بکر بن محمد بن حبیب مازنی
مقدمه
ابوعثمان بکر بن محمد بن حبیب بن بقیه مازنی بصری شیبانی منسوب به طایفه مازن بن شیبان و از موالی بنی سدوس و اهل بصره بود.[۱] از محضر درس اساتید بزرگی چون ابوعبیده، اصمعی و ابوزید انصاری علم نحو را فرا گرفت[۲] و از آنان روایت کرده است. به علاوه، از اخفش نیز مسائلی را آموخت.[۳] همچنین در ادب، او را از شاگردان و دست پروردگان اسماعیل بن میثم به شمار آوردهاند.[۴] اشخاصی همانند مبرّد، فضل بن محمد یزیدی و عبدالله بن سعد وراق از وی روایت کرده و از محضر وی بهره بردهاند.[۵]
رجالنویسان و مورخان ابوعثمان را از پیش کسوتان و اساتید ادبیات عرب، امام در نحو و لغت و از بزرگان اهل قلم در بصره برشمرده[۶] و گفتهاند که ابوعثمان همیشه در مناظرات علمی پیروز میدان بود و با استاد خود اخفش نیز مناظراتی داشته که بر وی نیز چیره شده است. مازنی در روایت نیز ید طولایی داشته[۷] و فردی مورد اعتماد،[۸] با ورع، زاهد[۹] و از شیعیان امامیه بوده است. کتابهای مقدمهای بر علم نحو و لغت[۱۰] التصریف ما یلحن فیه العامه التعلیق تفسیر کتاب سیبویه علل النحو الدیباج علی خلیل من کتاب ابی عبیده کتاب الالف و اللام العروض القوافی[۱۱] الدیباج فی جوامع کتاب سیبویه کتاب فی القرآن[۱۲] التفسیر و غریب القرآن آثار وی میباشد.[۱۳] وی سرانجام در سال ۲۴۸هـ در بصره درگذشت.[۱۴] سالهای ۲۴۷،[۱۵] ۲۳۰ و ۲۴۹ﻫ تاریخهای دیگری هستند که برای وفات او آوردهاند[۱۶][۱۷]
منابع
- جمعی از پژوهشگران، فرهنگنامه مؤلفان اسلامی ج۱
پانویس
- ↑ معجم الادباء ۷/۱۰۷.
- ↑ البدایة و النهایه ۱۰/۳۵۲.
- ↑ بغیة الوعاة ۱/۴۶۳ و ۴۶۴.
- ↑ رجال النجاشی ۱/۲۷۲.
- ↑ تاریخ بغداد ۷/۹۳.
- ↑ رجال النجاشی ۱/۲۷۲.
- ↑ بغیة الوعاة ۱/۴۶۳ و ۴۶۴.
- ↑ خلاصة الاقوال ۲۶.
- ↑ تاریخ الاسلام۱۸/۱۸۸.
- ↑ رجال النجاشی ۱/۲۷۲.
- ↑ هدیة العارفین ۱/۲۳۴.
- ↑ معجم الادباء ۷/۱۲۲.
- ↑ الذریعه ۴/۳۱۲ و ۱۶/۴۷.
- ↑ تاریخ بغداد ۷/۹۴.
- ↑ الکامل فی التاریخ ۷/۱۱۰.
- ↑ معجم الادباء ۷/۱۰۹.
- ↑ جمعی از پژوهشگران، فرهنگنامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص ۲۰۷-۲۰۸.