در حالی دیده است که حضرت دستان خویش را برای دعا بلند کرد و فرمود: «سُبْحانَ اللَّهِ يُرْسِلَ عَلَيْكُمُ الْفِتَنُ ارسال الْمَطَرِ »؛ تسبیح خدای را که فتنه‌ها را مانند باران بر شما می‌فرستد[۹].

ابن حبان و برخی دیگر، عبدالله بن سبلان را از صحابه و در شمار کسانی دانسته‌اند که از رسول خدا (ص) مطلبی شنیده‌اند[۱۰]. ابونعیم، ضمن صحابی دانستن عبدالله بن سیلان، او را از اصحاب ساکن کوفه دانسته است[۱۱]. ابن اثیر[۱۲] نیز نام ابن سیلان را عبدالله و او را از صحابه دانسته که قیس بن حازم از طریق او از رسول خدا (ص) روایت کرده است. همین طور از حضور عبدالله بن سیلان در نماز ابوبکر و عمر یاد شده[۱۳] که از این، می‌توان دریافت وی می‌توانسته رسول خدا (ص) را درک کند. به نظر می‌رسد جابر بن سیلان، عبد ربه بن سیلان و عیسی بن سیلان، اشخاصی به جز از عبدالله بن سیلان باشند؛ به دلیل آنکه جابر بن سیلان، تنها راوی از عبدالله بن مسعود و ابوهریره است و محمد بن زید بن مهاجر بن قنفذ نیز راوی از جابر بن سیلان به شمار می‌آید[۱۴]، و عبد ربة بن سیلان نیز تنها از ابوهریره روایت دارد و مروی عنه او نیز محمد بن زید بن مهاجر بن قنفذ است[۱۵]. بنابراین، با توجه به اینکه راوی و مروی عنه جابر بن سیلان و عبد ربة بن سیلان یکی است و برخی نیز هنگام نقل روایت جابر بن سیلان از ابوهریره، به یکی بودن این دو تصریح کرده‌اند، می‌توان نتیجه گرفت این دو نام مربوط به یک نفر است[۱۶]. اما عیسی بن سیلان از جابر بن سیلان متأخر است و مصری‌ها از او روایت کرده‌اند. بنابراین، عیسی بن سیلان نمی‌تواند ابن سیلان مورد نظر در مدخل بالا باشد[۱۷]. مدخل ما، به عبدالله بن سیلان مربوط است که به صحابی بودن او تصریح شده و راوی او قیس بن ابی حازم است و با راوی جابر بن سیلان، عبد ربة بن سیلان و عیسی بن سیلان تفاوت دارد. اما اینکه این سیلان نیز همان عبدالله بن سیلان باشد، روشن نیست و با توجه به راوی و مروی عنه این سه نفر، دقیقاَ نمی‌توان مشخص کرد این سیلانی که در مجامع حدیثی از او یاد می‌شود، چه کسی است و در هر حال او ربطی به عبدالله بن سیلان ما ندارد.[۱۸]

منابع

پانویس

  1. إبن حجر، ج۷، ص۱۶۷.
  2. مزی، ج۲۲، ص۶۱؛ علیم آبادی، ج۴، ص۹۷.
  3. بخاری، ج۶، ص۷۶؛ زیلعی، ج۲، ص۱۸۵؛ ابن حمزه، ص۲۵۵.
  4. ذهبی، ج۱، ص۳۷۷.
  5. فیروزآبادی، ج۷، ص۳۹۹.
  6. فیروزآبادی، ج۷، ص۳۸۵.
  7. فیروزآبادی، ج۷، ص۳۹۹ و ۳۸۵.
  8. ابن حجر، ج۴، ص۱۰۹.
  9. ابن ابی عاصم، ج۵، ص۱۳۹؛ ابن اثیر، ج۳، ص۱۸۲.
  10. ابن حبان، ج۳، ص۲۴۵؛ ذهبی، ج۱، ص۳۱۷.
  11. ابونعیم، ج۳، ص۱۶۸۰.
  12. ابن اثیر، ج۳، ص۲۷۴.
  13. ابن حزم، ج۵، ص۴۲
  14. زیلعی، ج۲، ص۱۸۴؛ ابن ابی‌حاتم، ج۲، ص۴۹۶؛ مزی، ج۴، ص۴۴۰.
  15. بخاری، ج۶، ص۷۶؛ ابن حبان، ج۵، ص۱۳۲؛ مزی، ج۴، ص۴۴۰.
  16. مزی، ج۱۲، ص۶۱۰؛ عظیم آبادی، ج۴، ص۹۷.
  17. ابن حجر، تهذیب، ج۲، ص۳۵-۳۶.
  18. محمدی، رمضان، مقاله «ابوسیلان»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۳۶۷-۳۶۸.