بحث:خروج سفیانی در چه زمان و مکانی خواهد بود؟ (پرسش)

وقوع حتمی خروج سفیانی

• یکی از نشانۀ ظهور امام مهدی(علیه السلام) که وقوعش حتمی شمرده شده خروج سفیانی است. امام صادق(علیه السلام) فرمودند: «خروج سفیانی از علایم حتمی ظهور است.» خروج "سفیانی" در بسیاری از منابع حدیث شیعه و اهل تسنّن به عنوان یکی از نشانه‌های ظهور مصلح بزرگ جهانی، و یا به عنوان یکی از حوادث آخر زمان آمده است.

مکان خروج سفیانی

• بر اساس روایات مکان و زمان خروج سفیانی مشخص شده است که در ذیل به بررسی آن ها می پردازیم.
• مکان خروج سفیانی؛ دربارۀ مکان خروچ سفیانی مکان‌های مختلفی گفته شده است: حمص، وادی یابس، ایلیاء، بیت المقدس، اندرا و روم. روایاتی که درباره مکان خروج سفیانی وارد شده است به سه دسته تقسیم می شوند:

1. روایاتی که قیام او را از سرزمین شام می‌ دانند، مانند:
   1. امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمودند: «...سفیانی از شام خروج می‌کند پس اهل شام از او اطاعت می‌کنند.»
   2. عبدالله بن أبی منصور گوید: از امام صادق(علیه السلام) درباره نام سفیانی سؤال کردم؛ ایشان فرمود: «به نام او چه کار داری؟ وقتی او پنج منطقه شام، یعنی دمشق، حمص، فلسطین، اردن و قنسرین را اشغال کرد، در آن هنگام، منتظر گشایش باشید.»
2. روایاتی که حرکت او را از وادی یابس (سرزمین خشک) می ‌دانند: امام سجاد (علیه السلام) فرمودند: «سپس سفیانی ملعون از سرزمین خشک قیام می‌کند.»
3. روایتی که به قیام او از ناحیه مغرب اشاره کرده است، مانند:
   1. امام باقر (علیه السلام) فرمودند: «خراسانی، و سفیانی به آن ها یورش می‌برند؛ یکی از مشرق، دیگری از مغرب.»
   2. امام هادی(علیه السلام) نیز فرمودند: «برای فرزندان فلانی چاره‏ای جز این که به حکومت برسند نیست. بعد از آنکه به حکومت رسیدند و سپس اختلاف پیدا کردند، حکومتشان متفرق شده و کارشان پراکنده خواهد شد. تا اینکه خراسانی و سفیانی بر آنها خروج خواهند کرد، این از مشرق و آن از مغرب و آن دو هم چون دو اسب در حال مسابقه به سوی کوفه می‏‌تازند این از یک سوی و دیگری از سوی دیگر، تا اینکه به دست آنها فرزندان فلانی نابود می‏‌شوند. آگاه باشید آنان هیچ ‏یک از آنها را باقی نخواهند گذارد.» سپس فرمود: «خروج سفیانی و یمانی و خراسانی در یک سال و در یک ماه، منظم و پشت سر هم هم چون دانه‏‌های جواهر به نخ کشیده خواهد بود.»
   3. امام باقر(علیه السلام) نیز فرمودند: «لا بد است از این که بنی عباس به حکومت برسند. وقتی به حکومت رسیدند و با یک دیگر اختلاف کردند و کارشان متشتت و پراکنده شد، خراسانی و سفیانی بر آن ها خروج خواهند کرد؛ این یکی از مشرق و آن دیگری از مغرب و هم چون دو اسب مسابقه به سوی کوفه می‌‏تازند و از یک دیگر سبقت می‌‏گیرند، این از یک سوی و دیگری از سوی دیگر تا این که به دست آن دو بنی عباس هلاک می‌‏شوند. آگاه باشید که آن دو احدی از آنان را ابدا باقی نخواهند گذاشت.»

• محتوای روایتی که حرکت او را از مغرب می ‌داند، منافاتی با سایر روایات ندارد؛ چرا که شام از نظر جغرافیایی در غرب عراق قرار دارد و محتمل است، مخاطب این روایت، شیعیان عراق بوده ‌اند. بنابراین، روایت یاد شده به جهت جغرافیاییِ به سرزمین شام اشاره دارد. محتوای دسته دوم روایات نیز با دسته اوّل هما‌هنگ است؛ چرا که "وادی یابس" از مناطق سرزمین شام است. امیرالمؤمنین (علیه السلام) در این ‌باره فرموده ‌اند: «سفیانی ... از منطقه‌ای از شهر دمشق قیام می‌کند؛ از سرزمینی که به آن وادی یابس گویند.»
• بنابراین، روایات در این که محل خروج سفیانی سرزمین شام است، اتفاق نظر دارند. تعدد روایات یاد شده و گزارش آن‌ها در منابع دست اوّل حدیثی، موجب اطمینان به مضمون آن‌ها (قیام سفیانی از سرزمین شام) می‌شود. البته توجه به این نکته ضروری است که منظور از شام، تنها کشور سوریه فعلی نیست، بلکه شام قدیم بسیار پهناور تر از سوریه فعلی بوده است و چنان که در کتاب‌ های مربوطه ذکر شده، این کشور پنج منطقه را در بر می‌ گرفته که عبارتند از: دمشق، حمص، قنسرین، فلسطین و اردن. لذا سفیانی از هر یک از مناطق یاد شده خروج کند، خروج از شام بر آن صدق می ‌کند.

زمان خروج سفیانی

• زمان خروج سفیانی؛ بدون تردید، برای قیام سفیانی، سال مشخصی را نمی ‌توان تعیین کرد؛ چرا که به دلیل پیوستگی این حادثه با ظهور امام مهدی(علیه السلام)، تعیین زمان برای آن به تعیین وقت برای ظهور امام مهدی(علیه السلام) خواهد انجامید، اما زمان این رخداد از برخی جهات تعیین شده است؛ روایات متعددی ماه رجب را زمان آغاز این حرکت ضدّ ارزشی نام برده ‌اند. برخی از این روایات، معتبر به شمار می ‌روند، و افزون بر آن، مضمونی یکسان دارند که خلاف آن روایت نشده است، مانند:

1. امام صادق در حدیث معتبری فرموده ‌اند: «حرکت سفیانی از نشانه‌های حتمی و قطعی است و در ماه رجب روی خواهد داد.»
2. همچنین حضرت فرمودند: «سفیانی از امور حتمی است و خروج او در ماه رجب می‌باشد ... .»

• زمان قیام سفیانی از جهت دیگری نیز به نوعی تعیین شده است و آن، هم‌ زمان بودن آن با حرکت یمانی است؛ همان مرد یمنی که به انگیزۀ اصلاح و مقابله با فساد، جنبش خود را آغاز می ‌کند و در برخی از روایات از او تمجید شده است.
• البته برای خروج سفیانی سه زمان مختلف هم گفته شده است:

1. زمان پیش از ظهور: خذلم بن بشیر می گوید: به امام سجاد(علیه السلام) عرض کردم: "آمدن مهدی و نشانه‌ها و علایم آنرا برای من بیان نمایید تا بدانم چه زمان ظهور می‌کند؟" فرمود: «وقتی او خروج می‌کند، مهدی پنهان است و بعد از آن قیام می‌کند.»
2. سال قیام امام مهدی(علیه السلام): امام باقر(علیه السلام) فرمودند: «سفیانی و قائم در یک سال ظهور می کنند.»
3. سفیانی پس از ظهور قیام می کند: امام صادق(علیه السلام) فرمودند: «هنگامی که سفیانی خروج کند، سپاهی به طرف ما و سپاهی به طرف شما گسیل می‌دارد. وقتی چنان شد، شما نزد ما بیایید با [هر] وسیله‌ای نزد ما بیایید: با مرکبی ناهموار و سخت یا هموار و آرام.»

• باید توجه داشت احتمال سوم ترجیح داده شده است زیرا عموم روایات آنرا بیان می کنند و اینکه خسف به بیداء که یکی دیگر از علائم ظهور است و موجب فرورفتن سفیانی و لشکریانش در سرزمین بیداء می شود، پس از ظهور اتفاق می افتد، همچنین روایاتی نیز بر درگیری سفیانی با حضرت مهدی(علیه السلام) و یا کشته شدن وی به دست آن حضرت دلالت دارد.

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: