ریع

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

جغرافیای ریع، در سوره مبارکه شعراء

أَتَبْنُونَ بِكُلِّ رِيعٍ آيَةً تَعْبَثُونَ[۱] واژه مورد پژوهش، در این آیه مبارکه، کلمه رِيعٍ است؛ که نمایانگر مکانی است. برای شناخت این مکان، ابتدا به معنی لغوی آن اشاره می‌نماییم و سپس به جغرافیای آن می‌پردازیم. برخی از پژوهشگران، درباره معنی ریع می‌نویسند: «ریع، به معنی مکان مرتفع، که از دور دیده می‌شود و به نقل از اقرب گوید: ریع به معنی صومعه، برج کبوتر و تپه بلند است».[۲] از ترجمه آیه، چنان بر می‌آید قومی که مورد خطاب قرار گرفته‌اند؛ کسانی بودند که نشانه‌هایی را از روی هوی و هوس، بر مکان‌های مرتفعی احداث می‌نمودند؛ که ما با شناخت آن قوم و محل سکونت آنان؛ می‌توانیم آن نشانه‌های مورد اشاره قرآن را شناسایی کنیم و به علت احداث آنها، از لابه‌لای اوراق تاریخ، دست یابیم.[۳]

قوم مورد خطاب قرآن

قوم طرف خطاب قرآن، با استفاده از منابع تفسیری، قوم عاد می‌باشند، که: «مردمی از غرب بسیار قدیم و عرب - اوایل پیدایش این نژاد- بودند؛ که در احقاف، از جزیره العرب زندگی می‌کردند و دارای تمدنی مترقی و سرزمین‌های خرم و دیاری معمور بودند»[۴]. و: «این قوم متمکن و ثروتمند؛ برای خودنمایی و تفاخر بر دیگران؛ بناهایی بر نقاط مرتفع کوه‌ها و تپه‌ها - همچون برج و مانند آن - می‌ساختند؛ که هیچ هدف صحیحی، برای آن نبود؛ جز این که توجه دیگران را به خود جلب کنند و قدرت و نیروی خود را، به رخ سایرین بکشند»[۵].[۶]

نتیجه سخن

نتیجه سخن، آنکه قوم عاد، طرف خطاب قرآن است؛ قومی که، در احقاف زندگی مرفهی داشتند و به منظور خودنمایی و تکبر، بر تپه‌های بلند محل سکونت خویش نشانه‌هایی از روی هوی و هوس، بر پا می‌کردند تا اقتدار و توانایی خود را به نمایش بگذارند.[۷]

منابع

پانویس

  1. «آیا بر هر بلندی بنایی از سر بازی (و بیهوده) می‌سازید؟» سوره شعراء، آیه ۱۲۸.
  2. راغب اصفهانی، مفردات قرآن
  3. عرب، محمد حسن، دانشنامه اماکن جغرافیایی قرآن مجید، ص ۳۰۱.
  4. ناصر مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۱۵، ص۲۹۲.
  5. محمدحسین طباطبایی، تفسیر المیزان، مترجم محمد باقر موسوی همدانی، ج۳۰، ص۱۷۳.
  6. عرب، محمد حسن، دانشنامه اماکن جغرافیایی قرآن مجید، ص ۳۰۱.
  7. عرب، محمد حسن، دانشنامه اماکن جغرافیایی قرآن مجید، ص ۳۰۲.