خیر در اخلاق اسلامی
خیر چیست؟
خیر بر دو نوع است: خیر مطلق و خیر نسبی:
- خیر مطلق چیزی است که تمامی موجودات برای دستیابی به آن آفریده شده و همگی شوق رسیدن به آن را دارند. خیر مطلق نسبت به همه موجودات یک چیز است و تمامی فعالیتها و حرکتها برای رسیدن به آن است؛ چون همه تلاش میکنند به چیزی دست یابند که به خودی خود خیر باشد و بهتر از آن چیزی نباشد و چنین چیزی متعدد نیست [۱].
- خیر نسبی (اضافی) چیزی است که برای رسیدن به خیر مطلق مفید باشد [۲].
ارسطو خیرات را به چهار قسم تقسیم کرده است: خیرات شریف (بزرگ و ارزشمند)، خیرات ممدوح (ستوده)، خیرات بالقوه و خیرات پاور.
- خیر شريف چیزی است که به خودی خود خیر است، شرف و ارزش خود را مدیون چیزی دیگر نیست و هر چیزی که ارزش و شرافتی دارد، وام دار اوست؛ بنابراین خیر شریف تنها دو چیز است: عقل و حکمت.
- خیر ممدوح همان اخلاق پسندیده و کارهای شایسته است.
- خیر بالقوه آمادگی و توانایی انجام کارهای نیک و کسب اخلاق زیباست.
- خیر باور به چیزهایی گفته میشود که به خودی خود ارزشی ندارد و تنها برای رسیدن به مقصدی بالاتر به کار میآیند، مثل ثروت[۳].[۴]
منابع
پانویس
- ↑ خواجه نصیرالدین محمد بن محمد طوسی، اخلاق ناصری، ص۸۱
- ↑ خواجه نصیرالدین محمد بن محمد طوسی؛ اخلاق ناصری؛ ص۸۱؛ محمد مهدی نراقی؛ جامع السعادات، ج۱،ص۳۶.
- ↑ خواجه نصیرالدین محمد بن محمد طوسی، اخلاق ناصری، ص۸۱؛ احمد بن محمد بن یعقوب مسکویه، تهذیب الاخلاق، ص۸۲.
- ↑ تهرانی، مجتبی، اخلاق الاهی، ج۱، ص ۸۷-۸۸.