رؤیا و جایگاه معرفتی آن از دیدگاه برخی فلاسفه و عرفای اسلامی (پایان‌نامه)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
رؤیا و جایگاه معرفتی آن
از دیدگاه برخی فلاسفه و عرفای اسلامی
زبانفارسی
پژوهشگرعلی اکبر سرایی (ایران)
استاد راهنمامجید صادقی (ایران)
موضوعرؤیا، وحی
مذهبشیعه
سال دفاع۱۳۸۹
وابسته بهدانشگاه اصفهان
وبگاه معرفپژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایران داک)

رؤیا و جایگاه معرفتی آن از دیدگاه برخی فلاسفه و عرفای اسلامی (فارابی، ابن سینا، سهروردی، ملاصدرا و ابن عربی) پایان‌نامه‌ای است که به موضوع رؤیا که یکی از منابع علم امام است از دیدگاه فلاسفه و عرفا می‌پردازد. این پایان‌نامه توسط علی اکبر سرایی نگاشته و در دانشکده ادبیات و علوم انسانی وابسته به دانشگاه اصفهان دفاع شده است. استاد راهنمای این پایان‌نامه آقای مجید صادقی و استاد مشاور آن آقای مهدی امامی جمعه است.[۱]

چکیده پایان‌نامه

  • پژوهشگر این پایان‌نامه در ابتدای چکیده خود می‌گوید: «خواب و رؤیا، معنا و جایگاه آن در فلسفه و عرفان بحثی است که کمتر فیلسوف و عارف برجسته‌ای از آن غافل مانده و به بررسی آن از منظر اصول و مبانی فلسفی و عرفانی خود نپرداخته باشد. در نظر حکمای اسلامی، رؤیا حاصل فاصله گرفتن روح از حواس ظاهری و میل آن به قوای باطنی است، به این معنی که انسان گاهی در عالم خواب به ادراک حقایق هستی و وقایع آینده موفق می‌شود و از این رهگذر، به ادراک و معرفت شهودی دست می‌یابد. این احوال اگر در عالم خواب طبیعی پیش آید، در صورتی که شفاف باشد، «رؤیای صادقه» است و در صورتی که ضعیف و مبهم باشد، پیام آن باید با تأویل و تعبیر، روشن می‌شود».
  • در این رساله آمده است: «از دیدگاه ابن‌سینا، قوه متخیله در حالت خواب، به عالم قدس متصل می‌شود و از طریق حس مشترک به کشف و الهام نائل می‌گردد. سهروردی نیز در مقوله خواب و رؤیای صادقه، نظری موافق و مطابق ابن‌سینا دارد؛ وی در مواردی نیز اختلاف‌هایی با حکمای مشّاء دارد؛ سهروردی جایگاه ظهور صور رؤیا را نفس، و منشأ اصلی آن را نفوس فلکی می‌داند».
  • پژوهشگر این پایان‌نامه در این پژوهش عنوان دارد که: «از نظر فارابی رؤیا صورت ذهنی‏ای است که به وسیله خیال ایجاد می‌‏شود و هنگام خواب و بر اثر قطع رابطه با فعالیت‌های زمان بیداری، گنجایش آن افزایش می‏‌یابد. فارابی به این قائل می‌‏شود که شخص به مدد خیال، قادر است با عقل فعال متحد شود، لکن چنین قدرتی، تنها در دسترس افراد ممتاز و برگزیده است. ملاصدرا نیز همین نظر را دارد ولی قائل به این است که شخص برای متحد شدن با عقل فعال باید به مقام و مرتبه جامعیت در نشآت سه‌گانه عقلی و نفسی و حسی رسیده باشد».
  • در این رساله آمده است: «از نظر ابن‏‌عربی دنیای رؤیا، دنیای رمز و نماد است و برای فهم معنای رؤیا باید مآل نمادهای رؤیایی را پیدا کرد. وی خواب را نخستین مبدأ تلقی وحی‏الهی برای اهل عنایت می‌داند.[۱]

فهرست پایان‌نامه

اطلاعاتی در دست نیست.

دربارهٔ پدیدآورندگان

در مورد پژوهشگر این پایان‌نامه اطلاعاتی در دست نیست.

در مورد استاد راهنما این پایان‌نامه اطلاعاتی در دست نیست.

در مورد استاد مشاور این پایان‌نامه اطلاعاتی در دست نیست.

استخراج مقاله از پایان‌نامه

در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.

چاپ پایان‌نامه به صورت کتاب

در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.

پانویس