فضل بن یحیی بن مظفر طیبی
فضل بن یحیی بن مظفر طیبی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: فضل بن یحیی بن مظفر طیبی در تراجم و رجال - فضل بن یحیی بن مظفر طیبی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
"فضل بن یحیی بن مظفر طیبی"، مؤلف کتاب "الجزیرة الخضراء" است. وی داستان جزیره خضراء را نخست در کربلا در (۱۵ شعبان ۶۹۹)از شمس الدین محمد بن بخیح حلی و جلال الدین عبد اله حوام حلی شنیده و آن‌گاه رهسپار حله شد و داستان را بدون واسطه از "علی بن فاضل مازندرانی" بشنود و در کتاب خود فراهم آورد. "فضل بن یحیی" اهل کوفه و مقیم واسط بود و به شغل کتابت اشتغال داشت و جزء دوازده نفری است که "کشف الغمه" را در حضور مؤلفش فراگرفتند[۱].
علی بن عیسی اربلی (متوفی ۶۹۲) کتاب پرارج خود "کشف الغمه" را در حضور دوازده تن از دانشمندان عصر خود قرائت کرد و آن‌ها آن را استماع کرده، برای خود استنساخ نمودند. مؤلف به همه آن دوازده نفر اجازه روایت داده است. در تمام جلساتی که کتاب قرائت می‌شده، کاتب جلسه "فضل بن یحیی" بوده و همه اجازات به خط او بوده است. "کشف الغمه" ای که به خط "فضل بن یحیی" بوده تا قرن یازدهم باقی مانده است. شیخ حر عاملی (صاحب وسائل) درباره وی می‌نویسد: "فضل بن یحیی، دانشمند جلیل‌القدری است که در اواسط به کار کتابت اشتغال داشت و در سال ۶۹۱ کشف الغمه را در حضور مؤلفش خواند و نسخه‌اش را با نسخه مؤلف تطبیق کرد[۲]. پدرش "یحیی بن مظفر" نیز دانشمند، ادیب و شاعر بود و او نیز جزء دوازده نفری است که کشف الغمه را در حضور مؤلفش فرا گرفته‌اند[۳]. تاریخ وفات "فضل بن یحیی" در دست نیست، فقط می‌دانیم که وی تا سال ۶۹۹ زنده بوده است.
نکته دیگر این است که احتمال دارد "فضل بن یحیی" دو نفر باشند:
- راوی داستان جزیره خضراء،
- کسی که "اربلی" به او اجازه حدیث داده است.
احتمال دو نفر بودن از بیان میرزا عبدالله اصفهانی معروف به افندی معلوم می‌شود. او می‌گوید: "حق این است که هردو یک نفرند"[۴]. البته وی دلیل خود را بر آن‌چه آن را حق دانسته، بیان نکرده است[۵].[۶]
