ابوعمرو بن علاء مازنی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

آشنایی اجمالی

اسامی زیادی برای ابوعمرو زبّان بن علاء بن عمار مازنی تمیمی بصری ذکر کرده‌اند که تعداد آنها به حدود بیست اسم می‌‌رسد.[۱] همچنین سال ولادتش را نیز مختلف آورده‌اند.[۲] او در سال ۷۲ هـ[۳] در مکه متولد شد.[۴] وی اهل بصره بود و اعقابش در آنجا ساکن بودند.[۵] برخی او را از طایفه بنی عنبر یا بنی حنیفه دانسته و برخی او را منسوب به کازرون، از شهرهای استان فارس دانسته‌اند.[۶] وی در مکه، مدینه، کوفه و بصره نزد اساتید بسیاری علم آموخت.[۷] نحو را از نصر بن عاصم لیثی فرا گرفت [۸] و علم قرائت را نزد سعید بن جبیر، مجاهد و ابوالعالیه ریاحی خواند و از انس بن مالک، ابوصالح سمّان و عطاء بن ابی الرباح حدیث آموخت.[۹]

ابوعمرو یکی از قرّای هفتگانه بود[۱۰] و در علم قرائت، لغت، نحو[۱۱] و فقه شهرت داشت،[۱۲] ولی شهرت او در اشعار غریب، بر دیگر جهات او غلبه داشت.[۱۳].

ابوعمرو از اشراف عرب و سرشناسان آنها بود و به تاریخ گذشتگان آشنایی داشت.[۱۴] مدتی نیز در مسجد بصره کرسی تدریس را به عهده داشت. حدود بیست سال از بصره هجرت نموده و دوباره به آنجا بازگشت.[۱۵] افرادی مانند احمد بن زید حلوانی، عصمة بن ابی عصمه، ابومحمد یحیی بن مبارک یزیدی[۱۶] و یونس بن حبیب بصری از جمله شاگردان او می‌‌باشند.[۱۷] رجال نویسان وی را فردی فصیح، راستگو،[۱۸] زاهد[۱۹] و مورد اعتماد معرفی کرده‌اند.[۲۰] احادیثش به پنجاه عدد می‌‌رسد[۲۱] و کتاب النوادر از آثار اوست.[۲۲] سرانجام ابوعمرو بن علاء در سال ۱۵۴ه‍ در راه شام[۲۳] یا در کوفه[۲۴] درگذشت. تاریخ وفات وی را مختلف نقل کرده اند[۲۵].[۲۶]

منابع

  1. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱

پانویس

  1. فوات الوفیات، ج۲، ص۲۸.
  2. المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۶؛ وفیات الاعیان، ج۳، ص۴۶۹.
  3. تاریخ العلماء و النحویین، ص۱۴۲، ۱۴۳ و۱۴۸.
  4. وفیات الاعیان، ج۳، ص۴۶۹.
  5. الثقات، ج۶، ص۳۴۵و۳۴۶.
  6. غایة النهایه، ج۱، ص۲۸۸و۲۹۰.
  7. معجم الادباء، چ۱۱، ص۱۵۹.
  8. نزهة الالباء، ص۲۴.
  9. سیر اعلام النبلاء،ۀ ج۶، ص۴۰۷.
  10. الفهرست (الندیم)، ص۳۰.
  11. نزهة الالباء، ص۲۴.
  12. البدایة و النهایه، ج۱۰، ص۱۱۲.
  13. المعارف، ص۵۳۱.
  14. تاریخ الاسلام، ج۹، ص۶۸۴.
  15. تاریخ العلماء و النحویین، ص۱۴۲، ۱۴۳ و۱۴۸.
  16. الفهرست (الندیم)، ص۳۱.
  17. نزهة الالباء، ص۲۴.
  18. سیر اعلام النبلاء، ج۶، ص۴۰۷.
  19. غایة النهایه، ج۱، ص۲۸۸ و۲۹۰.
  20. تاریخ یحیی بن معین، ج۲، ص۸۰.
  21. الثقات، ج۶، ص۳۴۵ و۳۴۶.
  22. الفهرست (الندیم)، ص۹۶.
  23. المعارف، ص۵۴۰.
  24. وفیات الاعیان، ج۳، ص۴۶۹.
  25. الکامل فی التاریخ، ج۵، ص۶۱۲؛ وفیات الاعیان، ج۳، ص۴۶۹.
  26. فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص۳۳۹-۳۴۰.