حذیفه ازدی بارقی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(تغییرمسیر از حذیفه بارقی)

آشنایی اجمالی

با توجه به نسبتش می‌توان او را از تیره بارق، از قبیله أزد، از عرب جنوبی دانست[۱]. ابن اثیر[۲] برای «حذیفه ازدی» و «حذیفه بارقی» دو مدخل قرار داده و توضیحاتی درباره یکی بودن آن در آورده است. برخی منابع براساس خبری که از وی نقل شده، او را در شمار صحابه آورده‌اند[۳]. براساس خبری که از او نقل شده، وی با هشت نفر از قبیله ازد، در حالی که روزه بودند خدمت رسول خدا (ص) رسیدند و حضرت پس از چند سؤال از آنان خواست تا روزه خود را افطار کنند[۴]. البته در برخی منابع تعداد این افراد هفت[۵] و به[۶] نفر آمده و برخی منابع آنان را زنان قبیله ازد دانسته‌اند[۷] که گذشته از اختلاف در تعداد و جنسیت آنان، در اینکه حذیفه خدمت رسول خدا (ص) رسیده یا جناده خدمت ایشان رسیده و حذیفه خبر آن را از جناده نقل می‌کند نیز اختلاف است و ظاهرا همین، سبب اختلاف در صحابی بودن حایفه شده است[۸]. از این رو، برخی در صحابی بودن وی تردید کرده[۹] و ابن حجر[۱۰] نیز این خبر را در شرح حال جنادة بن ابی امیه ازدی آورده و معتقد است در نقل روایت، جای جناده با حذیفه عوض شده و به اصطلاح روایت مقلوب است و در حقیقت جناده صحابی بوده و حذیفه این خبر را از جناده نقل کرده است[۱۱]. در خبری دیگر که تنها از واقدی نقل شده است، در زمان رسول خدا (ص) وفدی از اهل دبا[۱۲] خادمت رسول خدا (ص) رسیدند و به اسلام اقرار کردند و آن حضرت حذیفه بارقی را که از خودشان بود، عامل صادقات (زکات) آنان قرار داد و او صدقات (زکات) را از اغنیا می‌گرفت و به فقرا می‌داد[۱۳]. چون مشابه این خبر درباره حذیفة بن محصن نیز نقل شده است، احتمال تداخل شرح حال این دو و حتی یکی بودن این دو وجود دارد[۱۴][۱۵].

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. ر. ک: ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۳۶۷ و ۴۷۳.
  2. ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۷۰۳-۷۰۴.
  3. بغوی، معجم الصحابه، ج۲، ص۳۰؛ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۶۹۴.
  4. بغوی، معجم الصحابه، ج۲، ص۳۰؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۷۰۳.
  5. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۳۴۷؛ ابن ابی شیبه، المصنف، ج۲، ص۴۵۹.
  6. بخاری، التاریخ الکبیر، ج۳، ص۹۷.
  7. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۳۴۷؛ ابن ابی شیبه، المصنف، ج۲، ص۴۵۹.
  8. ر. ک: ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۷۰۳-۷۰۴.
  9. بغوی، معجم الصحابه، ج۲، ص۳۰؛ ابن جوزی، تلقیح فهوم اهل الاثر فی عیون التاریخ و السیر، ص۱۸۰.
  10. الاصابه، ج۱، ص۶۰۷.
  11. ر. ک: ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۱۴۴؛ تهذیب التهذیب، ج۲، ص۱۹۴.
  12. شهری قدیمی در عمان، ر. ک: یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۴۳۵.
  13. یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۴۳۵.
  14. ر. ک: مدخل حذیفة بن محصن قلعانی.
  15. خانجانی، قاسم، مقاله «حذیفه ازدی بارقی»، دانشنامه سیره نبوی ج۳، ص۲۱.