عید در معارف و سیره سجادی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

عید، روزی است که در آن به سرور و شادی می‌پردازند. عید از عود به معنای بازگشت است و عید را عید گفته‌اند زیرا هر چند وقت یک بار تکرار می‌شود. در قرآن می‌خوانیم: ﴿قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا أَنْزِلْ عَلَيْنَا مَائِدَةً مِنَ السَّمَاءِ تَكُونُ لَنَا عِيدًا لِأَوَّلِنَا وَآخِرِنَا وَآيَةً مِنْكَ وَارْزُقْنَا وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ[۱].

در اسلام به مناسبت طاعت یک ماه رمضان و نیز انجام فریضه حج، که انسان به فطرت پاک نخستین خود برمی‌گردد، عید فطر و عید قربان قرار داده شده است. عید گرفتن آثار نیکویی دارد از جمله موجب وحدت کلمه و اتحاد و انسجام جامعه و تجدید حیات عمومی و مسرّت و خوشحالی اجتماعی می‌گردد.

امام سجاد (ع) در دعای وداع ماه مبارک رمضان این ماه را عید اولیای خدا معرفی می‌کند: «السَّلَامُ‏ عَلَيْكَ‏ يَا شَهْرَ اللَّهِ‏ الْأَكْبَرَ وَ يَا عِيدَ أَوْلِيَائِهِ‏»[۲]؛ «بدرود ای بزرگ‌ترین ماه خداوند، و ای عید اولیای خدا. این از آن روست که اولیای خدا در ماه رمضان به عبادت مشغول و مسرور از طاعت الهی‌اند».

حضرت درباره عید فطر به خدا عرض می‌کند: «ای خداوند، ما در این روز فطر، روز عید و شادمانی مؤمنان، روز اجتماع مسلمانان، به گرد یکدیگر، از هر گناهی که مرتکب شده‌ایم و... به درگاه تو توبه می‌کنیم»[۳].

همچنین: «بارخدایا بر محمد و خاندان او درود بفرست، ما از سپری شدن رمضان اندوهگینیم، تو ما را بر اندوه این فراق پاداش خیر ده و این روز عید و روز روزه گشادن ما را بر ما مبارک کن چنان که روز عید از شمار بهترین روزهایی باشد که بر ما گذشته و عفو تو را به سوی ما آورده و گناه ما را زدوده است»[۴].[۵].[۶]

منابع

پانویس

  1. «عیسی پسر مریم گفت: خداوندا! ای پروردگار ما! خوانی از آسمان بر ما فرو فرست تا برای ما، برای آغاز و انجام ما عیدی و نشانه‌ای از سوی تو باشد و به ما روزی ده و تو بهترین روزی دهندگانی» سوره مائده، آیه ۱۱۴.
  2. دعای ۴۵.
  3. نیایش چهل‌ و‌پنجم.
  4. نیایش چهل‌و‌پنجم.
  5. التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، حسن مصطفوی، دارالکتب العلمیة، بیروت، ۱۴۳۰، چاپ سوم؛ تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۷۴، چاپ اول؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم؛ المیزان فی تفسیر القرآن، سیدمحمد حسین طباطبایی، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بیروت، ۱۳۹۳.
  6. شیرزاد، امیر، مقاله «عید»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۳۴۰.