بحث:آصف بن برخیا

بر طبق روایات اهل بیت علیهم السلام، اسم اعظم، هفتاد و سه حرف است که خداوند هفتاد و دو حرف آن را براى اهل بیت علیهم السلام آشکار کرده و علم یک حرف از آن را از بندگانش پنهان داشته و مختص به خود نموده است. کلینى مى‌نویسد: عن جابر، عن أبى جعفر علیه السلام قال: إنّ اسمَ اللّه الأعظم على ثلاثة و سبعین حرفا و انّما کان عندَ آصف منها حرفٌ واحدٌ، فتکلّم به فخسف بالأرضِ ما بینه و بین سریر بلقیس، حتى تناول السریر بیده، ثمّ عادت الأرض کما کانت أسرع من طرفة العین. و نحن عندنا من الإسم الأعظم، إثنان و سبعون حرفا و حرفٌ واحد عندَ اللّه تعالى، إستأثر به فى علم الغیب عنده و لا حول و لا قوة إلّا باللّه العلىّ العظیم ؛ [32] جابر از امام باقر علیه السلام نقل مى‌کند که فرمود: همانا، اسم اعظم خدا، هفتاد و سه حرف دارد و آصف بن برخیا، یک حرف از آن را داشت و بدان تکلّم نمود و زمین ما بین خود و تخت بلقیس را شکافت تا تخت را با دست خود گرفت و (نزد سلیمان) آورد، سپس زمین به حالت اول خود بازگشت. و این اتفاق سریع تر از یک چشم بر هم زدن بود و حال آن که هفتاد و دو حرف از اسم اعظم نزد ماست و یک حرف از آن نزد خدا در علم غیب است که خدا آن را مخصوص خود قرار داده و هیچ حول و قوه‌اى نیست مگر به خداى بالا مقام و عظیم الشأن. بر اساس روایات این باب، اسم اعظم الهى، منبع عظیمى از علم است که حضرت عیسى فقط با داشتن دو حرف از آن، مردگان را زنده مى‌کرد و بیماران را شفا مى‌داد. و ائمه علیهم السلام، هفتاد و دو حرف از آن را دارا هستند. همچنین در این دسته از روایات تصریح شده است که آصف بن برخیا، یک حرف از اسم اعظم را داشت که قرآن از او چنین تعبیر مى‌کند: «قَالَ الَّذِى عِندَهُ عِلْمٌ مِّنَ الْکِتَابِ أَنَا ءَاتِیکَ بِهِ قَبْلَ أَن یَرْتَدَّ إِلَیْکَ طَرْفُکَ»[33] کسى که بخشى از علم کتاب نزد او بود (آصف)، گفت: من (تخت بلقیس را) قبل از چشم بر هم زدن، براى تو مى‌آورم. و حال آن که بر اساس حدیث امام صادق علیه السلام، همه علم کتاب، نزد ائمه علیهم السلام است. [34] امام باقر علیه السلام در پاسخ برید بن معاویه که در مورد آیه «قُلْ کَفَى بِاللَّهِ شَهِیدَا بَیْنِى وَ بَیْنَکُمْ وَ مَنْ عِندَهُ عِلْمُ الْکِتَابِ»[35] سؤال مى‌کند، مى‌فرماید: ایّانا عنى و عَلىٌّ أوّلُنا و أفضلُنا و خیرُنا بعد النبى ـ صلّى اللّه علیه و آله و سلم ـ ؛[36] منظور، ما (اهل بیت) هستیم و على، اوّل ما و افضل ما و بهترین ما بعد از پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله است. علّامه مجلسى، معتقد است که ظاهر روایت، بیانگر آن است که مراد از کتاب، قرآن است. همچنین احتمال دارد منظور، جنس کتاب باشد، پس معنا چنین مى‌شود که «علم همه کتب، نزد ماست...».[37] بنابراین، روشن است که اسم اعظم یا علم کتاب، یکى از منابع ائمه علیهم السلام است. همچنین تمام هفتاد و دو حرف اسم اعظم، در کتاب است و امام علیه السلام نیز داراى کلّ علم کتاب است .

مقاله آفاق علم امام در الکافی