بلاء
بلاء از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: بلاء در فقه سیاسی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
بلاء: اختبار، امتحان[۱]، آزمودن، آزمون[۲]. ﴿وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ﴾[۳].
گفته شده، اصل در بلاء ایجاد تحوّل یعنی منقلب کردن و تغییر و دگرگونی است[۴]؛ لذا معنای آیه شریفه: ﴿وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ﴾ [۵] این است: ما تغییر و تحوّل در حال آنها و اختلاف در امور زندگی آنها به وسیله عوارض ترس و گرسنگی و... ایجاد کردیم.
ابتلاء و امتحان الهی هم به خیر است و هم به شرّ[۶]: ﴿وَبَلَوْنَاهُمْ بِالْحَسَنَاتِ وَالسَّيِّئَاتِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ﴾[۷].
از دیدگاه قرآن بسیاری از تحولات محیطی و طبیعی از قبیل سیل، زلزله، قحطی و غلاء، همچنین فراوانی و نعمت - که در امور سیاسی و اجتماعی تأثیرات فراوانی دارند - برای آزمودن انسان‌هاست: ﴿لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا﴾[۸] و این امتحان و ابتلاء از سنن قطعی الهی و تغییر ناپذیر است﴿أَحَسِبَ النَّاسُ أَنْ يُتْرَكُوا أَنْ يَقُولُوا آمَنَّا وَهُمْ لَا يُفْتَنُونَ﴾ [۹].[۱۰].[۱۱]
منابع
پانویس
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۱۴۵. ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱۴، ص۸۳.
- ↑ بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۷۲۹.
- ↑ «و بی‌گمان شما را با چیزی از بیم و گرسنگی می‌آزماییم» سوره بقره، آیه ۱۵۵.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱، ص۳۳۵.
- ↑ «و بی‌گمان شما را با چیزی از بیم و گرسنگی و کاستی دارایی‌ها و کسان و فرآورده‌ها می‌آزماییم، و شکیبایان را نوید بخش!» سوره بقره، آیه ۱۵۵.
- ↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۸، ص۳۴۰.
- ↑ «و آنان را با خوشی‌ها و ناخوشی‌ها آزمودیم باشد که (به راه راست) باز گردند» سوره اعراف، آیه ۱۶۸.
- ↑ «تا شما را بیازماید که کدام نکوکردار ترید» سوره هود، آیه ۷.
- ↑ «آیا مردم پنداشته‌اند همان بگویند ایمان آورده‌ایم وانهاده می‌شوند و آنان را نمی‌آزمایند؟» سوره عنکبوت، آیه ۲.
- ↑ سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۱۶، ص۹۸-۹۹.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص۱۵۰.