حارثة بن مالک بن غضب
آشنایی اجمالی
وی نواده غضب بن جشم بن خزرج، از قبیله خزرج است[۱]. ابن عبدالبر[۲] وی را از بنی مخلد بن عامر، از بنی زریق، از قبیله خزرج دانسته و به نقل از واقدی می‌گوید: حارثه در جنگ بدر حضور داشت. اما بررسی دقیق حاکی از آن است که سخن ابن عبدالبر اشتباه محض است و نام کامل وی عبد حارثة بن مالک است که جد اعلای آن کسی است که در جنگ بدر شرکت کرده است، نه اینکه خودش شاهد بدر باشد. سبب اشتباه کسانی که وی را صحابی دانسته‌اند، از جمله: ابن عبدالبر، ابن منده[۳] و حاکم نیشابوری[۴] این است که کلام واقدی و ابن هشام را کامل نیاورده و بعضی را در سند حذف کرده‌اند و گمان کرده‌اند نسب شخصی که در بدر حضور داشنه چنین است: از بنی زریق بن عامر بن عبد، حارثة بن مالک بن غضب. در حالی نباید بین «عبد» و «حارثه» جدایی انداخت، چون عبد حارثه (اسم مرکب است) جد تیره بنوزریق و نیز جد اعلای کسی است که رسول خدا (ص) را همراهی کرده است. از این رو، بین او و صحابه پیامبر، پدران زیادی وجود دارد که فاصله زمانی آن حدود سیصد سال طول می‌کشد. بنابراین بنومخلد و بنوزریق از نسل عبدحارثه هستند و نسبت دادن وی به بنومخلد و بنوزریق صحیح نیست؛ زیرا فرزندان را به پدر یا جدا نسبت می‌دهند، نه پدر را به فرزندان[۵].[۶]
جستارهای وابسته
- غضب بن جشم بن خزرج (جد)
- خزرج (قبیله)
- بنی مخلد بن عامر (قبیله)
- بنی زریق (قبیله)
منابع
پانویس
- ↑ ابن کلبی، هشام بن محمد، نسب قد والیمن الکبیر، ج۲، ص۹۱؛ ابن سلام، کتاب النسب، ص۲۸۵؛ ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۳۵۶.
- ↑ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۷۱.
- ↑ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۷۴۲.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۱۶۹.
- ↑ ر. ک: ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۳۵۷-۳۵۸؛ واقدی، المغازی، ج۱۱، ص۱۷۱؛ ابونعیم، معرفة الصحابه، ج۲، ص۷۴۲؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۶۵۵-۶۵۳؛ ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۱۶۹.
- ↑ بانشی، رحمت‌الله، مقاله «حارثة بن مالک بن غضب»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص ۵۰۷.