غار حرا

غار حرا از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: غار حرا در قرآن - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

غار حرا در بالای کوهی مشهور به "جِبل النّور"، در چند کیلومتری شمال مکه قرار دارد. دخمه‌ای کوچک به اندازه قامت انسان است که در آخر آن شکافی رو به مسجد الحرام است. پیامبر اسلام (ص) پیش از بعثت گاهی برای عبادت به خلوتگاه آنجا می‌رفت.

نخستین آیات قرآن در آغاز بعثت نیز در فراز همان کوه بر حضرت محمّد (ص) نازل شد و جبرئیل، آیات سوره اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ... را فرود آورد. این کوه و غار، امروز هم وجود دارد و حجّاج علاقه‌مند، با پیمودن راه دشوار کوه، از آن دیدار می‌کنند و خاطره بعثت پیامبر و نزول اولین آیات قرآن تجدید می‌شود و به عنوان تنها مکانی که از دستبرد حوادث و تغییرات مصون مانده است به شمار می‌رود.

غار حرا

کوه حرا به «جبل النور»، «جبل القرآن» و «جبل الاسلام» نیز شناخته می‌شود. این کوه در چهار کیلومتری شمال شرقی مکه واقع شده و دویست متر از سطح دریا ارتفاع دارد. در نقطه شمالی آن، غاری است که انسان پس از عبور از میان سنگ‌ها می‌تواند به آن برسد. قسمتی از داخل غار با نور خورشید روشن می‌شود و قسمت‌های دیگر آن در تاریکی دائمی فرو رفته است، ولی همین غار از آشنای صمیمی خود، شاهد حوادثی است که امروز هم مردم به عشق استماع این حوادث از زبان حال آن غار به سوی او می‌شتابند و با تحمل رنج‌های فراوان، خود را به آستانه می‌رسانند که از آن، سرگذشت وحی و قسمتی از زندگی آن رهبر بزرگ جهان بشریت را استفسار کنند. آن غار نیز با زبان حال خود می‌گوید: این نقطه، عبادتگاه «عزیز قریش» است، او شب‌ها و روزها، پیش از آنکه به مقام رسالت برسد، در این جا به سر می‌برد. وی، این نقطه دور از غوغا را به منظور عبادت و پرستش انتخاب کرده بود، تمام ماه رمضان را در این نقطه می‌گذراند و در غیر این ماه، گاهی به آنجا پناه می‌برد. حتی همسر عزیز او می‌دانست که هر موقع، عزیز قریش به خانه نیاید، به طور قطع در کوه «حرا» مشغول عبادت است. پیامبر(ص) قبل از بعثت، در هر ماه چندین بار در شب و روز، در هر سال، همه ماه رمضان را بر فراز این کوه عظیم می‌رفت، آثار عظمت خدا را در آنجا مشاهده می‌کرد و شب و روز به تفکر و تأمل و عبادت خدا می‌پرداخت.

امام هادی(ع) فرمود: پیامبر اسلام(ص) پس از سفر تجاری به شام، آن‌چه به دست آورد آن را به تهیدستان داد. هر روز بامداد بر فراز کوه حرا می‌رفت، در بالای قله‌های آن آثار رحمت خدا و شگفتی‌های آفرینش را تماشا می‌کرد، از تماشای دریا و صحرا و آسمان‌ها تحت تأثیر عظمت خدا قرار گرفته و خدا را آن‌گونه که شایسته اوست عبادت می‌کرد. نکته‌هایی درباره این غار؛

1. دهانه این غار، کاملاً به سوی خانه کعبه قرار گرفته است.
2. ارتفاع این غار به اندازه قد یک انسان متوسط القامه می‌باشد.
3. قسمت جلوی غار، به خاطر تابش خورشید و پرتو آن روشن است، اما قسمت‌های میانه و آخر آن تاریک است.
4. پیامبر اکرم(ص) قبل از بعثت در چندین نوبت به این غار رفته و به عبادت می‌پرداخته است.
5. در همین غار، پیک وحی بر او نازل شد و به او گفت: اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ * خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ در مراجعت از همین کوه حرا بود که تمام سنگ‌ها و سنگریزه‌ها به نشانه ادب گفتند: «السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ‌(ص)».
6. این غار، محل هبوط جبرئیل امین و محل بعثت پیامبر اسلام حضرت محمد مصطفی(ص)است.
7. این غار، نقطه شروع هدایت بشر و نجات انسان‌ها از گمراهی و ضلالت است..

منابع

1. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی
2. تونه‌ای، مجتبی، محمدنامه