شیوه آموزشی و تربیتی امامان (مقاله)

شیوه آموزشی و تربیتی امامان (ع)
رتبه علمی	علمی ترویجی
زبان	فارسی
نویسنده	محمود بسطامی
موضوع	سیره، سیره تربیتی، تربیت، سیره آموزشی، آموزش، تعلیم، اهل بیت (ع)
مذهب	شیعه
منتشر شده در	فصلنامه پژوهش‌های اجتماعی اسلامی
وابسته به	دانشگاه علوم اسلامی رضوی
محل نشر	مشهد، ایران
تاریخ نشر	بهمن و اسفند ۱۳۸۹
شماره	۸۶
تعداد صفحات	۳۲
شماره صفحات	از صفحه ۷۳ تا ۱۰۴ مجله
ناشر الکترونیک	پایگاه مجلات تخصصی نور

شیوه آموزشی و تربیتی امامان (ع) عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی که به شیوه و روش تربیتی امامان معصوم (ع) می‌پردازد. این مقالهٔ ۳۲ صفحه‌ای به قلم محمود بسطامی نگاشته شده و در فصلنامه پژوهش‌های اجتماعی اسلامی (شماره ۸۶، بهمن و اسفند ۱۳۸۹) انتشار یافته است.

چکیدهٔ مقاله

• نویسنده در ابتدای چکیده مقاله خود می‌نویسد: «این نوشتار، شیوه و روش تربیتی امامان معصوم (ع)، در رابطه با خواص و عوام از شیعیان و پیروان‌شان را به کاوش نشسته است. آن چه که در این پژوهش، به عنوان مرکز و محور اصلی بحث مورد توجه قرار داده شده، اهداف، مؤلفه‌ها و روش‌های تربیتی در سیره معصومین (ع) است.».

• وی در ادامه می‌نویسد: «از آن جا که مؤلفه‌ها و روش‌ها برای دست‌یابی به اهداف تعریف و تعیین می‌شوند، و اهداف خود در سیره تربیتی معصومین (ع) برگرفته از قرآن کریم که هدف از آفرینش انسان را کمال‌یابی او می‌داند تبیین می‌گردند؛ بر این اساس، از معیارهای تعیین کننده روش تربیت در سیره معصومین (ع)، ماهیت آموزه‌های تربیتی قرآن کریم است. اگر در آموزه‌های تربیتی قرآن کریم، به جای تسلیم و تعبد، بر تفکر و اندیشیدن و تدبر سفارش شده است، این شیوه فراگیر محور است، زیرا تفکر فعالیت درونی فراگیر را برمی‌انگیزد. همچنان که اگر بر آزادی و مسئولیت مداری فراگیر تأکید شده است، باز هم، بیان‌گر روش فراگیر محور است».
• وی در ادامه این مطلب را مطرح می‌کند: «در حالی که شیوه‌های مربی محور، معمولاً بر آموزه‌های دستوری و فرمان استوار است و متضمن الزام می‌باشد. اما شیوه فراگیر محور بیشتر بر اساس پند و اندرز و موعظه و تشویق و ترغیب و مانند آن صورت می‌پذیرد. آن چه از سیره معصومین(ع) به دست می‌آید، این است که روش معصومین (ع) نسبت به خواص تأکید بر روش فراگیر محور است. بر مبنای چنین شیوه و روش تربیتی نسبت به خواص از شیعیان است که امامان معصوم (ع) توانستند انسان‌هایی تربیت کنند تا شیعه را در دریای پر تلاطم مکاتب گوناگون زنده و پویا نگه دارند، در حالی که شدیدترین سخت گیری‌ها درباره آنان اعمال، و یا در مراکزی دور از دسترس شیعیان و پیروان خود نگاه داری شده و گاهی ارتباط با آنان بسیار به سختی و دشواری برقرار می‌شد».
• نویسنده می‌افزاید: «در بررسی سیره تربیتی امامان معصوم (ع)، شخصیت‌های فراوانی را می‌یابیم که به برکت تربیت معصومین (ع) به جایی رسیدند که به تعبیر امام صادق (ع) هر کدام از آنها سفینه نجاتی شدند برای دست‌گیری از عوام از شیعیان. انسان‌هایی که شخصیتی مانند علی (ع) در فراق آنان سیلاب اشک از چشمانشان جاری می‌شود و آه از نهادش در فراق آنان برآمده و این گونه از آنها یاد می‌کند: آه، برادرانم، همان‌ها که قرآن را تلاوت می‌کردند و به کار می‌بستند، در فرایض دقت می‌کردند؛ و آن را به پای می‌داشتند، سنت‌ها را زنده و بدعت‌ها را می‌میراندند، دعوت به جهاد را می‌پذیرفتند و به رهبر خود اطمینان داشتند و صمیمانه از او پیروی می‌کردند».

فهرست مقاله

• مقدمه و طرح مسأله؛
• بخش اول: بازشناسی مفاهیم؛
  • شیوه و روش؛
  • تربیت؛
  • مبنای انتخاب روش تربیت؛
  • دامنه تربیت؛
  • امامان معصوم (ع)؛
  • خواص و عوام؛
• بخش دوم: اهداف و مؤلفه‌های تربیت معصومین (ع)؛
  • اهداف یا هدف نهایی تربیت؛
  • هدف نهایی تربیت؛
  • مؤلفه‌های تربیت دینی؛
  • عقلانیت؛
  • تقوای حضور؛
  • ایجاد انگیزه؛
  • توانمندی فراگیر؛
  • اهداف و آرمان‌های متعالی؛
  • اسوه و مقتدا؛
  • اهمیت استفاده از روش الگویی؛
  • آیا اسوه‌ها دارای تاریخ مصرف‌اند؟؛
  • نقد و بررسی؛
  • فرا انسانی دانستن امامان (ع)؛
  • روش‌های تربیتی؛
  • استفاده از روش‌های معرفتی؛
  • بالا بردن معرفت خواص؛
  • بهره‌گیری از دانش؛
  • موعظه حسنه؛
  • درک صحیح از دنیا؛
  • مفهوم دنیا؛
  • نظارت و هدایت؛
  • تحسین و تشویق به همراه تنبیه و تحذیر؛
  • تنبیه و تحذیر خواص دیگر مکاتب؛
  • بهره‌گیری از محبت؛
• نتیجه‌گیری.

دربارهٔ پدیدآورنده

در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.

دریافت متن مقاله

• بخش اول متن دیجیتال مقاله در بگاه راسخون
• بخش دوم متن دیجیتال مقاله در بگاه راسخون