بصرة بن اکثم انصاری

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

او را انصاری و برخی خزاعی دانسته‌اند[۱]. در نام او به «بسره»، «بصره»، «نضله» و «نضره»[۲] اختلاف است. به همین دلیل برخی از تراجم‌نویسان، یک، سه یا چهار مدخل با نام‌های یادشده آورده‌اند که در این نام‌ها تصحیف روی داده است. بیشتر تراجم‌نویسان، نام پدرش را ذکر نکرده‌اند. البته برخی ذیل نام بصره و نضره، نام پدرش را اکثم بن ابی جون ذکر کرده‌اند[۳] و ابن حجر[۴] به دنبال آن افزوده است که «نضره خزاعی و نضره انصاری دو نفرند؛ بدین شرح که نضره خزاعی برادر «معبد» و مادر آن دو «أم معبد» دختر خالد است که رسول خدا (ص) در مسیر هجرت به مدینه، در منزل او توقف فرموده، در حالی که ابن عبدالبر آن دو را یکی دانسته است. در جای دیگر[۵] نیز میان آن دو تفاوت گذاشته، ولی شرح حال او را با نام نضره بن اکثم آورده است. می‌‌توان گفت آن دو در حقیقت یک نفرند؛ چون از هر دو یک حدیث - که همان حدیث نکاح است - نقل شده و خبر دیگری از آنها نداریم. تنها سند وجود این شخص که حدیث نکاح است، گاه به شخصی به نام بصرة بن ابی بصره غفاری منسوب شده است[۶] که او هم باید همین شخص مورد نظر ما باشد، در «غفاری»، «خزاعی» و «انصاری» خطایی پیش آمده باشد. اما حدیث وی: سعید بن مسیب از او روایت کرده است که مردی با زن با کره‌ای ازدواج کرد و آن زن را حامله یافت و رسول خدا و میان آن دو جدایی انداخت و فرمود: پس از وضع حمل، بر او حد جاری می‌شود و به عهده مرد است که صداق او را بپردازد؛ زیرا از او بهره برده است و فرزند از آن مرد است» [۷]. تنها راوی از او، سعید بن مسیب است.[۸]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. ابن عبدالبر، ج۴، ص۸۶؛ ابن اثیر، ج۵، ص۳۰۴.
  2. ابن عبدالبر، ج۴، ص۵۹ و ۸۶؛ ابن اثیر، ج۱، ص۳۷۹ و ۴۰۸ و ج۵، ص۳۰۳ و ۳۰۴؛ ابن حجر، ج۱، ص۴۲۶ و ۴۴۹ و ج۶، ص۳۳۹ و ج۶، ص۳۴۳.
  3. مزی، ج۴، ص۱۸۹.
  4. ابن حجر، ج۱، ص۴۴۹ و ج۶، ص۳۳۹.
  5. ابن عبدالبر، ج۴، ص۸۶.
  6. طبرانی، ج۲، ص۴۸؛ حاکم، ج۳، ص۵۹۳.
  7. عبدالرزاق صنعانی، ج۴، ص۲۵۰؛ طبرانی، ج۲، ص۴۸؛ ابن ابی عاصم، ج۴، ص۲۲۷؛ حاکم، ج۲، ص۱۸۳؛ بیهقی، ج۷، ص۱۵۷ با عبارات مختلف.
  8. مرادی‌نسب، حسین، مقاله «بصرة بن اکثم انصاری»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص:۲۵۶.