ابوشمر بن ابرهه حمیری
این مدخل زیرشاخهٔ بحث صحابه است. ابوشمر بن ابرهه حمیری از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابوشمر بن ابرهه حمیری در تراجم و رجال - ابوشمر بن ابرهه حمیری در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد| ابوشمر بن ابرهه حمیری | |
|---|---|
 تصویر نمادین جنگ صفین | |
| نام کامل | ابوشمر بن ابرهه حمیری |
| جنسیت | مرد |
| از قبیله | حمیر |
| از اصحاب | |
| حضور در جنگ | جنگ صفین |
مقدمه
به وی «ابوسمر»[۱] و «شمر» هم گفته‌اند[۲]. در صحابی بودن او اختلاف است. به گزارش ابن عساکر[۳]، برخی او را مصری دانسته و گفته‌اند به حضور رسول خدا (ص) رسید. به گفته ابن منده، برخی او را از اصحاب دانسته‌اند و در خبرها از او یاد شده است. وی به حضور رسول خدا (ص) رسید[۴].
از زندگی وی در زمان رسول خدا (ص) هیچ اطلاعی در دست نیست؛ حتی در مورد زمان آمدنش به مدینه اختلاف است. به گفته ابن حجر، به جز ابن منده و همدانی، دیگران گفته‌اند او در زمان عمر به مدینه آمد و با دختر ابوموسی اشعری ازدواج کرد. ابن حجر احتمال داده که وی ابتدا به مدینه آمده و سپس بازگشته باشد و بعد هنگامی که عمر مردم را برای جهاد فراخواند، بار دیگر به مدینه آمده باشد[۵].
بنا بر گزارشی، ابو شمر از کسانی بود که در جنگ عبدالله بن سعد در اساوِد[۶]، در سال ۳۱ چشم خود را از دست دادند و از این رو به آنان رماة الحدق[۷] گفتند[۸]. البته اصطلاح «رماة الحدق» در زمان رسول خدا (ص) نیز در جنگ خندق به کار رفته است[۹] که به معنای «تیراندازان به چشم‌ها» بوده و با معنای مورد بحث تفاوت دارد.
بر مبنای روایتی، امام علی (ع) فرمود: «سه قبیله خود را عرب می‌دانند در حالی که کهن‌تر از عرب هستند؛ جرهم که باقی مانده عادند، ثقیف که بقیه ثمودند و قبیله ابو شمر بن أبرهه که باقی مانده تّبع هستند»[۱۰].
او با تعدادی از اهل شام، در جنگ صفین به امام علی (ع) پیوست[۱۱]، گفته‌اند معاویه ابوشمر را به همراه ابن ابی حذیفه دستگیر و زندانی کرد[۱۲]. همراهانش در زندان را شکستند و فرار کردند، ولی او گفت: «من به عنوان اسیر به زندان نیفتاده‌ام تا با فرار خارج شوم» و در زندان ماند[۱۳]. بر مبنای گزارشی، وی از شاهدان وصیت امام علی (ع) بود[۱۴].
در زمان درگذشت او اختلاف است. برخی گفته‌اند در صفین کنار امام علی (ع) کشته شد[۱۵] و به نظر برخی، در لشکر معاویه جان باخت[۱۶]. به گفته ابن حجر[۱۷] وی در همان زندان معاویه به قتل رسید.[۱۸]
جستارهای وابسته
- حمیر (قبیله)
منابع
پانویس
- ↑ کلینی، ج۷، ص۵۳.
- ↑ منقری، ص۲۲۲؛ ابن ابی الحدید، ج۵، ص۱۸۰.
- ↑ ابن عساکر، ج۶۶، ص۲۸۷.
- ↑ ابن حجر، ج۷، ص۱۷۵.
- ↑ الاصابه، ج۷، ص۱۷۵.
- ↑ از سرزمین نوبه؛ ر. ک: تففی، ج۲، ص۷۴۹.
- ↑ به خطا رمان الخندق؛ ر. ک: ابن حجر، ج۷، ص۱۷۵.
- ↑ ابن عساکر، ج۶۶، ص۲۸۸.
- ↑ ر. ک: بیهقی، ۳، ص۴۵۳.
- ↑ سمعانی، ج۱، ص۲۱.
- ↑ منقری، ص۲۲۲؛ طوسی، رجال، ص۸.
- ↑ ابن عساکر، ج۶۶، ص۲۸۸.
- ↑ ابن حجر، ج۷، ص۱۷۵.
- ↑ ابن شبه، ج۱، ص۲۲۸؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ج۹ف ص۱۴۸.
- ↑ ابن حجر، ج۷، ص۱۷۵.
- ↑ منقری، ص۳۶۹؛ ابن عساکر، ج۶۶، ص۲۸۸.
- ↑ ابن حجر، ج۶، ص۱۰.
- ↑ خانجانی، قاسم، مقاله «ابوشمر بن ابرهه حمیری»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۳۷۴.