سریه کرز بن جابر الفهری

این مدخل زیرشاخهٔ بحث سریه است. مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

سریه کرز بن جابر الفهری زمانی روی داد که عده‌ای از اهالی عُرَینَه بعد از مسلمان شدن، مرتد شده و خادم پیامبر اکرم (ص) را نیز در اطراف مدینه کشتند و شتران را به غارت بردند. پیامبر، کرز بن جابر الفهری را به همراه عده‌ای از مسلمانان به سوی آنان فرستاد و او آنها را دستگیر و نزد پیامبر آورد و حضرت آنان را قصاص کرد.

مقدمه

در شوال سال ششم هجری، هشت نفر از اهالی عُرَینَه به مدینه آمدند و اسلام آوردند؛ اما آب و هوای مدینه با آنها سازگار نبود و آنها دچار تب و لرز شدند. در این هنگام رسول خدا (ص) دستور فرمود که آنها به ذوالجَدر بروند و تا زمان بهبودی در آن منطقه بمانند.

آنان از پیامبر (ص) خواستند تا به آنها اجازه دهد از شیر شتران استفاده کنند. پیامبر (ص) نیز به درخواست آنان پاسخ مثبت داد. پس از آن، تازه مسلمانان به ذوالجذر رفتند و در آن مکان اقامت کردند تا بهبودی و سلامت خود را دوباره به دست آوردند؛ اما پس از بهبودی و اظهار اسلام، به کفر گذشته خویش بازگشتند و صبح یک روز با حمله به شتران، تمامی آنان را به غارت بردند.

در تعقیب مجرمان

"یسار" خدمتکار پیامبر (ص) که نگهداری از گله شتران بر عهده او بود، همراه مسلمانانی که در آن مکان حضور داشتند، کفار را تعقیب کردند و پس از طیّ مسافتی به آنان رسیدند. در این هنگام، میان دو گروه، درگیری روی داد و مشرکان، مسلمانان را شکست دادند و یَسار را دستگیر کردند، دست و پایش را بریدند، خار در چشم و زبانش فرو کردند و سپس همراه گله شتران گریختند.

اطلاع از فتنه مشرکان

پس از وقوع این حادثه، زنی از قبیله "بَنی عَمرو بن عَوف" در حالی که سوار مرکب خود بود، متوجه جسد یسار ـ خدمتکار پیامبر (ص) ـ شد که زیر درختی افتاده بود. او هنگامی که متوجه شد یسار مرده است، نزد اقوام خود رفت و این خبر را به اطلاع آنان رساند. خویشان آن زن هم به سوی جنازه یسار آمدند و جسدش را به "قباء" بردند.

اعزام سپاه

پس از اطلاع رسول خدا (ص) از وقوع این حادثه، ایشان بیست سوار را به فرماندهی "کُرز بن جابر فُهری" به سوی مشرکان فرستادند تا آنان را به سرعت دستگیر کنند و بازگردانند. کُرز بن جابر فُهری و یارانش به منظور دستگیری دشمن از مدینه خارج شدند و شب هنگام، نزدیک دشمن رسیدند و در کنار صخره‌ها به استراحت پرداختند تا آنکه صبح فرا رسید. هنگام صبح مسلمانان برای تعقیب و دستگیری مشرکان و اینکه به کدام طرف برای دستگیری آنان حرکت کنند، متحیر بودند. ناگهان به زنی برخورد کردند که شانه شتری را همراه خود می‌برد. آنان او را گرفتند و از او سؤال کردند: "در این مکان چه می‌کنی؟" او گفت: "از کنار افرادی می‌گذشتم که شتری را کشته بودند و قسمتی از آن را هم به من دادند". مسلمانان، مکان آن افراد را از او پرسیدند و او گفت: "مشرکان فراری، پشت همین تپه‌ای که شما هستید، قرار دارند و اگر از آن مکان بالا بروید، آنها را خواهید دید".

دستگیری مشرکان

کُرز بن جابر فُهری و یارانش حرکت کردند و هنگامی به مشرکان رسیدند که تازه از غذا خوردن فارغ شده بودند. مسلمانان آنان را احاطه کردند و از آنان خواستند تا قصد جنگ نکنند و خود را تسلیم کنند. مشرکان، سخن آنها را پذیرفتند و همگی تسلیم مسلمانان شدند. مسلمانان نیز آنان را دستگیر و بر اسب‌های خود سوار کردند و به مدینه آوردند. تمامی مشرکان نزد رسول خدا (ص) برده شدند و به مجازات عمل ننگین خویش رسیدند و مانند یَسار، قصاص شدند.

نزول آیه

در پی وقوع این حادثه دردناک، آیه پنجم سوره مائده نازل شد. این آیه ضمن تأکید بر مجازات مشرکان، عذاب دردناکی را در آخرت به آنان بشارت داده است. خداوند در این‌باره فرموده است: ﴿إِنَّمَا جَزَاءُ الَّذِينَ يُحَارِبُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَسَادًا أَنْ يُقَتَّلُوا أَوْ يُصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَيْدِيهِمْ وَأَرْجُلُهُمْ مِنْ خِلَافٍ أَوْ يُنْفَوْا مِنَ الْأَرْضِ ذَلِكَ لَهُمْ خِزْيٌ فِي الدُّنْيَا وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ﴾.

منابع

1. اکبری، هادی، سریه کرز بن جابر به عرنیین، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱