اسماء بن ربان جرمی قضاعی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

نسبش چنین است: ابن ربان بن معاویة بن مالک بن حارث بن رفاعة بن عذرة بن علی بن شمس بن طرود بن قدامة بن جرم[۱] جرم قبیله‌ای از قضاعه یمن است [۲].

صحابی بودن اسماء مستند به روایتی است که می‌گوید وی با فرزندان عقیل درباره عقیق که آبی در سرزمین بنی عامر بن صعصعه بود، به منازعه برخاست، رسول خدا a در این باره به نفع جرمی‌ها حکم کرد. از این رو، اسماء بن ربان خطاب به بنو‌عقیل چنین سرود: من چنان که می‌دانید، جرمی هستم. آنگاه که آنان نزد رسول خدا a اجتماع کردند. پس اگر شما (بنوعقیل) تسلیم حکم و قضاوت او نیستید، همانا من به آنچه پیامبر بگوید راضی هستم[۳]. ابن حجر[۴] همین داستان را ذیل نام معاویة بن أبی ربیعه جرمی، و یاقوت حموی[۵] ذیل نام معاویة بن عبدالعزی بن ذراع آورده و اشعار بالا را به او نسبت داده‌اند.

نکته مهم در صحابی بودن اسماء این است که اگر ملاحظه و دقت می‌شود، در داستان مشاجره او با فرزندان عقیل، مطلبی که دیدار اسماء با پیامبر را به صراحت بیان کرده باشد وجود ندارد و روایت یاد شده برای اثبات صحابی بودن اسماء کافی نیست.[۶]

منابع

پانویس

  1. ابن عبدالبر، ج۱، ص۱۸۰؛ ابن اثیر، ج۱، ص۲۱۸؛ ابن حجر، ج۱، ص۲۱۷.
  2. سمعانی، ج۲، ص۴۷.
  3. ابن عبدالبر، ج۱، ص۱۸۰؛ ابن اثیر، ج۱، ص۲۱۸؛ ابن حجر، ج۱، ص۲۱۷.
  4. ابن حجر، ج۶، ص۱۱۹.
  5. یاقوت حموی، ج۱، ص۲۳۸.
  6. هدایت‌پناه، محمد رضا، مقاله «اسماء بن ربان جرمی قضاعی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص:۶۲.