عدالت فرهنگی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

نقش محوری تأثیر فرهنگ بر شخصیت و نوع نگرش افراد در زندگی، بر کسی پوشیده نیست. فرهنگ مبدأ خوشبختی‌ها و بدبختی‌های یک ملت است[۱]. اگر فرهنگ درست بشود، یک مملکت اصلاح می‌شود[۲] و بزرگ‌ترین تحولی که باید رخ دهد، در فرهنگ باید باشد؛ برای اینکه بزرگ‌ترین عاملی است که ملت را به تباهی می‌کشد یا به اوج عظمت و قدرت می‌رساند[۳]. عدالت فرهنگی را می‌توان توزیع عادلانه اطلاعات و کالاهای فرهنگی دانست. کارکردها و شاخصه‌های عدالت فرهنگی عبارت‌اند از:

  1. برخورداری از فرصت‌های آموزشی برابر: یکی از زمینه‌های مهم تحقق عدالت فرهنگی، توازن در بهره‌مندی افراد در علم و معرفت مطابق با طبع و ذوق و علاقه آنهاست. آموزش همگانی از حوایج اولیه و جزء نیازهای اساسی اقشار جامعه است و عدم تأمین این نیاز به مثابه یکی از وجوه محرومیت است[۴]. مسأله تعلیم و تعلّم، انحصار به سنین خاص ندارد و هیچ کس هم از آن مستغنی نیست. بنابراین نهضت سوادآموزی در همه جا باید توسعه داشته باشد تا همگان بتوانند در آن شرکت کنند[۵]. بیان واقعیات و آگاه کردن مردم از وقایع روز جامعه نیز یکی دیگر از جنبه‌های معرفت‌بخشی به جامعه است.
  2. اهمیت نقش مطبوعات و رسانه‌های جمعی: یکی از شیوه‌های مهم انتقال اطلاعات به شهروندان، وسایل ارتباط جمعی است که امروزه نقش از جایگاه قابل توجهی در بین مردم برخوردارند. خدمت اصلی مطبوعات تربیت و پرورش نیروی انسانی است[۶]. همچنین رادیو و تلویزیون به مثابه یک دانشگاه عمومی است که در تمام سطح کشور گسترده است و باید از آن، عمل دانشگاه‌ها را انتظار داشت[۷].

مطبوعات و رسانه‌های جمعی در واقع به عنوان ابزاری در دست دولت، جهت اجرای هرچه بهتر عدالت فرهنگی و ارتقای سطح فکر و آگاهی اقشار مختلف جامعه قلمداد می‌شود. از دیگر وظایف مطبوعات و اهل قلم، ایجاد و تقویت امنیت فرهنگی است، به این نحو که باید به مردم امید داده و از القای یأس و ناتوانی به مردم بپرهیزند[۸]. همچنین از درج مقالاتی که موجب تحریک و تضعیف مردم می‌شود و یا خلاف واقع بوده و اسباب تفرقه را فراهم می‌سازد، اجتناب ورزند[۹].

یکی دیگر از رسانه‌های ارتباط جمعی، سینماست و چنانچه برنامه‌های خود را همسو با ارزش‌های متعالی مردم قرار دهد، سهم بزرگی را در ارتقای سطح شعور، آگاهی و معرفت‌بخشی به مردم خواهد داشت[۱۰].

منابع

پانویس

  1. صحیفه امام، ج۳، ص۳۰۶.
  2. صحیفه امام، ج۱، ص۳۹۰.
  3. صحیفه امام، ج۷، ص۴۷۴.
  4. صحیفه امام، ج۸، ص۴۰۰.
  5. صحیفه امام، ج۱۶، ص۴۹۶.
  6. صحیفه امام، ج۸، ص۴۹۸.
  7. صحیفه امام، ج۶، ص۳۹۹.
  8. صحیفه امام، ج۱۳، ص۵۳۷.
  9. صحیفه امام، ج۹، ص۳۵۲.
  10. خاکبان، سلیمان، یوسفی، رقیه، "عدالت اسلامی»، منظومه فکری امام خمینی.