امامت‌پدیا:شیوه‌نامه/نگارش مقالات
این شیوه‌نامه هدف یکدست‌سازی نگارش مقاله‌ها در امامت پدیا را دنبال می‌کند. یکدست سازی به نگارش، ویرایش و بازبینی آسان‌تر و بهینه‌تر و همچنین آسان‌خوانی مقاله‌ها کمک خواهد کرد.
صورت ظاهری و ساختار یک مقاله اهمیت دارد. مقاله‌های خوب با مطالبی مقدماتی آغاز می‌شوند (سرشناسه) و سپس اطلاعات را در ساختاری روشن ارائه می‌دهند و در انتهای آن‌ها پیوست‌هایی همچون فهرست منابع، پانویس و جستارهای وابسته آورده می‌شود.
مخاطب شناسی
خوانندگان مختلف نیازهای مختلفی دارند:
- بعضی خوانندگان تنها نیاز به یک خلاصهٔ کوتاه دارند. برای این خوانندگان بخش آغازین یا سرشناسه مفید است. در نظر داشته باشیم بسیاری از مخاطبان این بخش را می‌خوانند و اگر نیاز بیشتری داشتند، به سایر بخش‌های صفحه مراجعه می‌کنند، لذا باید به سرشناسه اهمیت ویژه ای داده شود.
- عدهٔ دیگری احتیاج به حجم متوسطی از اطلاعات دارند تا به طور کلی درباره آن عنوان بدانند. (صفحات عمومی یا همان اجمالی)
- برخی نیز اطلاعاتی جامع و مفصل و تخصصی می‌خواهند. برای این موارد امامت پدیا صفحات جداگانه ای در نظر گرفته است که آن عنوان را از منظرهای مختلف بررسی می‌کند. این صفحات جداگانه با برچسبی که در بالای صفحه عمومی و تمام صفحات فرعی‌اش (صفحات تخصصی) می‌آید نشان داده می‌شوند. به عنوان نمونه مدخل نبوت و ولایت را ببینید.
ما باید تمام این گروه‌ها را بهره‌مند کنیم.
مخاطب شناسی صفحات عمومی (متن اجمالی)
خوانندگان امامت‌پدیا پیش‌زمینه‌ها، تحصیلات و جهانبینی‌های گوناگونی دارند، لذا سعی کنید مقاله خود را تا آنجا که می‌توانید همه‌فهم کنید. خواننده ممکن است به قصد یادگیری مقاله‌ای را بخواند، بنابراین کاملاً محتمل است هیچ چیز پیرامون آن موضوع نداند. مقاله باید برای چنین خواننده‌ای هم مفید باشد.
تا حد امکان از به کار بردن اصطلاحات تخصصی پرهیز کنید، اگر هم اصطلاحی تخصصی آورده می‌شود در همان مقاله در بخش پانویس و یا در مواردی در پرانتز به اختصار توضیح داده شود. البته فراموش نکنید که خواننده را در نظر بگیرید. به فرض مقاله‌ای با عنوان «علم احاطی معصوم» احتمالاً توسط خواننده‌ای با پیش‌زمینه کلامی و آشنا با مسئله علم معصوم خوانده می‌شود، بنابراین استفاده از اصطلاحات تخصصی مشکل‌زا نیست. اما مثلاً مقاله‌ای با عنوان «علم معصوم» احتمالاً توسط یک شخص عادی که به دنبال اطلاعاتی کلی راجع به این موضوع است، خوانده می‌شود، بنابراین باید به زبانی ساده نوشته شود و پیوندهایی (لینک‌هایی) نیز به مقاله‌های تخصصی‌تر آورده شود.
مخاطب دانشنامه امامت‌پدیا، هم عامه مردم و هم متخصصین امر امامت و ولایت هستند، به عبارت دیگر، تعداد زیادی از مداخل امامت‌پدیا به دو بخش خرد (اجمالی) و کلان (تفصیلی) تقسیم شده‌اند. با این وجود، باید در نظر داشت مطالب تخصصی تا حد ممکن در صفحات تخصصی آورده شوند. عناوین این دانشنامه در عین حال که به صورت عمومی و برای استفاده عامه مردم نگاشته شده‌اند، به صورت تخصصی و از منظرهای مختلف نیز بررسی می‌شوند. به عنوان نمونه مدخل امامت به صورت تخصصی در قرآن، علم کلام، نهج البلاغه، فلسفه و عرفان اسلامی، حدیث و... نیز بررسی می‌شود: امامت در حدیث، امامت در کلام اسلامی، امامت در قرآن.
سبک نوشتاری
قبل از نوشتن یک مدخل باید هدف نوشته، مقصد نهایی، چیدن ساختمان و المان های اصلی و در آخر ترسیم مسیر رسیدن به آن هدف را پیدا کرد. مثلا وقتی بخواهیم راجع به ضرورت امامت بنویسیم، باید بدانیم که می خواهیم چه چیزی را در انتها به خواننده منتقل کنیم. این یک هدف پنهان است که فقط نویسنده از آن مطلع هست. مثلا در مدخل ضرورت امامت می‌خواهیم واجب بودن نظام امامت برای جامعه را به مخاطب منتقل کنیم. حال که هدف مشخص شد باید ببینیم چه عناصری را باید بکار بگیریم تا به این هدف برسیم، مثلا انواع ضرورت امامت، دلایل ضرورت امامت و شبهات مربوط به ضرورت. مرحله بعد باید نویسنده ساختمان را بچیند یعنی ببیند هر کدام از این عناصر و المان ها را در کدام بخش بیاورد و یا به عبارتی چینش بحث را انجام دهد.
بدیهیات را ذکر کنید
واقعیاتی را که به نظرتان بدیهی می‌آید را ذکر کنید چرا که لزوماً برای خواننده بدیهی نیست. آوردن این بدیهیات باید در همان یکی دو جملهٔ آغازین باشد و در ادامه مقاله این توضیحات تکرار نشود. مثلاً این جمله را در نظر بگیرید:
در سال ششم هجری پیامبر نامه‌ای براى اصحم نجاشی نوشت و او را به آئیین پاک خود دعوت نمود.
هیچ اشاره‌ای به این موضوع نیست که این اصحم نجاشی کیست. فردی عادی است؟ پادشاه است؟ عالم دینی است؟ و غیره... به جای جملهٔ فوق می‌توان چنین نوشت:
در سال ششم هجری پیامبر نامه‌ای براى اصحم نجاشی پادشاه حبشه نوشت و او را به آئیین پاک خود دعوت نمود.
روان و ساده بنویسید
از به کار بردن کلمات پیچیده و مغلق پرهیز کنید. ساده، روان و رسا بنویسید، اما در نظر داشته باشید که ساده نویسی با محاوره نویسی تفاوت دارد. همچنین در نظر داشته باشیدویکی نویسی با سخنرانی فرق می‌کند، لذا نباید از کلمات یا جملاتی مثل: "بر اساس این ادعا بیانات مختلفی از افراد ایراد شده است" استفاده کرد. واژۀ بیانات و ایراد، محاوره ای هستند. یا جملۀ "ماجرا از این قرار بود که" و یا "این توطئه منافقین در نطفه خفه شود" کاملا محاوره ای است.
در نظر داشته باشید متون قدیمی (چه در مقالات و چه در پاسخ جامع و تفصیلی) باید به زبان امروزی و ساده بازنویسی شوند
زیاده و زائد نویسی ممنوع
باید توجه داشت زیاده نویسی و تطویل باعث می شود تا مخاطب خسته شود و در بعضی موارد مسیر درست مقاله را گم کند. به کم قناعت کنید و سعی کنید حرفتان را در قالب کمترین کلمات و جملات ممکن بیان کنید. ویکی نویسی هنر ارائه مطلب در ساندویچی ترین و سریع ترین شکل ممکن است. مثلا به جای جمله و عنوان طولانی: "عده ای معتقدند ائمه معصومین به تمام علوم آگاهی دارند و بر اساس این ادعا بیانات مختلفی از افراد ایراد شده است از جمله این افراد" می توان نوشت: قائلین به علم تام معصوم.
از دیگر موارد زیاده نویسی نوشتن مطالبی است که به بحث مربوط نمی‌شود. مثلا اینکه در مدخل تولد امام مهدی از ظهور و یا منتظران ظهور بحث شود زائد است.
جامع بنویسم
هر مدخل باید تمام اطراف موضوع خود را پوشش دهد و مطلب مهمی از قلم نیفتد. البته باید با حفظ جامعیت، مختصر نوشت و از زیاده نویسی پرهیز کرد.
اگر منابعی که در اختیار ما گذاشته شده ناقص هستند و مطلبی نیاز است چکار کنیم؟ به کاربر Bahmani اطلاع دهید تا پیگیر تکمیل منابع شوند.
هر مطلبی در جای خود بیان شود
هر مطلبی را در بخش مربوط به خود بیان کنید و در بخش های دیگر آنرا تکرار نکنید مگر در موارد بسیار ضروری.
آدرس دهی
تمام مطالب باید آدرس داشته باشند هم آدرس منبع اصلی (در صورت وجود) و هم آدرس منابعی که سایت معرفی کرده است. نحوه آدرس دهی در شیوه نامه ارجاعات خواهد آمد.
اصل بر ذکر نشدن نام نویسنده هاست
سعی شود در متن مدخل‌ها از آوردن اسم نویسنده خودداری شود مگر نسبت به علمای اعلام سلف همانند شیخ مفید و شیخ صدوق و ... . پس ننویسیم: آقای مرادبیگی در کتاب خود فرمودند .... بلکه مطلب را بیاوریم و بعد به کتاب آقای مرادبیگی ارجاع دهیم.
چینش در دلایل
در بخش هایی که از دلایل استفاده می شود ابتدا دلایل عقلی می آید و سپس دلایل نقلی و در میان دلایل نقلی هم دلیل قرآنی مقدم بر دلیل روایی است. البته اگر موضوعی قرآنی یا حدیثی بود مانند آیه مباهله یا حدیث ثقلین در چنین مواردی ادلۀ نقلی مقدم بر عقلی است.
استفاده از ترجمه ها
ترجمه قرآن طبق سامانه انجام می‌شود. برای ترجمه نهج البلاغه و اصول کافی از ترجمه استاد شهیدی استفاده شود. نسخه معیار برای ترجمه وسائل الشیعه، نسخه ۳۰ جلدی است.
عنوان‌بندی
هر مقاله با توضیحی در یک یا چند بند (بسته به طول کل مقاله) شروع می‌شود. در مقاله‌های بلندتر مقاله به زیرعنوان‌هایی/بخش‌هایی کوچکتر تقسیم می‌شود. عنوان‌ها به قابل‌فهم‌ساختن مقاله‌ها و نیز ایجاد فهرست مندرجات کمک می‌کنند. چیدمان یک مقالهٔ عادی می‌تواند به صورت زیر باشد:
==۱== (عنوان اصلی) ===الف=== (زیرعنوان) ==۲==(عنوان اصلی) ===الف=== (زیر عنوان) ====ب==== (زیر زیرعنوان) ====ج==== (زیر زیرعنوان)
- تا حد امکان از آوردن عنوان ها (در متن مقاله) به صورت جمله‌ای (خصوصا سوالی) پرهیز کنید، مثلا عنوانی مثل دلایل عصمت امامان کدامند؟' را تبدیل کنید به اثبات عصمت امامان یا دلایل عصمت امامان.
- عنوان‌ها باید کوتاه و قابل فهم باشند. به عنوان نمونه این عنوان هم جمله و هم طولانی است و مناسب نمی باشد: مواردی که شیعه اعتقاد به ولایت امامان معصوم دارد و باید اینگونه تغییر کند: مصادیق ولایت ائمه.
- نباید عنوان اصلی مقاله در همه عنوان‌ها تکرار شود مثلا در صفحه امام حسن مجتبی ننویسیم: زندگینامه امام حسن مجتبی، شهادت امام حسن مجتبی، امام حسن مجتبی در دوران خلافت، تولد امام حسن مجتبی بلکه مینویسیم: زندگینامه، شهادت، در دوران خلافت، تولد.