اگر معصوم علم غیب دارد پس چه نیازی به وحی است؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
اگر معصوم علم غیب دارد پس چه نیازی به وحی است؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ علم غیب
مدخل اصلیعلم غیب

اگر معصوم علم غیب دارد پس چه نیازی به وحی است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث علم غیب معصوم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم غیب مراجعه شود.

پاسخ نخست

رضایی اصفهانی

حجت الاسلام و المسلمین دکتر رضایی اصفهانی در کتاب «تفسیر قرآن مهر» در این‌باره گفته‌ است:

«قرآن کریم در آیه صد و دوم با اشاره به وحیانی بودن و نکات غیبی سرگذشت یوسف می‌فرماید: ذَلِكَ مِنْ أَنبَاء الْغَيْبِ نُوحِيهِ إِلَيْكَ وَمَا كُنتَ لَدَيْهِمْ إِذْ أَجْمَعُواْ أَمْرَهُمْ وَهُمْ يَمْكُرُونَ[۱]. این مطالب از خبرهای بزرگ غیب است که آن را به سوی تو وحی می‌کنیم؛ و نزد آنان (برادر) نبودی، هنگامی که تصمیم جمعی بر کارشان گرفتند، در حالی که آنان فریب‌کاری می‌کردند. این آیه اشاره دارد که داستان حضرت یوسف (ع) ریشه وحیانی دارد؛ زیرا نکته‌های ظریفی را بیان کرده که اگر خدای متعال بیان نمی‌کرد، هیچ کس از آنها آگاهی نداشت. در نتیجه: پیامبران از راه وحی با غیب آشنا می‌شوند. قصه‌های قرآن را اخبار غیبی بدانید (نه داستان‌های غیرواقعی و اساطیری)»[۲].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. آقای دکتر رستمی و خانم آل‌بویه؛
آقای دکتر محمد زمان رستمی (استادیار دانشگاه قم) و خانم طاهره آل‌بویه (پژوهشگر جامعة الزهراء) در کتاب «علم امام» در این‌باره گفته‌‌اند: «پاسخ آن است که خداوند براساس توارد و تراکم و تعدد اسباب و آیات و بینات عمل می‌کند؛ برای مثال، گرچه علم او بر اعمال بشر کافی است، اما شاهدان مختلفی از فرشتگان گرفته تا زمین و بدن ... بر اعمال وی نصب می‌نماید و شاید بتوان گفت که بر علوم انبیا به تدریج افزوده می‌شود و نزول ملائکه از این باب است[۳]»[۴].

پرسش‌های وابسته

پانویس

  1. «(اى پيامبر) اين از خبرهاى نهانى است كه به تو وحى مى‏‌كنيم و تو هنگامى كه (برادران يوسف) بر كار خود هم‏داستان شدند و نيرنگ مى‌‏باختند نزد آنها نبودى» سوره یوسف آیه۱۰۲.
  2. تفسیر قرآن مهر؛ ج۱۰، ص۱۷۵
  3. نجفی، المعارف السلمانیة فی کیفیته علم و کمیته، ص۱۴۷.
  4. علم امام (با رویکرد قرآنی، روایی، عرفانی، فلسفی و کلامی).