ظبیه

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(تغییرمسیر از الظبیة)

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

«ظُبیَه» را همان «عرق الظبیه» گفته‌اند. [۱] برخی ظبیه را درختی غیر مثمر، شبیه گیاه گون و جمع آن «ظبیان» دانستند که از سایه آن بهره گرفته می‌‌شود.[۲] اما غالب اقلیم شناسان، از ظبیه به عنوان موضعی در حجاز نام برده‌اند. بعضی از ایشان، عرق الظبیه را موضعی بین مکه و مدینه در نزدیکی روحاء و برخی دیگر هم، آن را خود روحاء گفته‌اند.[۳] واقدی نیز در کتاب خود، از این مکان به عنوان بخشی از روحاء یاد کرده و آن را در دو میلی مدینه دانسته است.[۴] عرق الظبیه در برخی دیگر از منابع، مکانی در «صفراء» معرفی شده است.[۵] از این موضع در ذکر وقایع جنگ بدر، نامی به میان آمده و آن را از توقف گاههای رسول خدا(ص) و یارانش در جریان غزوه بدر[۶] و نیز مکان صدور فرمان قتل عقبة بن ابی معیط، توسط پیامبر(ص) در بازگشت از بدر نام برده شده است.[۷] امروزه ساکنین این دیار از سرزمین خود با نام «طَرَف ظبیه» یاد می‌‌کنند. برخی متأخرین با یکی دانستن معنای اسامی «طرف» و «عرق» و «نعف» - که پیش از الظبیه به کار رفته‌اند - عرق الظبیه را گیاهی خاکستری رنگ که در وادی السِّداره در جاده مدینه به مکه، حدود سه میلی قبل از روحاء، در دیار بنی عوف از شاخه‌های قبیله حرب و نیز روحاء می‌‌روید، معرفی کرده‌اند.[۸]

منابع

پانویس

  1. یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۴، ص۵۸.
  2. النبی(ص) ثم مرّ علی تربان ثم علی ملل ثم علی غمیس الحمام من مرّیین ثم علی صُخیرات الیَمام، ثم علی السّیاله ثم علی فجّ الروحاء، ثم علی شنوکه و هی الطریق المعتدله حتی اذا کان بعرق الظبیه (ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۶۱۳؛ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۳، ص۲۶۱.)
  3. یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۴، ص۵۸.
  4. واقدی، المغازی، ج۱، ص۴۰.
  5. بکری، معجم ما استعجم، ج۳، ص۹۰۳.
  6. واقدی، المغازی، ج۱، ص۴۰.
  7. واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۱۴؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۱۳۱.
  8. بلادی، عاتق بن غيث، معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة ص ۲۰۴.