سیره اجتماعی پیامبر خاتم در نکوهش تبعیض میان فرزندان چه بوده است؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
سیره اجتماعی پیامبر خاتم در نکوهش تبعیض میان فرزندان چه بوده است؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ سیره اجتماعی معصومان
مدخل اصلی؟
تعداد پاسخ۱ پاسخ

سیره اجتماعی پیامبر خاتم در نکوهش تبعیض میان فرزندان چه بوده است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث سیره اجتماعی معصومان است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی سیره اجتماعی معصومان مراجعه شود.

پاسخ نخست

محمد جواد برهانی

حجت‌ الاسلام‌ و المسلمین محمد جواد برهانی در کتاب «سیره اجتماعی پیامبر اعظم» در این‌باره گفته‌ است:

«پیامبر اکرم در حال سخن گفتن با یاران خود بود. کودکی وارد شد و به طرف پدر خویش رفت که در کنار جمعیت بود. پدر دستی بر سرش کشید و او را بر زانوی راست خود نهاد. اندکی بعد دختر آن مرد وارد شد و نزد پدر رفت. پدر دستی بر سرش کشید و او را در کنار خویش بر زمین نشاند. پیامبر که برخورد دوگانه پدر را دید، فرمود: چرا او را بر زانوی دیگر خود ننشاندی؟ پدر، او را بر زانوی خود نهاد. آن‌گاه پیامبر فرمود: اکنون عدالت را رعایت کردی[۱].

در سیره پیامبر اسلام آمده است: روزی حضرت بین حسن و حسین (ع) مسابقه «دو» گذاشت. حسن بر حسین سبقت گرفت و پیامبر او را بر زانوی راست خویش و حسین را بر زانوی چپ نهاد[۲]. یعنی پیامبر حتی در این مورد نیز که یکی از کودکان برنده شده بود، تلاش کرد میان آنها تبعیض قایل نگردد و هر دو را تشویق کند و عملی انجام ندهد که با تشویق یکی از آنها، دیگری رنجیده خاطر شود.

  • تبعیض در بوسیدن: پیامبر (ص) مردی را دید که دو پسر داشت، یکی را بوسید و دیگری را نبوسید. پیامبر (ص) فرمود: چرا بین آن دو مساوات را رعایت نکردی؟[۳]
  • تبعیض در هدیه: بشیر بن سعد با پسرش نعمان نزد پیامبر آمد و عرض کرد: این عبد را به پسرم هدیه داده‌ام. پیامبر فرمود: آیا به همه فرزندانت هدیه داده‌ای؟ عرض کرد: نه. حضرت فرمود: از این نیز پس بگیر[۴].
  • کارکردهای منفی تبعیض
  1. ایجاد کینه: تبعیض موجب می‌شود، فرزندان کینه را یاد بگیرند؛ زیرا وقتی می‌بینند که والدینشان به راحتی تبعیض قایل می‌شوند، به همدیگر بدبین می‌شوند.
  2. حسادت: وقتی کینه در میان فرزندان افزایش یابد، دیگر این امر آهسته آهسته به حسد تبدیل می‌شود که چه‌بسا پی‌آمدهای بسیار منفی را به دنبال خواهد داشت[۵].
  3. ایجاد بدبینی به والدین: وقتی فرزندان آشکارا تبعیض والدین را درباره خود نظاره می‌کنند، به آنان بدبین می‌شوند که این امر به مرور زمان پی‌آمدهای منفی دیگری در پی خواهد داشت»[۶]

منبع‌شناسی جامع سیره اجتماعی معصومان

پانویس

  1. تربیت فرزند، ص۱۳۸.
  2. تربیت فرزند، ص۱۴۳ (به نقل از: شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید).
  3. تفسیر عیاشی (به نقل از، تربیت فرزند، ص۱۳۹).
  4. تربیت فرزند، ص۱۳۹.
  5. در این باره خوب است به داستان حضرت یوسف توجه شود که برادرانش وقتی فهمیدند، حضرت یعقوب، یوسف را بیشتر از آنها دوست دارد، تصمیم گرفتند به هر شکل ممکن حضرت یوسف را از سر راه بردارند.
  6. برهانی، محمد جواد، سیره اجتماعی پیامبر اعظم، ص ۱۱۹.