تعلیم و تزکیه

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

تعلیم و تزکیه یکی از اهداف ارسال رسولان الهی و تبلیغ رسالت الهی است.

قرآن

  1. ﴿رَبَّنَا وَابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولاً مِّنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِكَ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُزَكِّيهِمْ إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ[۱].
  2. ﴿هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الأُمِّيِّينَ رَسُولا مِّنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِن كَانُوا مِن قَبْلُ لَفِي ضَلالٍ مُّبِينٍ[۲].
  3. ﴿كَمَا أَرْسَلْنَا فِيكُمْ رَسُولاً مِّنكُمْ يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِنَا وَيُزَكِّيكُمْ وَيُعَلِّمُكُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُعَلِّمُكُم مَّا لَمْ تَكُونُواْ تَعْلَمُونَ[۳].

حدیث

  1. إرشاد القلوب: در تفسیر سخن خداوند که می‌فرماید: «به راستی ابراهیم، پیشوای مطیع خدا [و] حق‌گرا بود و از مشرکان نبود» نقل شده است که ابراهیم، خیر و نیکی را تعلیم می‌داد[۴].
  2. سنن ابن ماجه ـ به نقل از عبد اللّه بن عمرو ـ :روزی پیامبر خدا (ص) از یکی از اتاق‌های خود بیرون آمد و وارد مسجد شد. در مسجد، دو حلقه جمعیت دید: یک دسته قرآن می‌خواندند و به مناجات با خدا مشغول بودند و حلقه دوم، مشغول آموختن و آموزش دادن بودند. پیامبر (ص) فرمود: «همگی کار خوبی انجام می‌دهید. این دسته، مشغول تلاوت قرآن و مناجات با خدایند. اگر خداوند بخواهد، به آنان می‌بخشد یا از آنان دریغ می‌کند، و این دسته، می‌آموزند و آموزش می‌دهند و به راستی که من معلّم برانگیخته شدم». آن گاه با آنان (حلقه دوم) نشست[۵].[۶]

منابع

پانویس

  1. «پروردگارا! و در میان آنان از خودشان پیامبری را که آیه‌هایت را برای آنها می‌خواند و به آنان کتاب (آسمانی) و فرزانگی می‌آموزد و به آنها پاکیزگی می‌بخشد، برانگیز! بی‌گمان تویی که پیروزمند فرزانه‌ای». سوره بقره، آیه ۱۲۹.
  2. «اوست که در میان نانویسندگان (عرب)، پیامبری از خود آنان برانگیخت که بر ایشان آیاتش را می‌خواند و آنها را پاکیزه می‌گرداند و به آنان کتاب (قرآن) و فرزانگی می‌آموزد و به راستی پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند». سوره جمعه، آیه ۲.
  3. «چنان که از خودتان پیامبری در میان شما فرستادیم که آیه‌های ما را بر شما می‌خواند و (جان) شما را پاکیزه می‌گرداند و به شما کتاب آسمانی و فرزانگی می‌آموزد و آنچه را نمی‌دانستید به شما یاد می‌دهد». سوره بقره، آیه ۱۵۱.
  4. "إرشاد القلوب: رُوِیَ فی قَولِهِ تَعالی: ﴿إِنَّ إِبْرَاهِيمَ كَانَ أُمَّةً قَانِتًا لِلَّهِ حَنِيفًا وَلَمْ يَكُ مِنَ الْمُشْرِكِينَ أنَّهُ کانَ یُعَلِّمُ الخَیرَ"، إرشاد القلوب، ص ۱۴ و راجع: المستدرک علی الصحیحین: ج ۳، ص ۳۰۵، ح ۴۱۸۸.
  5. "سنن ابن ماجة عن عبد اللّه بن عمرو: خَرَجَ رَسولُ اللّهِ (ص) ذاتَ یَومٍ مِن بَعضِ حُجَرِهِ فَدَخَلَ المَسجِدَ فَإِذا هُوَ بِحَلقَتَینِ: إحداهُما یَقرَؤونَ القُرآنَ ویَدعونَ اللّهَ، وَالاُخری یَتَعَلَّمونَ ویُعَلِّمونَ. فَقالَ النَّبِیُّ (ص): کُلٌّ عَلی خَیرٍ؛ هؤُلاءِ یَقرَؤونَ القُرآنَ ویَدعونَ اللّهَ، فَإِن شاءَ أعطاهُم وإن شاءَ مَنَعَهُم، وهؤُلاءِ یَتَعَلَّمونَ ویُعَلِّمونَ، وإنَّما بُعِثتُ مُعَلِّما. فَجَلَسَ مَعَهُم". سنن ابن ماجة: ج ۱، ص ۸۳، ح ۲۲۹، مسند الدارمی: ج ۱، ص ۱۰۵، ح ۳۵۵، مسند الطیالسی: ص ۲۹۸، ح ۲۲۵۱، جامع بیان العلم: ج ۱، ص ۵۰، وکلّها نحوه، کنزالعمّال: ج ۱۰ ص ۱۴۷، ح ۲۸۷۵۱؛ منیة المرید: ص ۱۰۶، نحوه.
  6. محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه قرآن و حدیث ج۱۵، ص۱۱۴-۱۱۵.