قصاص در معارف دعا و زیارات

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

قصاص به معنی سزا دادن و مقابله به مثل در در خیانت عمدی است. کلمه قصاص به معنای پی‌جویی است. و قصاص را از آن جهت قصاص گفته‌اند که در تعقیب جنایت و در پی آن است. قرآن کریم می‌فرماید: وَلَكُمْ فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ[۱]. البته به هر نوع پی‌گیری و مجازات در مقابل کارهای بد دیگران نیز می‌توان قصاص اطلاق کرد.

امام سجاد S در دعا برای پدر و مادرش به حقوق و مقام و منزلت آنها اشاره فرموده است، حقوقی که مانع از قصاص آنها می‌گردد: «ای خداوند حق ایشان بر من واجب‌تر است و احسانشان درحق من دیرینه‌تر و نعمتشان بیش از آن است که من بخواهم به عدالت قصاص یا مقابله به مثل کنم»[۲]. هرچند قصاص حق طبیعی انسان است ولی با مراجعه به قرآن و توصیه‌های مکرر اولیای دین درمی یابیم که "در عفو لذتی است که در انتقام نیست". امام سجاد S به ما می‌آموزد که گذشتن از مجازات و عفو از خطاها به ویژه در مورد وظایف پدر و مادر نسبت به فرزندان - چنانچه کوتاهی و ظلمی کرده باشند- امری بسیار پسندیده است و به پاس الطاف و عواطف ایشان باید از این خطاها درگذشت.[۳].[۴]

منابع

پانویس

  1. «و شما را ای خردمندان در قصاص، زندگانی (نهفته) است؛ باشد که شما پرهیزگاری ورزید» سوره بقره، آیه ۱۷۹.
  2. نیایش بیست‌و‌چهارم.
  3. صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، سروش، تهران، ۱۳۷۵، چاپ دوم؛ قاموس قرآن، سیدعلی‌اکبر قرشی، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۷۱، چاپ ششم.
  4. شیرزاد، امیر، مقاله «قصاص»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۳۶۶.