ابوحجاج اسلمی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(تغییرمسیر از حجاج بن عمرو اسلمی)
ابوحجاج اسلمی
تصویر کهنی از مدینه
نام کاملحجاج بن مالک بن عمیر بن ابی اسید اسلمی
جنسیتمرد
کنیه
  • ابوحجاج
  • ابودرد
از قبیلهبنی‌خزاعه
از تیرهبنی‌اسلم
پدرمالک بن عمیر بن ابی اسید اسلمی
پسر
از اصحابپیامبر خاتم

مقدمه

نام و نسب وی، حجاج بن مالک بن عمیر بن ابی اسید اسلمی است که نام پدرش عمرو نیز گفته شده است [۱]. وی از اسلم، تیره‌ای از خزاعه است؛ هر چند بنواسلم در سخنان رسول خدا (ص) با عنوان فرزندان اسماعیل یاد شده‌اند[۲]. ابن عبدالبر [۳]، ابن اثیر[۴]، ذهبی[۵] و ابن حجر[۶] نام درست پدر وی را مالک می‌دانند. افزون بر کنیه ابوحجاج، ابودرد نیز بدو گفته شده است[۷]. ابن سعد[۸] او را از صحابه پیش از فتح مکه دانسته و ابن حجر[۹] هم او را صحابی می‌داند. ابن حجر[۱۰] این مطلب، که ذهبی وی را ذیل عنوان حجاج بن عمرو، آورده، نپذیرفته و می‌گوید صحابه‌نگاران پیشین، شرح حال او را ذیل عنوان حجاج بن مالک. نه حجاج بن عمرو - آورده‌اند. اما ذهبی در تجرید[۱۱] او را در هر دو عنوان آورده و عنوان حجاج بن مالک را درست دانسته است. وی که از اهل مدینه بود، با اهل صفه همنشینی داشت و شب‌ها را با آنان می‌گذراند[۱۲]. سپس در روستای عرج[۱۳] ساکن شد[۱۴].

دو فرزند وی، عروه و حجاج از او روایت می‌کنند[۱۵]. عروة بن زبیر نیز به واسطه فرزند وی حجاج، حدیث وی را روایت کرده است[۱۶]. تنها حدیث باقی مانده از او، درباره حق مرضعه و اکرام وی است. وی از رسول خدا (ص) پرسید: چه چیزی مرا از حق و ذمه دایه‌ای که به من شیر داده بیرون می‌آورد؟ آن حضرت فرمود: بخشیدن برده یا کنیز[۱۷].

هم نامی او با حجاج بن عمرو بن غزیه مازنی، موجب پدید آمدن اشتباهاتی شده است. ابن سعد[۱۸] به اشتباه، حدیثی را که راوی آن حجاج مازنی است، به حجاج اسلمی مورد نظر نسبت داده است[۱۹][۲۰]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. ابن حجر، ج۲، ص۳۱.
  2. ابن حجر، فتح الباری، ج۶، ص۳۹۳.
  3. ابن عبدالبر، ج۱، ص۳۸۸.
  4. ابن اثیر، ج۱، ص۶۹۵.
  5. ذهبی، ج۱، ص۱۲۲.
  6. ابن حجر، ج۲، ص۱۷۳.
  7. طبرانی، ج۳، ص۲۲۳ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۳۱.
  8. ابن سعد، ج۴، ص۲۳۸.
  9. ابن حجر، ج۷، ص۷۳.
  10. ابن حجر، ج۲، ص۱۷۳.
  11. تجرید، ج۱، ص۱۲۲.
  12. حاکم نیشابوری، ج۳، ص۱۸.
  13. از نواحی طائف؛ یاقوت حموی، ج۴، ص۹۸.
  14. ابن عبدالبر، ج۱، ص۳۸۸؛ ذهبی، ج۱، ص۱۲۲؛ ابن اثیر، ج۱، ص۶۹۵.
  15. ابن حجر، ج۲، ص۳۱.
  16. ابن سعد، ج۴، ص۲۳۸؛ بخاری، ج۲، ص۳۷۱؛ ابونعیم، ج۲، ص۷۳۰؛ مزی، ج۵، ص۴۵۰.
  17. ابن سعد، ج۴، ص۲۳۸؛ بخاری، ج۲، ص۳۷۱؛ طبرانی، ج۳، ص۲۲۳؛ احمد بن حنبل، ج۳، ص۴۵۰؛ نسائی، ج۶، ص۱۰۸؛ ابونعیم، ج۲، ص۷۳۰.
  18. ابن سعد، ج۴، ص۲۳۸.
  19. ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۹۵؛ ابن اثیر، ج۶، ص۶۷.
  20. محمدی، رمضان، مقاله «ابوحجاج اسلمی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۲۳۷.