افترا به بى‌گناهان

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

قرآن کریم افترا زدن به مؤمنان بى‌گناه را عملى قبیح و گناهى آشکار دانسته است: ﴿وَالَّذِينَ يُؤْذُونَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ بِغَيْرِ مَا اكْتَسَبُوا فَقَدِ احْتَمَلُوا بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُبِينًا[۱] از لحن آیه استفاده مى‌شود که گروهى در مدینه براى افراد با ایمان شایعه پراکنى کرده و نسبتهاى ناروا به آنان مى‌دادند؛[۲] همچنین قرآن افترا زدن به بى‌گناهان ـ چه مسلمان و چه کافر ـ را عملى ناپسند و گناهى آشکار شمرده است: ﴿وَمَنْ يَكْسِبْ خَطِيئَةً أَوْ إِثْمًا ثُمَّ يَرْمِ بِهِ بَرِيئًا فَقَدِ احْتَمَلَ بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُبِينًا[۳] در شأن نزول آیه آمده است که مسلمانى مرتکب سرقت شد و مال مسروقه را در خانه فردى یهودى به امانت گذاشت. پس از کشف ماجرا افراد قبیله آن مسلمان براى نجات وى، یهودى را به سرقت متهم کردند که آیه فوق نازل شد و این امر را بهتان و گناه شمرد. [۴] در روایات نیز افترا به بى‌گناهان از زشت‌ترین اعمال دانسته شده است؛ در روایتى امام صادق (ع) جرم افترا به بى‌گناه را سنگین‌تر از کوههاى عظیم دانسته است. [۵] در روایتى دیگر پیامبر فرمود: هرکس به مرد یا زن مؤمنى بهتان زند خداوند او را بر تلّى از آتش وارد کند تا از عهده اتهام خود برآید. [۶].[۷]

منابع

پانویس

  1. «و آنان که مردان و زنان مؤمن را بی‌آنکه کاری (ناپسند) کرده باشند آزار می‌کنند بی‌گمان بار بهتان و گناهی آشکار را بر دوش دارند» سوره احزاب، آیه ۵۸.
  2. نمونه، ج ۱۷، ص۴۲۴.
  3. «و هر کس خطایی یا گناهی کند سپس آن را به گردن بی‌گناهی اندازد بار بهتان و گناهی آشکار را بر دوش کشیده است» سوره نساء، آیه ۱۱۲.
  4. جامع‌البيان، مج ۴، ج ۵، ص۳۷۲؛ روض‌الجنان، ج ۶، ص۱۰۱.
  5. الخصال، ص۳۴۸؛ مستدرك‌الوسائل، ج۹، ص۱۲۸؛ سفينه‌البحار، ج ۱، ص۲۸۰.
  6. وسائل الشيعه، ج ۱۲، ص۲۸۸؛ بحارالانوار، ج ۷۲، ص۱۹۴.
  7. صادقی فدکی، سید جعفر، مقاله «افترا»، دائرة المعارف قرآن کریم ج۴.